Maskesiz tişörtlü bu ‘hain’ maskeli ‘kahraman’ olur mu

O gün hepimiz, “Hero”yu “Hain” olarak okuyup lanetleyerek bu şokumuzu atmaya çalıştık.

Alınan ilk önlem de darbecilerin bir daha mahkeme salonlarına üzerinde bu tür yazı ve semboller olan giysilerle gelmesini yasaklamak oldu.

*

O gece Netflix’te dolaşırken “V For Vendetta” filmine takıldım.

Film 17. yüzyılda İngiltere Parlamentosu’nu yakmaya kalkan bir hainin asılmasıyla başlıyordu.

Aradan yüzyıllar geçiyor ve bu defa aynı adı taşıyan maskeli bir kişi, kahramana dönüşüyordu.

Bir zamanlar bir haini temsil eden Guy Fawkes isminin bir maskenin üzerinde halk kahramanına dönüşmesinin hikâyesiydi bu film.

*

Filmde gördüm ki, ihaneti kahramanlığa dönüştüren kişi, o maskeyi taşıyan muhalif değil, İngiltere’de dehşetengiz bir baskı yönetimi kuran Hitler’e benzeyen bir diktatör başkandı.

Üstelik seçimle iktidara gelmişti.

*

O “Hain”inin bir gün gerçekten bir “Hero”ya dönüşme ihtimali var mı?

İnsanların üzerine bomba yağdırmış bir darbecinin içeride dönüşmesinin imkânı yok. Filmde, Guy Fawkes isminin bir haini temsil ederken, nasıl bir kahramana dönüştüğünü, maskeli adam şu cümleyle anlatıyor:

“Gerçek suçluyu arıyorsanız, aynaya bakmanız kâfidir...”

*

Diyeceğim, o tişörtü giyen darbeci ileride bir gün herkesin gözünde kahramana dönüşürse, bunun nedeni içeridekiler değil, dışarıdakiler olacaktır.

*

Bu nasıl olur?

Guy Fawkes onun cevabını da şöyle veriyor:

“Kötülük ve adaletsizlik, tahammülsüzlük ve baskı...”

*

Yani o pespaye darbecinin kendi kendine “Hero” tişörtünü giymesinin hiçbir manası yok.

Önemli olan, bir gün filmde bütün halkın Guy Fakes maskesi takması gibi, bütün halkın üzerine “Hero” tişörtü giymesidir.

*

İşte ona izin verirsek asıl o zaman yuh olsun bize.

O nedenle...

Demokrasi... Adalet... Vicdan...

MASKELİ BİR KAHRAMANDAN HAYAT BİLGİSİ DERSLERİ

FİLMDE Guy Fawkes maskesi ile dolaşan ve bir halk kahramanı haline gelen kişinin konuşmalarından aldığım bazı notlar şunlar:

*

- “Suçlanması gereken çoğunlukla biziz. İbadet ederek ve dindar görünerek şeytanın ta kendisi haline geliriz.”

*

- Karşısındaki kız, yüzünde maske olduğu için tanımadığı adama sorar:

“Kimsin sen?”

Cevap:

“Kim olduğum, ne yaptığımın yanında önemsizdir. Kim olduğuma gelince... Maskeli bir adamım.”

Kız:

“Maskeli olduğunu görüyorum ve onun için soruyorum. Kimsin sen?”

Cevap:

“Ben de maskeli bir adama kim olduğunu sormandaki çelişkiye dikkatini çekiyorum. Görünüşte kaderin cilvesiyle hem kurbanı hem de suçluyu oynamak zorunda olan bir vodvil oyuncusuyum.

Gördüğün bu çehre sadece görünüşümü gizleyen bir şey değil, artık var olmayan, yok olmuş bir halkın sesinden geriye kalan son izdir de.” 

MARKSİZMİN HİCRET DÖNEMİ Mİ BAŞLADI

BUGÜN İngiltere’nin Manchester şehrinde, bir binanın önündeki üzeri kapatılmış bir abidenin örtüsü kaldırılacak.

Altından çıkacak abide ise Engels’in 4 metre boyunda, 2 ton ağırlığında devasa bir heykeli olacak.

Yani Karl Marx’la birlikte Marksizmin teorisini yazan insanın heykeli.

*

Financial Times gazetesi dün bu heykelin hikâyesini yayınladı.

Phil Collins (ünlü şarkıcıyla sadece isim benzerliği var) isimli bir İngiliz sanatçı bu heykeli Ukrayna’nın bir kasabasında bulmuş.

Ukrayna’nın Rusya ile arası açılınca, Sovyet dönemine ait bütün semboller bir anda hain ilan edilmiş.

Engels Almanya’da doğmuş bir düşünür. Bir süre İngiltere’nin Manchester şehrinde yaşamış.

Benim gençliğimde çok moda olan “İngiliz İşçi Sınıfının Durumu” adlı kitabını bu şehirde Sanayi Devrimi’nin etkileri üzerine yazmıştı.

*

Collins heykeli ikiye keserek kamyona yüklemiş ve bütün Avrupa’yı geçerek, Manchester’e getirmiş.

Bir heykelin bu görsel hicreti gözümün önüne geldi.

Böylece Engels, ölümünden 171 yıl sonra, en önemli kitabını yazdığı şehre geri geldi.

Engels bu şehirden bir düşünür olarak ayrılmıştı, bir sanat eseri olarak döndü.

Ama bu akşamki açılışın Avrupa düşüncesi açısından, sanatın ötesinde de kuvvetli bir anlamı var.

*

İngiltere’de muhafazakâr iktidarı sallayan yaşlı Marksist James Corbin’in seçim zaferinin üzerinden henüz bir ay geçti.

Thomas Piketty’nin “Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital” simli kitabı yüzbinlerce sattı.

Ve Fransa’da otoriter eğilimli sağ muhafazakâr Sarkozy’nin 16 yaşındaki oğlunun, “Ben komünist bir dünya hayal ediyorum” dediği günlere rastlıyor.

*

Yani onunla birlikte sol düşünce de Avrupa’ya hicret ediyor.

Hepimiz biliyoruz ki, “Hicret” kavramı, başka hiçbir alanda,  inanç ve ideolojilerin alanında olduğu kadar kuvvetli bir duyguyu ve gelişmeyi ifade etmez.

UCUBE Mİ YOKSA SANAT ESERİ Mİ

- GERİYE şu sanat tartışması kalıyor. Engels’in bu heykeli aslında oldukça çirkin sayılabilecek bir abide.

Yani ona sanat eseri demek güç...

Ama bir sanatçı onu alıp getirip, Manchester’da bir kültür binasının önüne dikince, sanat eseri haline geliyor.

Yani sanatçının yaratıcılığının ürünü olan bir enstalasyona dönüşüyor.

Bir anlamda bunu hayal etmek ve eylem, sanatın kendisi oluyor.

Bu da benim gençliğimde Marksistlerin hayal ettiği bir şeydi...

ERKEK KADINA GÖRE DAHA MI GÜZEL YAŞLANIYOR

GEÇEN haftanın Paris Match dergisinde Amerikalı şarkıcı Bruce Springsteen’in bu fotoğrafını gördüm.

Kızı çok iyi bir at binicisi olmuş, onun Paris’teki yarışmasına gelmiş.

Springsteen 68 yaşına geldi.

Yüzüne, saç modeline, duruşuna, giyimine baktım...

Bence çok iyi yaşlanıyor...

İster istemez şunu düşündüm.

Acaba erkek kadına göre daha mı güzel yaşlanıyor?

Bilmiyorum...

Sadece bir soru...