Kobani cephesinden ilk istihbarat

Birazdan bu bilgileri tek tek anlatacağım.
Ama önce Türkiye cephesinde her şeyi altüst eden ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gardını düşüren gelişmeler nasıl oldu ona bakalım.


CUMARTESİYİ PAZARA BAĞLAYAN GECE SAAT 01.10

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı Afganistan’dan getiren A-330’un tekerleği Esenboğa Havaalanı’na değiyor.
Uçaktaki gazeteciler hızla telefonlarına sarılıp yolda Erdoğan’ın söylediklerini bürolarına yetiştirmeye başlıyor.
Erdoğan’ın uçakta söylediği sözler hiçbir yoruma yer bırakmayacak kadar açık:
Kobani’de savaşan PYD bizim için PKK ile aynı türde bir örgüt. Yani terör örgütü.
NATO’da beraber olduğumuz Amerika’nın bizden PYD’ye yardım etmemizi istemesi yanlış olur ve biz buna hayır deriz.


SAAT 01.40 OBAMA ERDOĞAN’A BAĞLANIYOR

Uçaktan inip terminale girdiği sırada Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir mesaj iletiliyor.
ABD Başkanı kendisi ile konuşmak istemektedir. İleten kişi Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı İbrahim Kalın’dır.
Kalın da uçakta olduğuna göre, bu not kendisine terminale girmesinden sonra iletilmiş demektir.
Uçak saat 01.10’da iniyor. Terminale yaklaşma, iniş ve karşılama seremonileri dikkate alınırsa, mesajın iletilmesinin en erken saat 01.20 olabileceği tahmin edilebilir.
Tercümanların bulunması, konuşma düzeneğinin sağlanmasından sonra görüşme saat tam 01.40’ta başlıyor.


ERDOĞAN GÖRÜŞMEYE BAŞLAMADAN HÜKÜMETTEN BİLGİ ALDI MI

Şimdi çok önemli bir ayrıntı.
Acaba Cumhurbaşkanı, Obama’yla konuşmaya başlamadan önce Başbakan’dan veya Dışişleri Bakanlığı’ndan bilgi almış mıdır?
Yoksa her tür girişimi kimseye danışmadan kendisi mi yapmıştır...
Tahminim, tam bir Başkan gibi davrandığı yolundadır.
Saat tam 01.40’ta Erdoğan, ABD Başkanı ile konuşmaya başlıyor.
ABD Başkanı’nın verdiği mesaj da çok nettir:
“Biz Kobani’ye yardım atmaya başlıyoruz.”
Erdoğan’a itiraz yetkisi verecek, hareket marjı bırakacak bir durum yoktur. Yani Türkiye, bir oldubitti ile karşı karşıyadır ve Erdoğan, uçakta söylediklerinin 180 derece tersini yapmak zorunda kalmıştır.
Zaten daha o görüşme yapılırken, Kobani’ye atılacak malzemenin envanteri hazırlanmış ve malzeme Erbil’de uçaklara yüklenmek üzere yola çıkmıştır.
Şimdi gelelim Kobani cephesine...

Atılan paletlerden biri niye tahrip edildi

PAZARI pazartesiye bağlayan gece saat 04.00:
Amerikan uçakları “palet” adını verdikleri 28 adet konteyneri Kobani üzerine atmaya başlar.
Amerikan uçaklarının hepsi Kuzey Kürdistan’daki Erbil havaalanından kalkmıştır.
Malzemenin “KYB silah envanterinden” temin edildiği bildirilmiştir.
Paletler şehrin batı tarafına atılır. Çünkü doğu tarafında bazı bölgeler IŞİD kontrolü altındadır.
Bu arada ilginç bir gelişme olur. Atılan paletlerden biri IŞİD mevzilerine yakın bir yere düşer. Ancak o an verilen çok stratejik bir kararla, IŞİD’in eline geçmemesi için bu konteyner imha edilir.
Kararı Amerikalıların mı yoksa aşağıdaki PYD yetkililerinin mi verdiği konusunda bilgi edinemedim.


PALETLERDE HANGİ MALZEME VARDI

İstihbarat bilgilerine göre, uçaktan atılan malzemede ağır silah yoktur.
Acil olarak ihtiyaç duyulan mühimmat ve hafif silahlar gönderilmiştir. Ancak gönderilen malzeme içinde antitank silahlar da vardır.
Peki malzemenin atılışından sonra neler olmuştur?
Washington ve Londra’ya gelen istihbarata göre, pazartesi sabah fazla bir çatışma kaydedilmedi.
Ancak öğleden sonra şehrin doğu tarafında çatışmalar başlamıştır. Doğu tarafında bazı bölgeler IŞİD’ın elinde olduğu için, bu istihbarat özel bir önem taşıyordu.


PALETLER ATILDIKTAN SONRA GELEN İLK İSTİHBARAT NEYDİ

Malzeme atıldıktan sonra gelen ilk istihbarat şöyle:
Atılan malzemenin moral etkisi büyük oldu. PYD şehri savunma pozisyonundan taarruz pozisyonuna geçti.
IŞİD 400 adamını kaybetti. Geçen haftalarda elde ettiği pozisyonlardan geri çekilmeye başladı.
İlk günlerde IŞİD’e ait boş mevzileri vuran ABD uçakları, son sortilerde tam isabetli atışlar yapmıştır.
Çok önemli bir istihbarat da şudur: IŞİD geri çekilirken, Irak birliklerinden eline geçirdiği ağır silahların bir bölümünü de bırakmıştır.
Paletler bırakıldıktan sonra gelen ilk istihbarat bilgisi şu cümleyle bitmektedir: “PYD bir kaç gün içinde zafere ulaşabilir.”

Çok önemli bir bilgi: Peşmerge götürdüğü silahı getirecek

BU arada Türkiye açısından en önemli bilgi şudur: Peşmerge Türkiye sınırından girip Kobani’ye yardıma giderken yanında götürdüğü silahları aynen geri getirecek.
Ancak bu sayım ve envanterin nasıl yapılacağı henüz belli değil.
Geçişlerde Türk ordusu devreden çıkarıldığı için, sayımı sivil memurların mı yoksa uzman kişilerin mi yapacağı konusunda bir bilgi edinemedim.
Türkiye’nin dış politikasını 24 saat içinde darmadağın eden gelişmenin perde arkasındaki gelişmeler böyle.
Bu gelişme, Ortadoğu’da “kazananlar”, “kaybedenler” denklemini köklü biçimde değiştirmeye adaydır.
Ne yazık ki bölgede her gelişme, Türkiye’yi biraz daha “kaybedenler” cephesine götürüyor.

ÖNEMLİ NOT: Yukarıdaki bilgiler açık kaynaklardan toparlanmıştır. Radikal’den Murat Yetkin, Hürriyet Washington Bürosu’ndan Tolga Tanış’ın yazıları ve New York Times ile Guardian gazetelerinden yararlandım.