Kapkaranlık bir pandeminin apaydınlık 20 umut insanı

Hemen söyleyeyim, tamamen kendi görüşüme dayalı sübjektif bir seçimdi bu...

Ama yaparken elimden geldiğince objektif olmaya çalıştım.

Kutuplaşmış bir ülkede “yılın insanını seçmek” çok zor bir iş...

Tabii ki bu yıl da böyle olacak.

Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da siyasetçileri liste dışı tuttum.

İZMİR DEPREMİNİN İKİ UMUT BEBEĞİ




- Ayda Gezgin ve Elif Perinçek:  Günler sonra depremin altından sağ salim çıktılar... Çıkarken yüzlerinde gülücük vardı. Pandemiden sonra depremin enkaza çevirdiği kalplerimize apaydınlık bir umut ışığını taşıdılar. Ekranlarımızın başında hep birlikte ağladık. Hep birlikte sevinç gözyaşı döktük, birbirimize sarılıp kutladık. Umutları kaybolmuş bir ülkeye yeniden millet olma duygusunu taşıdılar.

SADECE BURADA DEĞİL ORADA DA YILIN İNSANI




- Özlem Türeci ve Uğur Şahin: Önce yılın haberi geldi. “COVID-19 aşısı bulundu.” Sonra en gurur verici bilgi geldi. Sonra bir değil iki kişi olduğu... İkisi de Almanya’ya yerleşmiş iki Türk’tü... Dünyanın umudu, bizimse hem umudumuz hem gururumuz oldular. Aziz Sancar’dan sonra bilim dünyasına iki Türk’ün ismini daha altın harflerle yazdılar.

MEÇHUL KAHRAMAN ANITINI ASKERLERDEN ALAN İNSANLAR

- Sağlık çalışanları: Vaka sayıları sadece Türkiye’de 120 bin. Hastabakıcısı, ambulans görevlisi, doktoru, profesörü ile 225 sağlık çalışanı hayatını kaybetti. Evet onlar COVID virüsüyle mücadele eden insanları kurtarmaya çalışan kahramanlar. Belki de tarihimizde ilk defa “meçhul asker” deyimini “meçhul kahraman” deyimine çevirerek, “kahramanlık payesini” askerlerin tekelinden alan insanlar onlar. Hayat boyu yılın insanları olarak kalacaklar.

GEÇEN YIL YILIN İNSANIYDI BU YIL DÜNYANIN İNSANI




- Selçuk Bayraktar: Dünyadaki dron (insansız hava aracı) devrimini, gelişmiş ülkelerden bile önce fark edip harekete geçti. Boeing 737 Max’lerini yere çakarken, o üzerinde ay-yıldız olan İHA’ları gökyüzüne dikti. Bugün dünya dron pazarında bir Türk İHA markası varsa, onun ve ailesinin girişimciliği sayesindedir. Geçen yıl bu listede yine vardı. Ama bu yıl Azerbaycan’daki başarısından sonra dünyada yılın insanı olmaya aday.

TÜRK ‘DİJİTAL ZEKASINI’ DÜNYAYA TANITAN İNSAN




- Sidar Şahin: Bu yıl bir sabah uyandık ki, dünya ekonomi medyasında sürpriz bir haber. Bir Türk’ün kurduğu dijital oyun şirketi dünyanın en büyük oyun şirketi Amerikan Zynga’ya satılmıştı. Üstelik fiyatı 1.8 milyar dolardı. Dünyada dijital rekabetin en yüksek olduğu sektörlerden birinde bu başarıyı gösteren Türk’ün adı Sidar Şahin’di... Böylece Türk dijital zekâsını dünyaya kabul ettirdi.

TÜRKİYE’NİN ‘EN DERİN’ YARASINA DOKUNAN İNSAN

- Berkun Oya: Türkiye pandemi ile boğuşurken yıl sonunda sürpriz bir dizi ile tanıştı: “Bir Başkadır...” Yönetmeni ve senaristi Berkun Oya’ydı... Dizinin konusu Türkiye’nin 150 yıldır boğuştuğu “muhafazakâr-laik” tartışmasının en can alıcı ve can yakıcı noktasıydı. Hiç çekinmeden cesurca dokundular o noktaya. Belki de çok gecikmiş bir yüzleşmeyi gözümüzün önüne getirip bıraktılar. Gerisi artık bizim vicdanımıza, bizim demokrasi ve adalet duygusuna kaldı...

TÜRKİYE’NİN SOFT POWER’INI YENİDEN ATEŞLEYEN İNSAN

- Fatih Aksoy: “Muhteşem Yüzyıl”, “Aşk-ı Memnu”, “Binbir Gece” ve başkaları... 15 yıl önce Türkiye dünya dizi pazarının yükselen yıldızıydı. Türkiye’nin “soft power”ı (yumuşak gücüydü) bu. Sonra Türkiye askeri gücünü yükseltirken bu yumuşak gücünü kaybetti. Şimdi “Sadakatsiz” dizisiyle bunu yeniden yakalama fırsatı var. Kanal D’de yayınlanan dizinin başarısının arkasındaki isim MedYapım’ın kurucusu Fatih Aksoy.

STREAMING DEVLERİ ARASINDA KÜÇÜK BİR GARAJ ÇOCUĞU




- Aydın Doğan Yalçındağ: BluTV’nin kurucusu. Yani Netflix, Disney Plus, Amazon Prime, Hulu, HBO Max gibi küresel devlerin tekelindeki streaming film ve video sektöründeki Türk şirketini kuran genç insan. Doğan ailesinin üçüncü kuşağından bir genç ama bu başarı hikâyesini kendi başına yazdı. Sidar Şahin gibi o da Türk dijital zekâsının öncülerinden biri.

‘GÖTÜR’ÜN YÜKSELDİĞİ DÜNYADA ‘GETİR’ KELİMESİNİ YÜCELTEN İNSAN




- Nazım Salur: Hep söylenen bir söz vardır. “Kriz” sözcüğünün Çincedeki karşılığı “fırsat”mış. İşte size canlı örneği. Türkiye’de bazı insanlar “getir” kelimesi ile 5 yıl önce tanıştı. Karşımızdaki bir motosiklet ve sürücüsüydü. 10 liralık bir siparişi bile 10 dakikada eve getiriyordu. Sonra pandemide hepimiz tanıştık. Eve siparişin “yıldırım servisiydi”, vazgeçilmeziydi. Kurucusu Nazım Salur’du. İş âleminde banko yılın insanı...

DEPREM ENKAZLARINDAN ÇIKAN İKİ DÜNYA MODELİ

- AKUT ve AFAD: Biri sivil toplum kuruluşu, öteki devlet... Biri 25 yıl önce kuruldu, öteki 11 yıl önce... Türkiye önce 1999 depreminde AKUT’u tanıdı ve çok sevdi. Sonra 2009’da AFAD’ı... Her ikisi de deprem enkazları altında mucizeler yarattılar. Her ikisi de enkaz altında kalan insanların mucize dostları oldular. En önemlisi bütün dünyaya rol modeli haline geldiler.

TÜRKİYE’NİN PULITZER’İ OLSA KAZANACAK GAZETECİ ODUR




- Sedat Ergin: Hürriyet’in köşe yazarı... Çok parlaktı, pandemi döneminde daha da parladı. Dünya ve Türkiye rakamlarının ne anlama geldiğini onun köşesinde okuduk. Değişen rakamları, görünmeyen rakamları, bize söylenmeyen rakamları o buldu çıkardı bize söyledi. Üstelik de adildi. Yapılan iyi işlere haksızlık etmedi, iyi gitmeyenlere göz yummadı. Hiç kuşkusuz pandeminin gazetecisiydi.

UZAYDA VE MERKEZ BANKASI’NDA AKILLI HAYAT VAR MI DİYE SONRA İNSAN




- İsmet Berkan: “Tek kişilik medya” trendinin geçen yılki iki insanı Cüneyt Özdemir ve Memduh Bayraktaroğlu’ydu. Bu yılki temsilcisi ise İsmet Berkan... Önce “Gündem” adlı bülteni ile başladı. Harika ve tarafsız yorumları ile küçük bir çevrenin dikkatini çekti. Sonra “Haftalık Gazete” ve “10 Haber” adlı servisleri ile daha geniş bir izleyiciye ulaştı. Merkez Bankası’ndaki gelişmeleri hep çok tarafsız biçimde yorumladı. Ve haftalık Tekno Bülteni ile de “Ay’da akıllı hayat var mı” gibi soruların en son cevaplarını da o anlattı bize.

KENDİMİZE İYİ DAVRANIŞIN YOLLARINI ANLATAN İNSAN

- Beyhan Budak: Belki çoğunuz onun adını hiç duymadınız. Oysa bize durmadan “Kendimize iyi davranmamızın yollarını” anlatan insan o. Mesela “Bu arıza tipler niye hep beni buluyor” sorusuna cevap veriyor. Nerede ve nasıl mı? Bu yıl bütün dünyada “Podcast” dediğimiz dijital söyleşi yayınlarının yükseliş yılıydı. Beyhan Budak da Spotify’daki “Kendine iyi davran” başlıklı sohbetleri ile bu yılın en çok izlenen podcast’i unvanını kazandı. Yani yükselen bir yıldız, yükselen bir psikolog o. Şu sıralar en çok ihtiyacımız olan insanlardan biri.

METROPOL MAHALLERİNİN VE DE ANADOLU’NUN YÜKSELEN İTİRAZ SESİ




- Ezhel: Zuhal Olcay’ın şahane şarkısının ilk nakaratındaki gibi: “Ankara’dan bir kuş uçtu, kuzeye doğru...” Bu yıl streaming platformlarında şarkıları en çok indirilen sanatçı. Ankara’da doğdu, şimdi Almanya’ya göç etti. Dünyanın en büyük müzik şirketi Universal’in sanatçısı artık. Hiç şüphesiz bu ülkenin Anadolu sokaklarının, metropol varoşlarının yükselen sesi. Genç itiraz onun sesinde ve şarkılarında buluyor kendisini.

‘TANRI’NIN SESİ’Nİ MANGAL BAŞINA GETİREN BİR TÜRK




- Nusret: Biliyorum bir kısmınız hemen dudak bükecek. Özellikle benim yaşımdakiler... Ama gençler onun SaltBee’sini çok sevdiler. Kim ne derse desin bir dünya starı o. Et denince artık ilk akla gelen isim. Türkiye’nin en tanınmış markalarından birini yarattı. Son olarak o et pişirirken, ünlü tenor Andrea Bocelli’yi, “Con te Partiro”yu söyleyerek eşlik ettiğini görünce pes yahu dedik. Celin Dion, Andrea Bocelli için, “Eğer Tanrı’nın bir sesi olsaydı o Andrea Bocelli’ninki gibi olurdu” demişti. İşte size mangal başından ilahi bir ses ve yılın insanı bir etçi....

IRKÇILIĞI KRAMPONLARLA EZEN TAKIM VE İNSANLAR

- Başakşehir Futbol Kulübü: Paris’te... Yani “Liberte, Fraternite, Egalite”... Yani “Özgürlük, Kardeşlik, Eşitlik” sloganının doğduğu şehirde tek kelimelik bir ırkçı seslenişe anında tek kelime ile cevap vererek sahadan çekilen Başakşehir Futbol Kulübü... Bütün dünyada “Black Lives Matter” sloganlarının yankılandığı bir yılda en güzel “Black Lives Matter” mesajını verdiler. Bunun bir Türk takımı olması hepimize gurur verdi. O nedenle Başakşehir yöneticileri ve oyuncuları yılın insanları listesini fazlasıyla hak etti.

GEÇ ANLADIĞIMIZ POST MORTEM BİR YILIN İNSANI

- Timur Selçuk: Duvardaki her tuğla aynı sanırız ama biri çekilince bıraktığı boşluk bize onun önemini anlatır. Timur Selçuk’u son yıllarda hafıza boşluğumuza bırakmıştık. 6 Kasım günü kaybedince, Emine Erdoğan’dan hepimize kadar bize neyi miras bıraktığını, hangi vasiyeti emanet ettiğini hatırladık: Kolektif hafızamıza yerleşmiş şarkılar ve bir de şu gerçek: İnançla Atatürk arasında bir tercih yapmak zorunda değiliz.

BİR KEDİ, BİR KÖPEK VE BİR DE TAM EŞEK SIPASI




- Gli, Pamuk ve Kömür: Artık onları da insanlar âlemine kattık. Onların da insan hakları gibi “hayvan hakları” olduğunu kabul ettik. Bu yılın üç hayvanından biri Ayasofya’nın kedisi “Gli”... Yıllarca o mabedi gezen insanlara eşlik etti. Bu yıl yaşlılıktan hayatını kaybetti. Bütün Türkiye üzüldü. Öteki Samsun’da hunhar bir insanın patilerini kestiği Pamuk’tu... Hepimizi ağlattı, hepimize bir vicdanımız olduğunu hatırlattı. Üçüncüsü ise ünlü işinsanı Cem Boyner’in yeni doğan eşek yavrusu Kömür oldu. Eşek sıpalarının harika bir neşe kaynağı olabileceğini gösterdi. 

SAKARYA’DAKİ EV ODASINDAN DÜNYA ZİRVESİNE GİDEN İKİ GENÇ




- Didomido ve Eglo G: Biri Sakaryalı bir genç kız. Öteki Kıbrıslı genç bir erkek. Pandemide ikisi de evlerinde oturuyordu. Kıbrıs’taki bir şarkı yazdı. Öteki söyledi ve bir anda dünya streaming listelerinde 2 numaraya çıktı. Videolarını 120 milyon kişi seyretti. Bütün Türkiye’ye evden de harikalar yapılabileceğini gösterdiler.

NOKTA NOKTA DİYEREK GELECEK YIL AÇIKLAYACAĞIMIZ YILIN İNSANI

- Henüz adı konmamış insan: Bu yılın son 2 ayının en büyük umut kelimesi “Adalet ve demokrasi reformu” oldu. Kimimiz inandık, kimimiz inanmadık, kimimiz inanamadık, kimimiz inanmış gibi yaptık. Ama hepimiz mutlaka yapılmalı diye iman ettik. Bu yıl bu alanda yılın insanı henüz belli değil. Ama bu reformu yapacak insanı şimdiden “Gelecek yılın 1 numaralı insanı” seçmeye hazır olduğumuzu kayda geçiriyoruz.