All you need is copyright

GEÇEN yılın Aralık ayı...
Kuzey Kore, Sony şirketinin bilgisayar sistemini hacklemiş. Herkesin, hepimizin gözü, Sony’nin yaptığı Kuzey Kore ile dalga geçen “Interview” filmi üzerinde. Çünkü şirketin bilgisayarları o yüzden hacklenmiş.
İşte o gün, Beatles’ın yaşayan iki üyesinden biri olan Paul McCartney’in ofisinde acil bir toplantı yapılıyor.
Kuzey Koreli hackerların açıkladığı şirket bilgileri arasında küçücük bir sayfa var.

Kimsenin üzerinde durmadığı bu sayfada Sony’nin finansal işlerden sorumlu başkanı Steve Kober’in 21 Kasım 2014 günü, üst düzey yöneticilerine geçtiği küçük bir bilgi notu var.
Kober şöyle diyor:
“Dijtal teknolojiler yüzünden giderek daha zorlaşan ve karmaşık hale gelen sektörde müzik şirketimiz hakkındaki düşüncelerinizi bildirmenizi rica ederim...”
Kimseye bir şey demeyen bu basit cümle, Paul McCartney’in avukatları tarafından bambaşka bir açıdan okunuyordu.
Sony müzik şirketini satmak istiyordu…
McCartney, o gün avukatlarına şu talimatı verdi:
“Bu şirketi ortak satın almak için, yatırımcı şirketlerle görüşmeye başlayın...”
Bu cümle, Paul McCartney’ye Sony arasında yıllardır süren büyük bir savaşın sonu olabilirdi.

MADISON AVENEU’DE BİR SABAH TOPLANTISI

Sony ATV’nin, New York’ta Madison Caddesindeki bürosunda her hafta özel bir toplantı yapılır.
Toplantıya Sony Music’in önde gelen üç ismi katılır.
Bu toplantının konusu, şirketin elindeki müzik haklarından gelen gelirleri görüşmektir.
Ellerindeki katalogda, Queen ve Michael Jackson’dan başlayıp, Leonard Cohen ve Frank Sinatra’ya kadar uzanan 2 milyon şarkının hakları bulunmaktadır.
Ancak bu üçlü, her hafta onlar için değil, sadece bir grup için biraraya gelir.
O da Beatles’tir...
Çünkü her gün reklam şirketlerinden, film yapımcılarından, televizyon dizilerinden bu grubun şarkılarını kullanmak için istekler gelmektedir.
En çok talep gelen şarkı, “All you need is love’dır..”
Pizza Hut, Budweiser biraları, Orange telefon şirketi, Blackberry, Target mağazaları sadece son 2 yılda grubun şarkılarını reklamlarında kullanmışlardı.
Şirketin elinde John Lennon ve Paul McCartney imzalı 200’den fazla şarkı vardır.
Kısaca Beatles, şirketin elindeki en önemli asetti.
Beatles, birlikte son konserini 30 Ocak 1969 günü Londra’da verdi.
Bu konserin çok önemli bir özelliği vardı.Çünkü bu, kendi besteledikleri şarkıları, herhangi bir para ödemeden söyledikleri son konserdi...
Paul McCartney, 26 Kasım 2014 günü tek başına son konserini verdiğinde belki de hayatının en hüzünlü “Hey Jude’unu” söylemişti.
Kendi elleriyle yazdığı bu şarkıyı o konserde söyleyebilmek için, para ödeyip, Sony’den izin alması gerekmişti...
Çünkü Beatles şarkılarının bütün hakları, Sony’nin elindeydi. İşi daha da karmaşık hale getiren şey ise, grubun kayıtlarının haklarının bugün Fransız Vivendi’ye ait Universal şirketinin elinde bulunmasıydı.

1- Lennon ile McCartney küstü her şey tersine döndü

Müzik tarihinin bu en acıklı hikayesi, 1960’lı yılların sonunda başlamıştı. Grup dağılmaya karar verdiğinde, ellerindeki şarkıların hakları konusu gündeme gelmişti. Ayrıca İngiltere’deki vergiler, neredeyse yüzde 90’lara ulaşmıştı. Dönemin bütün kapitalist köpek balıkları etraflarında daireler çiziyordu. Avukatlarının aklına, Northern Music adlı şirketleri geldi. 1963 yılında kurmuşlardı ve bütün şarkıların haklarını bu şirket üzerinde toplamışlardı. Şimdi yapılacak iş bu şirketi halka açmak olacaktı. Lennon ve Mac Cartney, yüzde 20’şer hisse sahibi olacak, geriye kalan hisseler ise Dick James’e kalacaktı. Böylece grubun 4 üyesi artık, şirketin ücretli personeli haline gelecek ve vergileri de düşecekti. Ancak 1970’lerin başında durum aniden dramatikleşti. Grubun beyinlerinden sayılan Brian Epstein aşırı dozdan öldü. Paul McCartney ile John Lennon birbirlerine küstüler. Bu durumda şirketin borsadaki hisselerinin çökmesi ihtimali ortaya çıkınca, şirketin kurucularından Dick James en iyi çözümün şirketi satmak olduğuna karar verdi.
Şirket son yılında 623 bin Pound net kâr elde etmişti. (Bugünün parası ile 12 milyon Euro)Öteki ortakların da baskısı altında kalan Lenon ve McCartney hisselerini devretmek zorunda kaldılar ve bu kârlı şirket ATV’ye satıldı.

2-Michael Jackson’ın McCartney’e büyük kazığı

1983’te çok ilginç bir gelişme oldu. O yıl Paul McCartney, Michael Jackson’ı ağırladı. Birlikte yaptıkları “Say, say, say” şarkısı büyük başarıya ulaşmıştı. McCartney geçmişte bir kaç defa ATV şirketini satın almaya kalkışmış, ama her defasında fiyat çok yüksek diye vazgeçmişti.O nedenle artık yeni şarkıları kendi şirketinin üzerine yapıyordu.
McCartney, o gün Michael Jackson’a bütün sırlarını açtı. Ancak hiç beklemediği bir şeyle karşılaştı. Michael Jackson, ondan aldığı bilgilerle, 1985 yılında, istenilen paranın da üstüne çıkarak ATV şirketini satın aldı. Böylece Beatles’in şarkılarının hakları Michael Jackson’ın eline geçmişti.
İhanete uğradığı hissine kapılan McCartney defalarca Jackson’ı aradı ama o telefona çıkmadı. Sonunda telefona çıktığında ise sadece şunu söyleyecekti: “It’s just business Paul...”(Paul, bu sadece bir iş...) Ancak şirket Jackson’a da uğur getirmedi ve Sony’e satmak zorunda kaldı.

3-Kendi şarkıları için 4 milyar $ gerek

Paul Mccartney’in kendi şarkılarını para ödemeden söyleyebilme özgürlüğü mücadelesi hâlâ devam ediyor. Sony satmaya karar verdiği taktirde şirketi satın almak istiyor. Ama bunun için en az 3 veya 4 milyar Euro gerekiyor...O da kolay değil...

NOT: Bu yazıyı, Ruppert Perry’nin “Northern Songs:The True Story of Beatles Songs Publishing Empire”, Omnibus Press, 2006” adlı kitabından ve Le Monde Magazin’in 31 Ocak 2015 tarihli sayısındaki özel dosyadan derledim. Kurgu bana ait.”