Erkan Çelebi: Şirket otomobilinde faiz şoku yaşanıyor

Erkan ÇELEBİ

BAZI bankalar, konut kredilerinde olduğu gibi krizin faturasını otomobil kredisi kullananlara da çıkarmaya başladı. Otomobili şirket adına alanlar, yüzde 3'le kullandıkları kredilerin geri kalan kısmını şimdi yüzde 7 faiz oranıyla ödemek zorunda kalıyor.

KRİZİN faturasını müşterilerine yıkmak isteyen bazı bankalar, konut kredilerinin ardından, otomobili şirket adına alan müşterilerinin kredi faizlerini de yükseltmeye başladı. Buna da, bazı bankaların şirket adına alınan araçlara, otomobil kredisi yerine aynı faiz oranlarını içeren taksitli ticari kredi sözleşmelerini imzalatması yol açtı. Sabit taksitli otomobil kredisi kullandığını sanan müşteriler şimdi, yüzde 3'den yüzde 7'ye çıkarılan faizin şokunu yaşıyor.

Bu da, bazı bankaların Tüketici Yasası'nın tüketicilere sağladığı hakları kullandırmak istememesinden kaynaklanıyor. Tüketici Yasası, banka ve finans kuruluşlarına tüketicilere bir mal veya hizmet almak amacıyla kullandırdıkları breysel kredilerin faizlerini sözleşme süresince değiştirmeme zorunluluğu getiriyor.

FAİZ YÜKSELDİ

Ancak, bunun kapsamına ticari krediler girmiyor. Bankalarda, Yasa'nın ticari kredileri kapsamamasından yararlanarak, otomobili şirket adına alanlara otomobil kredisi sözleşmesi yerine aynı faizi içeren taksitli ticari kredi sözleşmesi imzalatıyor.

Bu bankalar, otomobilini şirket adına alan okuyucularımızdan Metin Akay'ın aylık taksidini 746 milyon liradan 999 milyon liraya, Erol Okçu'nun 652 milyon liradan 785 milyon liraya, İbrahim Yürüker'in de 675 milyon liradan 704 milyon liraya yükseltti. Bu yükseltilmiş taksitleri de Nisan ayından itibaren ödenmesini talep etti. Buna da gerekçe olarak, kullanılan kredinin bireysel değil, taksitli ticari kredi olmasını gösterdi. Böylece müşteriler, otomobil alırken kullandığı kredinin sözleşmesini okumamanın bedelini, ağır ödedi.

Arkadaşımız Zeliha Aslan'ın görüştüğü banka yetkilileri, ‘‘Bu krediler otomobil almak amacıyla kullanılmış olsa da, araçlar şirket adına alındığı için kullanılan kredi de ticari kredi oluyor. Ticari kredilerin faizleri sabit olmayıp, kaynak maliyetlerine göre değişebiliyor. Müşterilerimize imzalattığımız sözleşmelerde de bu yer alıyor’’ dediler.

ÖDETMEYEN DE VAR

Ancak, otomobil kredilerinde faturayı müşteriye ödetmeyen banka ve tüketici finansmanı sağlayan kuruluşlar da var. Bunlar, müşterilerine kullandırdıkları otomobil kredilerinde, şahıs ya da şirket ayrımına gitmiyor. Müşteriye, alınan otomobil için tek tip sözleşme imzalatıyor. Bunun sonucunda da sözleşmelerinde yer alan faizler, taksitler bitene kadar değişmiyor.

Müşterilerine tek tip sözleşme imzalatan finansman kuruluşlarının yetkilileri, ‘‘Açtığımız otomobil kredilerinde tüm müşterilerimize tek tip sözleşme imzalatıyoruz. Otomobili alan ister şirket, ister şahıs olsun imzalatılan bu sözleşmelerde sabit bir taksit belirleniyor. Sözleşme süresi bitene kadar da belirlenen taksitlerde herhangi bir değişiklik olmuyor. Bunu, bizim gibi otomobil kredisi kullandıran diğer tüketici finansmanı sağlayan kuruluşlarda uyguluyor’’ dediler.

TSE, kablonun bakırından çalanların peşine düştü

TÜRK Standartları Enstitüsü, TSE markasını kullanarak elektrik kablolarındaki bakırdan çalan firmalar hakkında tek tek dava açmaya başladı. TSE, Hürriyet'in Tüketici Köşesi'nde ‘‘Uzatma kablosunda bakır vurgunu’’ başlığıyla yer alan haber üzerine inceleme başlattı. Bu incelemenin sonucunda, bu firmalardan hiç birinin TSE belgesi bulunmadığı ortaya çıktı. TSE Başkanı Ahmet Cafoğlu, yaptığı açıklamada ‘‘Markamızı haksız kullandıkları için bu firmaları deşifre ederek cezalandırma yoluna gideceğiz’’ dedi.

Çağ Üniversitesi'nden çağdışı uygulama

Çağ Üniversitesi, okul taksitlerini zamanında ödeyemeyen öğrencilere gecikme faizinin yanı sıra ayda 450 dolar da ceza kesiyor.

ADANA'daki özel Çağ Üniversitesi, okul taksitlerini zamanında ödeyemeyen öğrencilere, aylık yüzde 4 oranındaki gecikme faizinin yanı sıra her gün için 15 dolarlık (15 milyon lira) ceza kesiyor. Bu ceza, taksidini bir ay geciktiren öğrenciye 450 dolara mal oluyor.

Arkadaşımız Lerna Asurluoğlu'nun öğrencilerin şikayeti üzerine görüştüğü Çağ Üniversitesi Rektör Yardımcısı Yener Gülmez, kayıt ücretini gününde ödemeyen öğrencilerin akademik sistemi aksattıklarını öne sürerek, ‘‘Bu nedenle, geç kayıt bedeli olarak ceza uygulamasında bulunuyoruz. Öğrenciler, imzaladıkları senetlerde senedin vadesinde ödenmemesi durumunda aylık yüzde 4 oranında faiz ödeyeceklerini taahhüt ediyorlar. Geç ödenen senetten alınan bu faiz, öğrencinin cezalandırılmasına yeterli değil. Bu faizin ödenmesi zaten gerekiyor. Ancak, akademik sistemi aksatan öğrencilerimizin mutlaka cezalandırılması gerekiyor. Biz de ceza olarak onlardan her geciktirdikleri gün için 15 dolar talep ediyoruz’’ dedi.

1997 yılında Adana'da kurulan Çağ Üniversitesi'nde 1003 öğrenci öğrenim görüyor. Bu öğrenciler, İktisadi ve İdari Birimler, İşletme ve Uluslararası İlişkiler, İktisat ve Uluslararası Finans, Hukuk, Fen ve Edebiyat, İngiliz Dili Edebiyatı, İngilizce Öğretmenliği Fakülteleri ile İthalat, İhracat, Bankacılık ve Sigortacılık, Genel İşletme ile Halkla İlişkiler Meslek Yüksekokullarında eğitim görüyor.

DİĞERLERİNDE YOK

Çağ Üniversitesi'nin bu uygulamasıyla ilgili olarak Işık, Fatih, Kadir Has, Haliç, Koç, Kültür, Maltepe, Sabancı, Yeditepe gibi özel üniversitelerle İstanbul, Marmara, Mimar Sinan, Yıldız Teknik, Trakya gibi Devlet Üniversiteleri'ni de araştırdık. Yaptığımız araştırmanın sonucunda, bu üniversitelerin hiç birinde Çağ Üniversitesi'nin uygulamasına benzer bir uygulamaya raslamadık. Bu üniversiteler, zamanında ödenmeyen taksitler için öğrencilerden sadece gecikme faizi alıyor. Ayrıca herhangi bir ücret talep etmiyor.

Lerna ASURLUOĞLU

Türkport abonelerine internet vizesi İşNet'ten

26 Ocak 2001 tarihinden itibaren servis hizmeti vermeyi durduran Türkport aboneleri, artık İşnet üzerinden internete bağlanabilecek. Yaklaşık iki aydır internet erişim hizmetini alamayan 18 bin Türkport abonesine, kullanamadıkları süreler de toplam abonelik sürelerine eklenecek. Konuyla ilgili açıklama yapan Türkport yetkilileri, ‘‘Ekonomideki olumsuz gelişmeler nedeniyle dial-up internet hizmetleri alanında faaliyetlerimizden çekilme kararı almıştık. Bu nedenle kampanyalara bağlı olarak Türkport abonelerine sunulan hizmetler de kesintiye uğradı. Türkport aboneleri, 20 mart 2001 tarihi itibariyle sözleşmelerde belirtildiği gibi sınırsız kullanım hizmetini İşnet'ten alacak. Abonelerin, hizmetin kesintiye uğraması nedeniyle kullanamadıkları süreleri ise, toplam abonelik sürelerine eklendi’’ dedi.