Para iadesi yok hediye çeki var

TÜKETİCİ Yasası ve Borçlar Kanunu, ayıplı mal ve hizmetten ötürü zarara uğrayan tüketicilere tanıdığı haklar, kuruluşlar tarafından kolayca göz ardı edilebiliyor. Yasalar, ayıplı mal ve hizmetten ötürü zarar gören tüketicilere, ürün ve hizmeti almaktan vazgeçip, ödediği bedeli geri talep etmenin yanı sıra, ürünün tamirini ya da başka bir ürünle değiştirilmesini ya da ayıp oranında indirim yapılmasını talep etme hakkı tanıyor. Yasalar, ayıplı mal ve hizmetten ötürü tüketicilere sağladığı bu haklara ek olarak, görülen zarardan ötürü tazminat talep etme hakkı da tanıyor. Haklar arasında yapılacak seçimi de, tüketicilere bırakıyor.
Ancak, bazı kuruluşlar, yasal zorunluluk olmasına rağmen, ayıbın giderilmesi konusunda seçimi, tüketicilere bırakmak yerine, istediği gibi kendisi belirleme yoluna gidiyor. Böyle olunca da ayıplı mal ve hizmete para iadesinin yerini, hediye bilet ya da alışveriş çekleri alıyor.

HIZLA YAYILIYOR

Market ve mağazalarla başlayan bu uygulama, tüketicilerin sanki para iadesi talep etme hakkı yokmuş gibi 5 yıldızlı otellerden kafeteryalara, sinemalardan kuru temizlemecilere, lostra salonlarından tur operatörlerine kadar yaygınlaşmış durumda.
Ayıplı mal ve hizmetten ötürü para iadesi talebinde bulunan müşterisine daha sonra kullanmak üzere alışveriş çeki ya da hediye bilet verme diretmesi yapan kuruluşlara yolcusunu almayı unutup, yolda bırakan şehirlerarası otobüs işletmeleri de katıldı.
Şoför ve muavinin unutkanlığı yüzünden bayram tatili için İstanbul’dan Küçükkuyu’ya gitmek için Kavacık Köprüsü’nün altında gece yarısından itibaren eşi ve küçük çocuğuyla birlikte saatlerce otobüsün kendilerini almasını bekleyen Ahmet Ayhan Al’ın Varan Turizm’e yaptığı bilet bedelinin iadesiyle ilgili tüm başvurular, “para iadesi yapmıyoruz, misafir bileti verelim” gerekçesiyle sonuçsuz kaldı.

BİLET YA DA MAHKEME

Arkadaşımız Birol Öner, Ahmet Ayhan Al’ın başvurusuyla ilgili olarak Varan Turizm yetkilileriyle görüştü. Varan Turizm yetkilileri, Yasa’nın ayıplı hizmetten ötürü tüketicilere, sağladığı para iade talep hakkını müşterilerine tanımamalarının gerekçesi olarak, e-fatura uygulamasını gösterdi. Yetkililer, “E-fatura uygulamasının başlamasından sonra, kestiğimiz biletlerin bedelini, araç sahiplerinden geri almakta zorlanıyoruz. Bilet bedelinin geri iade edilebilmesi için düzenlendiği tarihteki faturanın tekrar açılması gerekiyor. Bu da, aracın faturası düzenlendikten sonra oldukça uğraştıran bir işlem. Biz de bu tip durumlarda, sizin de takdir edeceğiniz gibi bilet bedelini iade etmek yerine, daha sonraki seyahatlerinde kullanabilecekleri misafir biletlerimizden teklif ediyoruz. Bu teklifimizi kabul etmeyen müşterilerimize de Bakanlığa müracaat edip, haklarını yasal yollardan aramalarını öneriyoruz” diyor.