2.5 milyar dolarlık çerez pazarına 300 milyon dolarlık ithalat damgası

PEKAN cevizini Amerika’dan, Kaju fıstığını Hindistan’dan, Makadamya cevizini Avusturalya’dan, Bertovetia cevizini Brezilya’dan, zarı alınmış Pistachios fıstığını Kaliforniya’dan getiren çerezciler bu ürünleri Türk fındık, ceviz ve kabuğu soyulmuş bademle harmanlayıp, kurutulmuş meyvelerle birlikte ambalajlayarak, market raflarında yer almasını sağladı. Farklı tatlardan oluşan bu karışımlar, 2.5 milyar dolarlık yemiş pazarına bir anda 300 milyon dolarlık yeni bir soluk kazandırdı. Bunda da, özellikle İstanbul’un gece hayatında Brezilya’nın Bertovetia ceviziyle yüksek aromalı viski, zarı soyulmuş Kaliforniya’nın Pistachios fıstığıyla da şampanya yudumlamanın moda olması etkili oldu.

KAJU YAYGINLAŞTI: Arkadaşımız Mehtap Özcan’ın yaptığı araştırmaya göre, paketlenmiş kuruyemiş üretimi gerçekleştiren firmalar, Kaju olarak adlandırılan Hint fıstığı tüketiminin Türkiye’de yaygınlaşmasının ardından ithal ettikleri farklı tat ve lezzetlerdeki ürünleri yerli çeşitlerle harmanlama yoluna seçti. Bu karışımlara soslu ürün çeşitlerini de ekleyen firmalar, ambalajlı, ambalajsız kuruyemiş pazarına bir anda hareket kazandırdı. Böylece, 2.5 milyar dolara ulaşan kuruyemiş pazarından bu ürünlerin aldığı pay, kısa sürede 300 milyon doları buldu.

PEKAN DA GELDİ: Hindistan’ın Kaju’sunun gördüğü talep, peşinden yumuşak dokusuyla dikkat çeken Amerikan Pekan cevizini de getirdi. Bu iki ürünü, fındık ve fıstık arası bir tada sahip olan Avustralya’nın Makadamya cevizi izledi. Yüksek aromalı viskiyle önerilen Brezilya cevizi, şampanyayla da zarı alınmış Kaliforniya’nın Pistachios fıstığı İstanbul gece hayatında ön plana çıkınca, yeni ürünler peş peşe gelmeye başladı. Bazı firmalar, ayçiçeği çekirdeğinin yanında çöp poşeti verirken, bazıları da futbol fanatikleri için tuzu azaltılmış maç çekirdeği pazarlamaya başladı. Ballı, susamlı fıstıkların yanı sıra, rekabette öne çıkmak isteyen firmalar, albenili, bayatlamayı geciktiren pet ambalajlı ürünleri piyasaya sürdü.

PAŞA’DAN YENİ TATLAR: Türkiye’de 34 yıl önce Tadım’la başlayan paketli kuruyemiş sektörü Papağan, Peyman, Sincap ve Malatya Pazarı’yla büyürken pazara dört ay önce Euronut Gıda’nın 15 milyon Euro’luk yatırımla sektöre sunduğu Paşa markası da eklendi. 325 bin ton kuruyemişin tüketildiği, kuruyemiş pazarında ambalajları ve yeni lezzetlerle yaşanan yoğun rekabet, kuruyemişte sağlık unsurunu da ön plana çıkardı. Firmalar artık ürünlerinin protein, karbonhidrat, vitamin ve mineral açısından zengin olmasını, birçok hastalık riskine karşı vücudu korumasını reklamlarında vurgulamaya başladı. Buna karşın, kuruyemişin Türkiye’de yüzde 80’i açıkta satılıyor. İlk paketli üretimi gerçekleştiren Tadım pazarın yüzde 60’ını elinde bulundururken, geri kalan pay, Sincap, Peyman, Papağan, Paşa ve Malatya Pazarı gibi firmalar arasında paylaşılıyor.

Rakamlarla kuruyemiş sektörü

Türkiye’de toplam kuruyemiş tüketimi cirosu 2.5 milyar dolar.

Paketli kuruyemiş cirosu 300 milyon dolar.

Türkiye’de kişi başı yıllık 3 kilogram kuruyemiş tüketiliyor.

Türkiye’de toplam 325 bin ton kuruyemiş tüketiliyor.

Kuruyemiş satışı gerçekleştiren 20 bin nokta bulunuyor.

Kuruyemişi 15 yaş ve üstü tercih ediyor.

Türkiye’nin yüzde 70’i çekirdek yiyor.

Ayçekirdeği lider

Ayçekirdeği yıllık 80 bin tonla tüketim alışkanlığında önceliği alıyor.

Ayçekirdeğini tuzlu fıstık 40 bin tonla izliyor.

Fındığın ise 25 ton tüketimi gerçekleşiyor. Yıllık kişi başına düşen tüketim ise 3 kilogram oluyor.

Antep fıstığının B1 vitamini içermesiyle kan oluşumana yardımcı olduğu, kandaki kolesterolü düşürdüğü vurgulanıyor.

Omega 3 kaynağı olan bademin cildi güzelleştirdiği, saçların parlamasına yardımcı olduğu öne çıkarılıyor.

Fındığın kalp ve damar dostu ürünler arasında bulunduğu, kemikleri güçlendirdiği ve E vitamini açısından zengin olmalarıyla da antioksidan ve yaşlılık engelleyici özelliğe sahip oldukaları vurgulanıyor.

Tuzlu ve yer fıstığının alkol ve sigaranın zararlı etkilerini azalttığı ifade ediliyor.

Ayçekirdeğinin içerdiği fosfor ve çinkonun kemiklerle dişlerin oluşumu için gerekliliği işaret ediliyor.

Hangi çerezi kim getiriyor

PAŞA: 3 kategoride 14 farklı ürünle sektörde yer alıyor. Amerika’nın yumuşak yüzeyli Pekan cevizini, Avustralya’nın boyutu büyük, fındık ve fıstık arası bir tada sahip Makadamya cevizini ve aroması diğer cevizlere oranla daha yüksek olan Brezilya cevizi ile kajuyu aynı ambalajda sunuyor. Zarsız badem de diğer ürünleri arasında yer alıyor.

TADIM: Paketli ürünlerden yüzde 60 pay alan Tadım, ilk paketli üretim gerçekleştiren firma. Avrupa ülkelerine ürün sevkiyatı için Hollanda’yı merkez olarak kullanıyor. İngiltere, Fransa, ABD ve Irak’ın aralarında bulunduğu toplam 20 ülkeye Türk yemişi ihracat ediyor. Karnaval adını verdiği karışımda, fındık, badem, iç antep fıstığı, cashew’in (Kaju) yanısıra adını Kızılderili dilinde taşla kırılan yemişten alan pikan cevizi (pecan) de bulunuyor. Ambalajda ise kolay açılır kapaklı teneke kutuların yanısıra özel günlerde hediyelik olarak sunulabilcek paketleriyle de dikkat çekiyor.

PAPAĞAN: Türkiye’de ilk defa Ayçiçeği çekirdeğinin yanında bir de çöp poşeti veriyor. Böylece, kabukları yüzünden çevrenin kirletilmemesine vurgu yapıyor. Paketin açıldıktan sonra tamamen tüketilmemesi durumunda kuruyemişin bayatlamasını önlemek için de ’Keeper’ adını verdikleri 40 defa açılıp kapanabilme özelliğine sayip paketler de kullanıyor.

PEYMAN: Eskişehir’in 40 yılık markası olan firma, 1995 yılından bu yana paketli üretim gerçekleştiriyor. Piyasaya çıkardığı az tuzlu "maç çekirdeği" adlı ürün, seyircilerin susamasını ve rahatsız olmasını önlüyor.

SİNCAP: Balla ve susamla harmanladığı fıstık ve leblebiyle, sektöre farklı bir lezzet kazandırıyor. Lendy adı verilecek yeni leblebi çeşidini de önümüzdeki ay pazara sunmayı planlıyor. Kuruyemişi kapaklı teneke ambalajda da pazarlayan firma, pet ambalajlı ürünleri de bulunuyor.

MALATYA PAZARI: Pepsi Co ile kısa bir süre önce anlaşma yapan Malatya Pazarı’nın markası altında bulunan bütün ürünlerin dağıtımı FritoLay tarafından yapılacak. FritoLay ile kuruyemiş sektörüne giren Pepsi Co, Malatya Pazarı’nın dağıtımını üstlendi. Paketli üretimin yanında açık üretimde gerçekleştiren Malatya Pazarı mağazaları ve özel satış noktalarıyla ürünlerini tüketiciye ulaştırıyor. Alışveriş merkezlerinde açtığı mağazalarla ön plana çıkmayı amaçlıyor.