Paylaş
Danışan: ıki oğlum var 4 ve 12 yaşlarında. ıkisinde de kilo problemi var. Hayatları çok düzensiz. Çocuk doktoru sizden yardım almamız gerektiğini söyledi.
- Dr. Başak: Hayatları nasıl düzensiz?
Danışan: Yemek saatleri, uyku saatleri düzenli değil. ıkisi de çok geç yatıyor.
- Dr. Başak: Kaçta yatıyorlar?
Danışan: Gece 12’den önce yatmıyorlar. Küçük bizimle oturuyor, oynamak istiyor. Büyük de geç saatlere kadar bilgisayar başında. Onun yatması bazen 12’yi de geçiyor.
- Dr. Başak: 12 gerçekten çok geç bir saat.
Danışan: Biliyorum ama yatıramıyorum.
- Dr. Başak: Sürekli bilgisayar kullanan veya televizyon seyreden çocuklar beyinlerini aşırı uyardıkları için uyumakta zorluk çekiyorlar. Tokyo Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, beyindeki uyku merkezinin, bilgisayar veya televizyondan gelen sürekli ışık nedeniyle “gündüz daha bitmedi” diye algılayarak uyku sinyalleri göndermediğini bulmuş. Araştırmaya göre beyin, bu ışıklar nedeniyle uyku saatini tekrar programlıyor ve geç saatlere kadar uykusuzluk başlıyor. Son beş yıl içinde, çocukların uyku problemlerinde yüzde 26 artış görülmüş. Bu, bilgisayar kullanımının artışına bağlanıyor. ışin kötüsü, gece 10-11’den geç uyuyan çocukların biyolojik saatleri bozulduğundan yetişkin olduklarında da uyku problemleri yaşıyorlar. Tüm bunlara ek olarak, geç uyuma iştahı açarak fazla yemeğe neden oluyor.
Danışan: Bu kadar büyük problemlere neden olduğunu bilmiyordum. Kaçta yatmaları gerek?
- Dr. Başak: Uzmanlar, okul öncesi ve okula giden çocukların en az 10-12 saat, ergenlerin ise en az 8-9 saat uyumaları gerektiğini söylüyor. Dolayısıyla her sabah okula gitmek için erken kalkan bir çocuğun yeterli uykuyu alabilmesi için düzenli olarak aynı saatte yatması gerekir. Yani sabah 7’de kalkan bir çocuk en geç akşam 10’da uyumuş olmalı. Aslında çocukların saatinde yatmaları sadece erken kalkmak için değil, bütün aile düzeni için şart. Onların geç yatması sadece kendilerine değil, ailenin tümüne birçok zarar veriyor.
Danışan: Evet, hepimiz çok yoruluyoruz. Gergin oluyoruz. Eşimle birbirimize zaman ayıramıyoruz.
- Dr. Başak: Çocukları 9-10’da uyumaya alıştırabilirseniz hepinizin hayatı değişir. Çocuklarını uyuttuktan sonra dinlenebilen, kendine zaman ayırabilen anne-baba daha az streslidir, daha mutludur ve dolayısıyla anne-baba sorumluluklarını daha kolay yerine getirebilir, çocuklarına karşı daha toleranslı olur ve onlarla daha az çatışma yaşar.
Danışan: Bu saatten sonra uyku alışkanlıklarını değiştirebilir miyiz?
- Dr. Başak: Değiştirebilirsiniz ve işin doğrusu, tüm ailenizin sağlığı ve mutluluğu için mutlaka değiştirmelisiniz.
Danışan: Nasıl yapacağız, imkansız gibi geliyor. Çok direnirler biz de en sonunda pes ederiz. Daha önce de denedik başaramadık.
- Dr. Başak: Hayatlarının çok düzensiz olduğundan şikayet etmiştiniz. Öyleyse önce bir plan belirleyip hayatlarını düzene sokmaya çalışalım. Her gün bu plana uyarsanız ve kesinlikle ödün vermezseniz her şeyin çok kolay değişeceğini göreceksiniz. Okuldan geldiklerinden itibaren saat saat ne yapmaları gerektiğini bir kağıda yazın ve her gün aynı programı uygulayın. Nasıl okula gittiklerinde bir programa uyuyorlarsa, evdeki programa uymaya da adapte olacaklardır. Bu program çok detaylı olmak zorunda değil. Sadece üç dört önemli konuyu kapsaması yeterli:
1- Okuldan gelince kaçla kaç arası ders ve oyun saati olacak, bilgisayar saat kaçta kapanacak...
2- Kaçta akşam yemeği yenecek (kesinlikle masada yenecek ve TV karşısında yenmeyecek)...
3- Kaçta yatma hazırlıklarına başlanacak (diş fırçalama, pijamaları giyme, kitap okuma vs.)
4- Kaçta yatakta olunacak.
Siz bu düzene uyduğunuz sürece, emin olun onlar da uyacaktır ve tüm hayatınız değişecektir.
Uykuyu düzene sokup yeterli uyku alınca neler mi olur?
- Uykusunu alan bireyler daha olumlu ruh halinde olurlar. Uykusuzluk ruh halini olumsuz etkiler, depresif, ajite, sinirli olmaya neden olur.
- Hafıza güçlenir.
- Kişiler daha sağlıklı kararlar alabilir.
- Konsantrasyon problemleri azalır.
- Bağışıklık sistemi güçlenir.
- Stresiniz azalır.
- Sabah kalkmak problem olmaz, işe ya da okula geç kalınmaz, sabahları daha az gerginlik ve çatışma yaşanır.
- Çocuklar daha sağlıklı büyür.
- Uyku çocukların zeka kapasitelerini artırır.
- Düzenli uyuyan çocukların daha sağlıklı alışkanlıklar edindiği ve kötü alışkanlıklardan daha kolay uzak kaldığı gözlenmiştir.
- Her gece aynı saatte yatakta olan çocuk, hayatını düzenlemeyi daha kolay öğrenir.
- Uykusunu alan kişilerin öğrenmeleri daha kolay olur, akademik başarıları artar.
- Düzenli ve yeterli uyumak dikkati ve algıyı artıracağı için araba veya iş kazaları azalır.
- Uykusunu alan çocuklar okuldan sonra yorgun olmayacakları için spor, müzik gibi aktivitelere daha fazla katılırlar.
- Araştırmalar, düzenli uyuyan çocukların okulda daha az davranış problemleri yaşadığını göstermiştir.
- Sabahları daha rahat kalkılır ve kahvaltı etmeye vakit kalır. Düzenli beslenme daha kolay olur.
- Yatma saatlerini düzene sokan ve bunu çocuklarına alıştıran anne-babalar, geceleri uyku saati geldiğinde çocuklarıyla daha az çatışma yaşar.
- Anne ve babanın dinlenebilmesi ancak çocuk uyuduktan sonra başlar. Gece 12’ye kadar çocuğuyla ilgilenmek zorunda kalan anne-babaya dinlenecek, gevşeyecek fırsat kalmaz.
- Çocuklar erken uyuyunca yetişkinlerin seyrettiği ve çocuklara uygun olmayan TV programlarına maruz kalıp bu programlardan kötü etkilenmezler.
- Düzenli ve yeterli uyuyan kişiler kilo problemi yaşamazlar; hem gece daha az atıştırdıkları için hem de metabolizmaları daha düzenli çalıştığı için... Ayrıca uykusuzluk iştahı artırır.
Paylaş