Babalarıyla daha fazla vakit geçiren çocuklar

Danışan: Eşim iyi bir baba olmadığımı söylüyor. Bana göre ben iyi bir babayım, çocuklarımı her şeyden çok severim, onlar için canımı vermeye hazırım.
Dr. Başak: Peki neden böyle söylediği hakkında bir fikriniz var mı?
Danışan: Bir yandan bana kızdığı için, beni kırmak için söyledi diyorum ama bir yandan da acaba çocukları son zamanlarda çok mu ihmal ediyorum diye düşünmeden edemiyorum.
Dr. Başak: Size göre iyi bir baba nasıl olmalıdır?
Danışan: Evine sadık, kötü alışkanlıkları olmayan, ailesine bakan, onların her türlü ihtiyaçlarını gideren kişidir. Eşim ise, ‘bu yetmez, çocuklarla daha fazla zaman geçirmen’ gerek diyor.
Dr. Başak: İyi baba tarifinize ben de katılıyorum, söyledikleriniz çok önemli ama eşinizin düşüncelerine de katılıyorum.
Danışan: Zaman yok ki, hem işten eve geldiğimde o kadar yorgun oluyorum ki, hiç kimseyle konuşacak halim kalmıyor. Ayrıca bizim çocuklar büyüdü artık ikisi de ergenliğe girdi. Benimle vakit geçirmektense arkadaşlarıyla telefonda konuşmayı veya bilgisayarda vakit geçirmeyi tercih ederler.
Dr. Başak: Haklısınız, bütün gün işte insan çok yoruluyor ve başka bir şeye enerjisi kalmıyor. Diğer yandan, çocuklar büyüdükçe fiziksel ihtiyaçları azalırken duygusal ihtiyaçları artıyor ve rehberliğe ve desteğe daha da çok ihtiyaç duyuyorlar.
Danışan: Baba olarak bizim görevimiz eve ekmek getirmek. Duygusal ihtiyaçlarıyla da anneleri ilgilensin.
Dr. Başak: Geleneksel olarak böyle bir rol paylaşımı size daha doğru gelebilir ama işin gerçeği, babaların çocuğun gelişiminde çok önemli katkıları var. Bilimsel araştırmalar, babalarıyla daha fazla vakit geçiren çocukların, daha az vakit geçiren çocuklarla karşılaştırıldığında, daha sosyal olduğunu, kendilerine daha fazla güvendiğini ve akademik olarak daha başarılı olduğunu ve daha uzun yıllar eğitim aldığını söylüyor.
Danışan: Benim iki kızım var, onların annelerine daha çok ihtiyacı var diye düşünürdüm hep. Yanılıyor muyum?
Dr. Başak: Babayla geçirilen kaliteli zamanın, erkek çocuklarına farklı kız çocuklarına farklı faydaları var. Oğlanlar ‘erkek’ olmanın ne anlama geldiğini babalarını izleyerek öğreniyor. Babanın hayata bakış açısı, annesiyle ilişkisi, iş hayatındaki değer yargıları ve bunun gibi birçok konuda baba, oğluna model oluyor. Ayrıca, babalarıyla daha fazla zaman geçiren erkek çocukları daha az davranış problemleri sergiliyor.
Kızlar ise, diğer erkeklerle sağlıklı ilişkiler kurmanın yollarını, kendine ‘kadın’ olarak değer vermeyi, hayatındaki ilk erkek olan babasıyla kurduğu ilişki sayesinde öğreniyor. Babasıyla iyi ilişkileri olan kızların ileriki yaşlarda karşısına çıkan erkeklerle mutlu bir beraberlik kurma şansı artıyor. Birçok araştırma, babalarıyla ilişkileri iyi olan kızların özgüvenlerinin çok daha fazla olduğunu gösteriyor.
Danışan: Baba rolünün bu kadar önemli olduğunu bilmiyordum. Peki ne kadar zaman geçirmeliyim, ne yapmalıyım?
Dr. Başak: Babalar, maalesef çocuklarıyla çok az zaman geçiriyor. Araştırmalar babaların çocuklarıyla ortalama olarak haftada sadece 15-20 dakika kaliteli zaman geçirdiğini saptamış.
Oysa babanın çocuğuyla geçirdiği zaman onu ne kadar önemsediğinin önemli bir belirtisi. Eğer hep başka şeylerle meşgulseniz, çocuğunuz kendini ihmal edilmiş hissedecektir ve ne söylerseniz söyleyin böyle hissetmelerini engelleyemezsiniz. Öyleyse iyi bir baba olmak istiyorsanız, öncelikle bu süreyi artırmanız gerekli. Ne kadar diye sormuştunuz ama bunun için standart bir cevap vermek zor. Doğal olarak, babanın çalışma saatleri, işyerinin evden uzaklığı, ailenin genel yapısı ve bunun gibi birçok faktör göz önünde tutulmalı. Kendinize rehber alabileceğiniz tek bilgi şu: Çocuklar aileleriyle mümkün olduğunca fazla zaman geçirmelidir, ne kadar çok olursa o kadar iyi.
Danışan: Bunun için özen göstereceğim. Başka ne önerirsiniz?
Dr. Başak: Küçük çocuklarla yere oturup oyunlar oynayarak, daha büyüklerle güncel konulardan sohbet açarak, konuşmaya ve iletişim kanallarını hep açık tutmaya çalışın. Haftada en az 2-3 kere beraber yemek yemeye veya kahvaltı yapmaya gayret edin. Çocukların, kendilerini ifade etmeleri için onlara bir zemin hazırlamış olursunuz. Onları sabırla dinlerseniz onlar da sizi dinlemeyi öğrenir. Çocuklar, sadece annelerinin paylaşımlarıyla sınırlı kalmamalıdır. Babalarından da hikaye ve yorumlar duyan, olayları tartışabilen çocuklar, hayata dair değişik bakış açıları geliştirmeyi öğrenir, algıları gelişir. Ayrıca davranışlarınızla da, onlara model olduğunuzu unutmayın.
Son olarak, bir babanın çocukları için yapabileceği en önemli şey, çocuklarının annelerine saygıyla davranmaktır. Oğlanlar, kadınlara nasıl davranılacağını, babalarının eşleriyle ilişkilerini gözleyerek öğrenir. Babasının annesine saygı ve sevgi gösterdiğini gözlemlerse o da eşine saygı ve sevgi gösterecektir. Kızlar da, erkekler tarafından kendilerine nasıl davranılması gerektiğini bu şekilde öğrenirler.
Siz annesine saygı ve sevgiyle davrandığınızda, kızınız da beraber olacağı erkekte bunu arayacaktır.

NOT: Psikoterapi diyalogları, yaşanmış hikayelerden esinlenerek, psikoterapi sürecinde kullanılan yöntemlere örnek oluşturmak amacıyla yaratılmıştır. İçeriği psikolojideki bilimsel gelişmelere paralel olmakla beraber genel bilgilendirme ve tavsiye niteliğindedir.