‘Yolculuk Romanları’ okumayı sever misiniz

ROMAN KAHRAMANLARI* dergisi, Yolculuk Romanları başlıklı bir dosya hazırlamış.
Tatile gidenleri hep sınıflarım, yazılarımda da bu sınıflamayı sık sık yinelerim. Gittikleri, gidecekleri yer hakkında bilgi edinenler ve sadece ‘oraya’ gidenler. İkinci grup; oranın tarihini, yazarını, anıtlarını, müzelerini merak etmeyenler. Ben onları yüzeysel gezginler olarak tanımlıyorum.
Merak ediyorum, bir yere giderken, orayı anlatan, kahramanları o mekânda yaşayan romanları okur, mesela filmleri izler misiniz? Gittiğiniz yerin ruhunu keşfetmekte, edebiyatın rolünün birinci derecede olduğunu söylemeye gerek var mı? Sözgelimi ben gittiğim kentlerde geçen romanlarda, öykülerde tanıştığım kahramanları, şiirde adı geçenleri anımsarım. Orayı edebiyatla gezersiniz o anda...
Derginin Yolculuk Romanları dosyasının editörü: Şirvan Erciyes.
Dosya, Müslüm Yücel’in Edebiyata İyi Yolculuklar Efendim yazısıyla başlıyor. Burada adı geçen kitaplarla ilgili bilgiler, sizin yolculuk kavramına bakışınızı değiştirebilir, ayrıca o kitabın doğrultusunda gittiğiniz yeri daha iyi, daha ayrıntılı tanıyabilirsiniz. Dante’nin İlahi Komedyası, Milton’ın Kayıp Cennet’i, Lord Byron’ın Don Juan’ı, Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk’ı, Orhan Kemal’in Bereketli Topraklar Üzerinde’si, Yaşar Kemal’in Binboğalar Efsanesi’ni, Orhan Pamuk’un Yeni Hayat’ını, Murat Uyurkulak’ın Tol’unu bir kavram ekseninde okuyacaksınız bu incelemede. Yücel’i izleyen incelemelerde de çeşitli kitaplardaki yolculuk anlayışı, yorumlanışı irdeleniyor. Nitelikli bir dosya.

* * *

ROMAN KAHRAMANLARI dergisinin aynı sayısındaki diğer dosyası ise KAYSERİLİ ROMAN KAHRAMANLARI adını taşıyor. Dergi daha önce de İstanbul ve İzmir romanlarını bu açıdan gündeme getirmişti. Dosyada beni anılarıma götüren bir ad da Nevzat Üstün oldu, bir araba kazasında kaybettiğimiz sevgili dostumun Çıplak kitabını dosyaya dahil etmeleri, editörün vefasını ama en çok da dikkatini gösterdiği için ona ayrıca teşekkür ederim.
Halim Şafak’ın Üç Anadolu Romanı’nda Kayseri’nin değişimi, siyasal rejimlerle yaşamın seyri konusuna değiniyor, hiç kuşkusuz azınlık olayının da bu romanlara nasıl yansıdığını saptıyor.
Hangi romanlar? Amerika Amerika-Elia Kazan, Rita-Kemal Safa Güntekin, Acı Bir Kuş-Zeynep Uzunbay.
İlkay Karaduman, Binboğa’nın Çerkesleri’nde Çetin Öner’in Dağlara Yazılıdır’ını inceliyor.
Kayseri’de doğup büyüyen Gürsel Korat’ın Kalenderiye romanını Alptuğ Topaktaş, Gerçekle Hakikat Arasında Zaman: Kalenderiye Üzerine Notlar yazısında ele alıyor. Kayseri’nin köylerinde çocukluğunu geçiren Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölümü’nü Fuat Sevimay yazmış. Türker Ayyıldız’ın Nevzat Üstün: Çünkü Ağacı Yoktur Erciyes’in yazısında yer alan yazardan bir bölümü yazıma alacağım:
“Anadolu insanı çoğunlukla gözünün önünde öldürülen bir insana aldırmaz. Ama iş o insan için yakılan ağıdı dinlemeye geldi mi, yıkılır yok olur. Ölür acısından, iki gözü iki çeşmedir, gövdelerini sarsa sarsa boşaltırlar içini.”
Ne yazık ki Nevzat Üstün’ün kitapları yayınlanmıyor, anısına düzenlenen ödül de artık verilmiyor.

* * *

YALNIZ Kayseri’de yaşayanlar değil, Kayseri’yi edebiyattan tanımak isteyenler için de tavsiye edilecek bir okuma listesi.

..................................

(*) Roman Kahramanları, Üç Aylık Edebiyat Dergisi, Temmuz/Eylül 2015, Heyamola Yayınları