Yıllıksız yıllar

Bu açıklama beni tatmin etmiyor. Yıllığın öylesine çok işlevi vardı ki, internet bunların tümünü içermiyor.

Birkaç kurum, bazı yayınevleri geçen yıla kadar yıllık yayınlıyordu. Satışların, verilen emeği karşılamadığını söylüyorlar.

Yıllığın kalıcılığını internet sağlıyor mu? Sanmıyorum.

Yıllıklarda neler vardı? Eskiden hangi yıllıklar yayımlanırdı?

Yıllık, o yılın bütün sanat, edebiyat dünyasını özetleyen bilgileri verirdi. Aşağıda içerik ayrıntısını vereceğim.

Anımsadığım yıllıklar:

- Varlık Yıllığı.

Bütün türlerin bir yıllık dökümü yapılırdı.

Ben de bu yıllığa deneme-eleştiri türünü yazardım.

Varlık Yıllığı’nda başta edebiyat olmak üzere değişik kişiler değişik alanları yazarlardı. Aramızdan ayrılanlar hakkında da bilgi verilirdi. Sami N. Özerdim de bir yılın bibliyografyasını hazırlardı.

- Aziz Nesin’in hazırladığı Nesin Yıllığı.

Bir yılın edebiyatı yer alır, yaşdönümlerinde yapılan söyleşiler yayımlanırdı.

- Hayati Asılyazıcı’nın hazırladığı Sinan Yıllığı.

Bence bu tür yıllıklar hâlâ bir başvuru kaynağı olma özelliklerini taşıyor. Çünkü bütün zamanın yazıları, konuşmaları dijitalize olmuş değil. Gene de kütüphanelere gitmek zorundayız. Gerçi her kitap da kütüphanelerde bulunmuyor. Birincisi yasak kitaplar orada yoktur. İkincisi bütün yayımlanan kitaplar yetkili devlet merciine gönderilmiyor.

İnternet kalıcılığı sağlamıyor. Uçup gidiyor. Geçmişe uzanan bir araştırmaya yeterli kaynak sunamıyor.

Ödüller medyada yeterince yansıtılmadığı için kimsenin haberi olmuyor. Eğer yıllık yayınlanırsa bu ödüllerin duyurulma alanı genişler.

Hele edebiyat dışındaki türler topluma, meraklısına bile ulaşmıyor.

*

GELELİM hazırlanacak yıllık düzenine:

- Başta edebiyat olmak üzere bütün alanlar değişik kişilerce yazılmalı.

- Yılın ödülleri, kazananlar hakkında kısa bilgi verilmeli. Bu ödüllerin ne zamandan beri verildiği, kimlerin aldığı da bilginin içinde olmalı.

- Yalnız Türkiye’deki ödüller değil, yabancı ödüller de bu listede olmalı. Hatta çevrilen kitapların ödülleri de belirtilmeli.

- Edebiyat ve sanat dünyasının kayıpları biyografileriyle yıllıkta yazılmalı.

- Her alanda küçük bir soruşturma yapılmalı.

- Her alandan tanınmış adlar bu soruşturmaya katılmalı.

- Yalnız yurtiçinde değil, yurtdışında kazanılan ödüllerin de listesi verilmelidir. Özellikle Türk yazarların, Türk sanatçıların bu ödülleri gazetede küçük bir haber halinde gözüküyor, televizyonda iki dakikalık görüntü ile yetiniliyor.

- Bir yılın izlediğiniz etkinliklerini de kaçırdıklarınızı da yıllıktan öğrenebilirsiniz.

*

BENCE yukardaki liste, yıllıkların yayımlanması için kuvvetli gerekçelerdir.