Yıllık özlemi

Üzerinden epey zaman geçse de yazma gereği hissettiğim bir yıllıktan söz edeceğim: Arif Ay’ın hazırladığı “Şiir-Deneme Yıllığı 2017”*.

Yıllık hazırlamanın zorluğunu, ne kadar netameli iş olduğunu bilirim. Çoğu isim daha önce birkaç yıl bu işi üstlendi sonra da bıraktılar. Eleştirilere dayanamadılar. Kimisi misyonunu tamamladığını dile getirdi.

Yıllıklar önemli dökümlerdir.

Eskiden iki ‘efsane’ yıllık yayımlanırdı: Biri Varlık Yıllığı, diğeri Aziz Nesin Yıllığı. İkisi de farklıydı ama birçok kitabı, sanat olayını anımsatır, geriyi dönüş okumalarını yapmamızı sağlardı.

Bir konunun ısrarla üstünde duracağım: Dergi yayıncıları yıllık çalışmalarını gerçekleştirmeliler, böylece okur hatta yazarlar ve yayıncılar da bunlar üzerinden günceli takip edebilir.

Yıllıkta şöyle bir not var: “Edebiyat Ortamı dergisinin 55. sayı ekidir, ayrıca parayla satılmaz.”

O sayıyı alamadıysak, bu yıllığı okuyamayacağız.

Tavsiyem, ek olarak  verildikten sonra da satılması yönünde.

Meraklı okurlar bu sayıyı isteyebilir.

*

ARİF AY, hazırladığı yıllık için toplam 56 dergiyi taramış.

‘2016 yılında Şiir ve Deneme’ başlıklı yazısında yılın durumunu şöyle özetliyor: “2016 yılı da önceki yıllarda olduğu gibi bol şiirli bir yıl oldu.

Şu son on yıllık döneme baktığımızda dikkatleri üzerine çekmiş, çarpıcı bir ses yakalamış şairlere rastlanmadı.

2000’den sonra şiir anonimleşti adeta.

Pek az istisna, şairlerin çoğu birbirine benzer şiirler yazıyor.

Bu anonim yapının kendi içinde iki ayrı kola ayrıldığını görüyoruz. Bu kollardan biri, şiirde sözcük tasarrufuna önem verenler ve şiir işçiliği hususunda  çaba gösterenler, öteki ise diline geldiği gibi çalakalem yazanlar.”

Kitapta geniş bir seçim yapmış. Nesnel bir tavır sergilenmiş. Ayrıca kendi beğeni dairesinin içinde kalanları da belirtmiş.

“Güven Turan’ın ‘Ardıl’ı, Birhan Keskin’in ‘Fakir Kene’si, Âdem Turan’ın ‘Borges Borges’i, Mehmet Solak’ın ‘Hiç’i.”

Deneme konusunda da Doğan Hızlan, Enis Batur, Selim İleri, Rasim Özdenören, Gündüz Vassaf, Feridun Andaç, Gökhan Özcan’ın denemelerinin altını çiziyor Ay.

Yıllar önce dergiler aracılığıyla gerçekleştirilen genç bir yazarın, şairin bir ustayla konuşması yararlı bir tanışmaydı. Bu ilişkilerin yokluğundan yakınıyor. Bu saptamaya katılıyorum.

2016’dan Seçilmiş Şiir Kitapları bölümünde tek tek şiir kitapları ve şairler hakkında tanıtıcı/eleştirel yazıları da paylaşıyor Arif Ay.

Dergilerden Seçilmiş Poetik Yazılar, bir yıldan öte edebiyat hakkında genel planda düşünmemizin malzemesini içeriyor. Şiir ve edebiyat üzerine düşünmemizi sağlayacak malzemeyi içeriyor.

*

ARİF AY’ın hazırladığı yıllığı okumanızı isterim, bir yılın edebiyatına toplu bakış yeni okumalara yol açar.

----------------------------------

(*) Edebiyat Ortalı, Şiir-Deneme Yıllığı 2017, Haz.: Arif Ay, Edebiyat Ortamı Şubat sayısı armağanı.