Yaşar Kemal doğru ve iyi bir roman seçmiş

Yaşar Kemal’in 20. yüzyılı temsil eden romanlar anketinde, Erich Maria Remarque’ı seçtiğini okuyunca, Orhan Veli’nin sözünü şöyle değiştirdim:
“Romancının kadir kıymetini de romancılar daha iyi bilir.”    �

Konuyu açıkladıktan sonra, Yaşar Kemal’in niçin bu romanı seçtiğini belirten gerekçelerini okuyacağız.

“Fransa’nın dünyaca tanınmış yayınevi Gallimard, 100. kuruluş yıldönümünde dünyaca ünlü 31 romancıdan 20. yüzyılı temsil eden romanı seçmelerini ve bir yazı kaleme almalarını istedi. Bu isimler arasında yer alan Yaşar Kemal, Erich Maria Remarque’ın Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok kitabını seçti. Bu roman, Naziler tarafından meydanlarda yakılan kitapların başında geliyordu.

Ünlü yayınevi, kuruluşunun 100. yılı dolayısıyla bir anket düzenleyerek, aralarında Türkiye’nin evrensel yazarı Yaşar Kemal’in de bulunduğu 31 romancıya kendileri için 20. yüzyılı temsil eden romanı seçmelerini istedi.

Büyük usta Yaşar Kemal’in seçimi, Erich Maria Remarque’ın 1929 yılında yayımlanan Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok adlı romanı oldu.”
Büyük usta Yaşar Kemal, neden Remarque’ın eserini seçmişti?

“Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok, kitabını gençliğimde okumuştum. Bu kitap 20. yüzyıl dünyasının el kitabı sayılabilir. Böylesi kitaplar büyük ustalıkla yazılır, dahası can pahasına yazılır. Hatırlayalım, bu kitabı Hitler meydanda yaktırmıştı. Yazarı da ortadan kaldırmak için aramışlar, kaçmayı başaran Remarque’ı bulamamışlar, buna karşın geride kalan kız kardeşini öldürmüşlerdi. Bu kitabı bir daha okudum. Yıllar önce okuduğum bu kitap daha bugünlerde yazılmış gibi. Böylesi kitapları insanoğlu sonuna kadar götürecektir.”

Başka hangi romanlar gündeme geldi?

Ankette yer alan diğer romanlar arasında Louis-Ferdinand Céline’nin Gecenin Sonuna Yolculuk’u, Juan Rulfo’nun Pedro Páramo’su, James Joyce’un Ulysses’i, William Faulkner’ın Abşalom, Abşalom ve The Mansion’ı, J. M. Coetzee’nin Barbarları Beklerken’i, George Orwell’ın 1984’ü, Nabokov’un The Gift’i, Malaparte’nin Kaputt’u öne çıkyor. Ankette birden fazla yapıtlarıyla yer alan yazarlar ise Claude Simon, Blaise Cendrars, Malaparte ve Faulkner oldu.

OKURLARIMIZA bir hatırlatmada bulunmak için Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok’un son sayfasını yazıma aldım:

“1918 Ekiminde vurulup öldü, vurulduğu gün bütün cephe sessiz, sakindi gayet; öyle ki, resmî tebliğler, Batı Cephesi’nde kayda değer yeni bir hâdise olmadığı cümlesiyle yetindiler.

Yüzükoyun düşmüştü, toprakta uyur gibi yatıyordu, tersine çevirdikleri vakit fazla acı çekmeden ölmüş olduğunu gördüler, yüzünde öyle bir sakin ifade vardı ki, kaderine memnundu adeta.”

SEÇİLEN romanları bir daha okumanızı öneririm, güzellikleri, büyük yapıtları yeniden anımsayalım.    �