Turhan Selçuk retrospektifini hatırlatırım

İyi hazırlanmış bu serginin kapsamlı kataloğunu da edinebilirsiniz. Böyle sergilerin katalogları kıymetini daima korur.

Yarattığı, toplumsal hareketlerin hepsini kişiliğinde bulunduran Abdülcanbaz, bütün güncelliğiyle yaşıyor.

Onun gibi birini yakından tanıyınca alçakgönüllülüğünü, sanatını, arkasındaki birikimini daha da derinlemesine idrak ediyorsunuz.

Sergiyi gezerken çoğu karelerde anılar da bana eşlik etti.

Kataloğun başında Murat Yalçın’ın Sunu’su, Turhan’ı kuşatan bütün özellikleri içeriyor:

“Yaşar Kemal, ‘Turhan Selçuk, bir edebiyat adamıdır’ demiş kırk yıl önce, ‘Çehov’da olduğu gibi Turhan’da da insanlık ağlarken gülendir.’

Gerçekten de çizginin şiiri, öyküsü, romanı (Abdülcanbaz) vardır onda. Güncel olayların, olguların ortasındaki insana tarih, bilim, kültür, sanat birikimiyle yaklaşır.”

Çalışmalar, yıl düzeniyle sergilenmiş, katalog da böyle.

Sergi ve katalogda sanatçının çizgi tarihi ile yaşamı arasındaki bağlantılar da sunulmuş oluyor. 

Katalogdaki yazıların sınıflanışı:

Turhan

Semih Poroy

Abdülcanbaz bir insanlık galerisi gibidir. Turhan Selçuk, iyilerle kötülerin mücadelesi üstüne kurguladığı çizgi-romanında sayısız tip yaratmış, bunların tümüne belirgin işlevler yüklemiştir. Abdülcanbaz’da erkek egemen bir hava olduğu çizgi-roman alanına kafa yoran insanlar tarafından vurgulanagelmiştir. Hem karikatürleriyle, hem Abdülcanbazı’yla ülke topraklarından bu kadar beslenen ama böylesine de evrensel olabilen Turhan Selçuk gerçekten olağanüstüdür.

Turhan Selçuk

Behiç Ak

Sanatçının bağımsızlığı fikrini, toplumcu bakış açısıyla birleştirmiş, dünyada olup bitenlerden kendini sorumlu hissetmiştir. Turhan her dönemde politik baskılardan yılmayan, insan haklarını, eşitliği, adaleti savunmaktan vazgeçmeyen, Cumhuriyetçi, laik çizgisiyle baskıcı otoritelerin karşısında duran, yol gösterici, aydın kimliğini sürdürmüştür.

Dünya Görüşünden Asla Ödün Vermeyen Bir Yaratıcıyı İzlemek
Füruzan

Tutkuyla yaşanmış uzun yılların birinci dereceden tanığı olanın o seçkin ilişkide hayran olunacak bir yetkinliğe saygı dolu selâmıdır bu yazılanlar.

Az konuşan, çok dinleyeni biri o. Dinlediklerinin değerini mi tartardı acaba? Neyi, niçin söylüyor insanlar, çok mu önemli anlattıkları, diye düşünürdü bence. Belki de o sessizliği dünyadaki her sosyal oluşumu kaçırmama dikkatini durmadan besliyordu. İnsanı mahkûm edebilecek hiçbir ahlaki bozulmaya, eyleme karşı çıkmadan yapamıyor. Özgürlük, eşitlik, adalet onun varoluşunu anlatan en güçlü sözcükler.

Turhan

İlhan Selçuk

Turhan’ın dünyası, yaşadığımız gerçek dünyanın eleştirisiyle oluştu...

Alternatif bir dünyadır bu...

Coğrafyası dördüncü boyuta yayılır...

Turhan’da zaman korkusu kalmadı...

Zaman, artık Turhan’a çalışıyor.

*

 ‘1940’lardan 2000’lere Turhan Selçuk Çizgisi’ onar yıllık bölümlemeyle hazırlanmış. Sergide ve katalogda Turhan’ın çizdiği kitap kapaklarını da görebilirsiniz. Abdülcanbaz’ı daha iyi anlayabilmek için ‘Abdülcanbaz ve Bazı Arkadaşları’ yazısını okumak gerekiyor. ‘Turhan Selçuk’un Karikatür Üstüne Düşünceler’ yazısı, sanatla dünya görüşünün nasıl birleştiğini belirtiyor. Yazı Turhan Selçuk’un söyleşilerinden Aslı Selçuk tarafından derlenmiş.

*

BİR büyük karikatürcünün çizgilerini görün, anımsayacaksınız.