'Tacın Gizemli Şehri' Amasya

Geziden önce Amasya hakkında okuduğum kitaplar, bende bir müze-kente yol alışımın heyecanını uyandırmaya başladı.

Şehre girerken, beni tarih çoktan teslim almış, yüzyıllar içinde bir zamansızlık duygusunun içine çekmişti beni.

Geceyazısı'nda Güven Turan'ın Amasya şiiri, evleriyle, havasıyla, Ferhat ve Şirin'iyle o şehrin anılarını tazelemişti.

Şiiri okuduğum günlerde Amasya Valisi Hüseyin Poroy'un bir mektubuyla ‘‘Tacın Gizemli Şehri Amasya’’ albümü elime ulaştı.

Bu tür kitapları her şehir mutlaka yayımlamalı. Oranın güzelliklerini, tarihini, kültürel mirasını tanımak kültürel turizmi canlandırır, eğer Amasya'yı görmeseydim hemen giderdim. Bir daha da gideceğim.

Güven Turan'ın çok sevdiğim Amasya şiirinden birkaç dizeyi okuyalım birlikte:

‘‘Yaza karşın

üşüyerek uyandığında

gecenin ortası

neredeydin

Yeşilırmak'a bakmıştın

iki yakasından

bir tahta köprüden geçip

bunu da ekle

Hepsi bu işte

sonraki gidişinde

artık her şeyi biliyordun

bir tarihti Amasya

bir tarihe bakıyordun.’’

* * *

VALİ Hüseyin Poroy, Sunuş'ta hepimizi Amasya'ya ilgi göstermeye çağırıyor:

‘‘Pek çok uygarlığı yıkılmaz köprülerle birbirine bağlayan ve günümüze taşıyan bu açık müze kent, kabul etmek gerekir ki, ülkemiz insanı tarafından bile yeterince tanınmamaktadır. Tarih, kültür, sağlık ve doğa turizminin en prestijli kentlerinden biri olan Amasya, bir dünya kültür mirası olarak, dün bağrında binbir çile ve ıstırapla yeşertip filizlendirdiği uygarlık ve kültürlerin, dünyanın dört bir yanına dağılmış olan torunlarının da bugün kendisine aynı duyarlılıkla sahip çıkmasını beklemektedir.’’

Yurtdışında birçok ülkeyi tanıyanların, bizim müze-kentleri tanımamaları üzerinde durulması gereken bir aksaklıktır.

Tarihimizi, kültürel mirasımızı bir bütün içinde algılamakla, kimliğimizi tayin etmek mümkündür.

Güven Turan'ın şiirinde söylediği gibi, ben de Yeşilırmak'a baktım, eli böğründe ile Yeşilırmak'a gölge yapan konakları, arkasındaki kral kaya mezarlarını seyrederken, eşsiz bir tarih kitabını okur gibiydim.

‘‘Şehzadeler Şehri’’ Amasya albümünde, tarihin siyasal dönemlere bölünerek algılanmasının kültürel bütünlüğü yaraladığını fark ettim. Şehzade Bayezid Anıtı'ndan birkaç sayfa sonra Tankut Öktem'in Milli Mücadele Anıtı'nı gördüğümde.

* * *

KÜLTÜR bir bütün içinde düşünülünce görkemi artıyor.

Güven Turan'ın şiiri, Amasya evleri, camileri, medreseleri. Hem o şiiri okur hem de bu albümü edinirseniz Amasya'ya áşık olursunuz.