Savaşa inandırmak ve sevdirmek mümkün mü

Yazılan tarihlerin ne kadar gerçek belgelerden, sayılardan, amaçlardan uzak kurgulandığını da gösteriyor bu sergi.
Serginin adı, geniş bir çağrışımlar listesini getiriyor belleğimize:
“1. Dünya Savaşı’nda Savaş ve Propaganda”.
Ömer M. Koç Koleksiyonu’ndan oluşan sergi Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi’nde (ANAMED) açıldı, 22 Mart 2015 tarihine kadar da ziyaret edebilirsiniz.
İttifak Cephesi’nde yer alan devletlerin yürüttüğü halkla ilişkiler için yapılanları görebilirsiniz.
Propaganda malzemesi olarak neleri kullanmışlar?
Posterler, fotoğraflar, kartpostallar, madalyalar, fincanlar, bardaklar, İttifak Cephesi’nin halkı aldatmak üzerine kurduğu stratejinin somut örnekleri.
Yakınlaşmada Müslüman bir devletle Müslüman olmayan devletlerin birleşmesinin dini açıdan kutsallığı da yayın organlarında çıkıyor.
Siyasal ziyaretler, albümler, sanat etkinlikleri, savaşın trajik yüzünü örtmek için kullanılan aldatıcı unsurlar.
Sergide, Wilhelm Victor Krausz’un ‘Dünya Savaşında Türkiye’den Resimler ve Çizimler’ albümünde Atatürk’ün bilinen ilk portresi yer alıyor.
Cephede yüz binlerce kişi ölürken tüm yapılanlar gerçeği örtmek için.
1. Dünya Savaşı’nın 100’üncü yıldönümünde savaşla ilgili belgeler, fotoğraflar görmüşsünüzdür.
Ama propagandayı içeren bir sergi görmediğinizden eminim.
Yeşim Demir sergiyi tasarladı, küratörlüğü Bahattin Öztuncay üstlendi.
Sergi kapsamında, 10 Ocak 2015’te, ANAMED’de herkese açık “1. DÜnya Savaşı: İdeoloji ve Propaganda” temalı bir konferans gerçekleşecek.
Konferansta, Edhem Eldem, Ayhan Aktar, Sinan Kuneralp, Nazan Maksudyan, Yiğit Akan, Sinan Niyazioğlu, Erol Köroğlu, Londra’dan Benjamin Fortna ve Eugene Rogan konuşacak.

* * *

SERGİ kataloğunun başındaki Ömer M. Koç’un Sunuş yazısı serginin içeriğini özetliyor:
“Dönemin tüm yazılı basınında, gazete ve dergilerde, kitaplarda, bayrak ve flamalarda, duvar afişlerinde ‘İttifak’ı simgeleyen resimler, fotoğraflar ve birbirinden renkli desenler, ülke yönetimlerinin değişebilen politik çıkarlarının halklar arasındaki ilişkileri nasıl inişlere veya çıkışlara sürükleyebileceğinin eşsiz kanıtları olarak tarihe geçmekteydiler.”
Katalogda Bahattin Öztuncay, Sinan Kuneralp ve Edhem Eldem’in yazıları var.
Bu yazılarda, Alman dilinin öğretilmesi için açılan okulları, Alman diplomat eşlerinin hayır işleriyle uğraşmalarını propaganda açısından okuyun.
Onu izleyen bölümde de Madalyalar ve Rozetler, Hatıra Eşyaları, Kitaplar, Süreli Yayınlar ve Afişler, Kartpostallar ve Fotoğraflar incelenebilir.

* * *

1. DÜNYA SAVAŞI’nın arka yüzünü, propaganda, halkla ilişkiler açısından gösteren önemli bir sergi.