Poe özel bir yazardır

“Senelerce, senelerce evveldi;
Bir deniz ülkesinde
Yaşayan bir kız vardı, bileceksiniz,
İsmi Annabel Lee;
Hiçbir şey düşünmezdi sevilmekten
Sevmekten başka beni...

O çocuk, ben çocuk; memleketimiz
O deniz ülkesiydi,
Sevdalı değil, karasevdalıydık
Ben ve Annabel Lee;
Göklerde uçan melekler bile
Kıskanırlardı bizi...”
sözleriyle başlar bu unutulmaz şiir.
Oysa Poe çevirmeni Hasan Fehmi Nemli’nin verdiği bilgiye göre, 1928 yılında Kenan Halet; Kızıl Ölümün Maskesi’ni dilimize çevirmiş. Müfide Muzaffer’in Müstatil Sandık’ının çevirisi ise 1931 tarihli. M. Sait çevirisi Morg Sokağı’ndaki İki Taraflı Cinayet’in yayım tarihi 1932. Siracettin’in çevirisi ise 1938’de yayımlanan İşidilmedik Hikâyeler. Bu bize Poe’nun çevirilerinin yayın tarihinin epey eski olduğunu gösteriyor.
Poe’yu kitaplarından tanıyanlar, Notos’un* Edgar Allan Poe Dosyası’nı okuduklarında, bütün dünyada onun nasıl tanındığını, büyük yazarların onu nasıl övdüklerini öğrenecekler. Dünyanın tanınmış, ünlü edebiyatçılarının onun hakkındaki yazıları, Poe’yu okumuş olanlara bile yeni bilgiler sunuyor.
Bakın bu dosyada kimlerin yazısı var? Julio Cortazar, Fyodor Dostoyevski, Fatih Özgüven, küçük İskender, Meltem Gürle, Paul Valery, Charles Baudelaire, Hande Tekdemir, W.H. Auden, Lois Davis Vines, Floyd Stovall, Terence Rafferty.
İyi hazırlanmış özel sayılar, dosyalar, yakından bildiğimiz, okuduğumuz yazar hakkında hazırlanmış olsa bile, bizi yeniden okumaya sevk eder, şimdiye kadar okuduklarımızı yeni açılardan değerlendirmemizi ve yeniden okumamızı sağlar. Kitaplığınızda bulunması gereken bir özel sayı.

* * *

TÜRK romancısı, özel kitap koleksiyoneri, kitapsever ve kitabın kırk ambarı Selçuk Altun’un bir kitabının İngilizce çevirisi de Edgar Allan Poe’nun kitapları arasına katıldı! Nasıl mı? Bu serüveni size aktarayım:
Altun, 2013 sonbaharında New York’ta olduğu sırada, The Morgan Library and Museum’da “Edgar Allan Poe: Terror Of The Soul” başlıklı bir sergi olduğunu öğrenince soluğu orada alıyor. Sergideki objelerin çoğu ve en vurucuları, 470 parçadan oluşan zenginliğiyle dünyanın bir numaralı Edgar Allan Poe koleksiyoneri Susan Jaffe Tane’e aitmiş. Tane, aynı zamanda The Edgar Allan Poe Müze Vakfı’nda görevliymiş. Altun, İstanbul’a dönünce, kendisine bir tebrik mektubu yazıp 2009’da, Poe’nun doğumunun 200. yılında, İngilizcede “Many And Many A Year Ago” adıyla yayımlanan Senelerce Senelerce Evveldi romanını eklemiş. Sebebi ortada; kitapta, Poe tutkunu genç bir adam onun gibi yaşarken, romanın içinde görünmeden, bir kukla oynatıcısı gibi karakterleri idare ediyordu. 11 Kasım 2014 akşamı postadan irice bir paket almış Selçuk Altun, içinden Susan J. Tane’in yeni sergi kataloğu “Evermore: The Persistence Of Poe” çıkmış. Koleksiyonundaki tüm objeleri, New York’taki The Grolier Club’ta sergiliyormuş bu kez. İçindeki ithafı ise şöyleymiş: “Romanını, kütüphanemin çağdaş kurmaca kısmında, iki Poe kitap tutacı (bookend) arasında saklıyorum. Umarım kitabımı, senin kitabını sevdiğim kadar çok seversin.”

* * *

POE okurları bilir ki, o çok özeldir ve okurları arasında her zaman bir yakınlık vardır!

(*) NOTOS 48, Ekim–Kasım 2014.