Paylaş
Bedri Rahmi Eyüboğlu... Ressam, hoca, şair...
Eyüboğlu’nun çeşitli yönlerini tanıtan Bedri Rahmi Eyüboğlu kitabının ilk sayfalarında aile bireylerinin, anılarla bezeli yazıları yer alıyor.
S. Rahmi Eyüboğlu, Mehmet Eyüboğlu, Huguette Eyüboğlu.
Kitabı Ömer Faruk Şerifoğlu hazırlamış.
S. Rahmi Eyüboğlu, ‘Bir çakıl taşı ısınır içimde’ yazısında kitabın oluşum serüvenini yazmış:
“20. yüzyıl Türk resminin ve edebiyatının önde gelen isimlerinden Bedri Rahmi Eyüboğlu 100 yaşında.
Sevgili Dedoni 100 değil binlerce yıl yaşayacağım, daha kuşkum yok. Ama hep düşünmüşümdür, ben onu kaç yıl yaşadım, keşke biraz daha farkında olsaydım, daha çok şey paylaşsaydım. Vefat ettiğinde 10-11 yaşımdaydım. Sesini, yüzünü, muhabbetini hiç unutmadım, hâlâ içimi ısıtır, ünlü çakıl taşı gibi... Ama ne hatırlıyorsun denirse, üç-beş olay, sekiz-on fotoğraf vardır, kendi beynimde dondurduğum!..
...Nitekim, Dedoni’nin 100. yaşını es geçmeyelim istedik. (...) 100. yılda ne yapmalı derken, ilk sergi New York’ta açıldı. Güzel bir sürpriz oldu bize de, dedeme de... Sonra başka sergiler, etkinlikler sırayla geldi... Sayın Kültür ve Turizm Bakanımız Ertuğrul Günay Bey, evimizi teşrif ettiler, ne yapabiliriz diye. (...) 100. yıl için bir kitap önerisinde bulundular... Bütün arşive hâkim olan Ömer Faruk Şerifoğlu’nu önerdim.”
YAŞAMINI HALK SANATINA ADADI
Ömer Faruk Şerifoğlu’nun ‘Bedri Rahmi Eyüboğlu 100 yaşında’ yazısında, ressam, şair, hocanın bütün bu özelliklerini ortaya koyan yazısından bir bölümünü yazıma aldım:
“21 Eylül 1975’te 64 yaşında bu dünyaya veda eden Bedri Rahmi Eyüboğlu, bu yıl 100 yaşında. 20. yüzyılda Anadolu’dan geçmiş, bir kültür ve sanat adamı. Bu topraklarda binlercesi doğup büyüyen değerlerden sadece biri...
Anadolu halk sanatının zenginliğini çağdaş teknikle yaşatma ve özgün bir Türk resmine ulaşma çabası içinde Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun özel ve önemli bir yeri vardır. Yaşamı boyunca halk sanatı örnekleriyle ilgilenen Bedri Rahmi Eyüboğlu, Batı resminin teknik olanaklarını kullanarak kendi resminde Anadolu duyarlığını yansıtmak istemiştir.(...)
Anadolu halk şiirine de ilgi duyan sanatçı, ressamlığının yanı sıra şair yanıyla da tanınmıştır. Hattâ, kendi açısından bir sorun teşkil etmese de, izleyenler için şairliği ve ressamlığı hep yarış halindedir. Ressamlığı, şairliği ve öğretmenliğinin yanı sıra gerçek bir kültür adamı olan Eyüboğlu zaman zaman kaleme de sarılmıştır, gazete ve dergilerde yayınlanan deneme ve eleştirileri, ‘sanat üzerine düşünen bir sanatçı’ kişiliğini yansıtan örneklerdir.(...)
Yine kendisi bir konuşmasında söylüyor: ‘Yirmi yıldır günde en az 14 saat çalıştım, ya yazdım ya boyadım.’ Bu adanmışlık halindeki hayatı ve eserleriyle kendisi bir mite dönüşmüştür. Bedri Rahmi Eyüboğlu adı Anadolu kültürünün en zengin karakterlerinden bir olarak, dünya durdukça yaşayacaktır.”
BİR ÇAKIL TAŞI
Bedri Rahmi Eyüboğlu kitabındaki yazı başlıkları ve yazarlar:
S. Rahmi Eyüboğlu - Bir çakıl taşı ısınır içimde, Ömer Faruk Şerifoğlu - Bedri Rahmi Eyüboğlu 100 yaşında, Mehmet Eyüboğlu - Masal Önsözü, Hughette Eyüboğlu - Bedri Rahmi’yi tanımak Anadolu’yu tanımaktır; Hayatı, Ömer Faruk Şerifoğlu - Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun 64 yıllık yaşamından izler; Dost Mektupları; Makale ve İncelemeler, Doğan Hızlan - Bedri Rahmi Eyüboğlu üzerine, mektuplar arasında..., İlhan Berk - Bedri Rahmi’nin yaşamı, Hıfzı Topuz - Bedri Rahmi Paris’te, Ara Güler - Dostum Bedri Rahmi Eyüboğlu, Mehmet Pesen - Hocam Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun ardından, Turan Erol - Hocam Bedri Rahmi, Yaşar Kemal - Yedi yürekle giden, Ferit Edgü - Aşkın resimleri, Makbule Aras - Şair Bedri Rahmi Eyüboğlu, Serap Şimşek - Bedri Rahmi Eyüboğlu’ndan resim elemanları ve ‘benek’ kavramı üzerine; Eserlerinden Seçmeler (desenler, resimler şiirler, denemeler); Bibliyografya.
Mehmet Hamdi Eyüboğlu, “Masal Önsözü”nde Bedri Rahmi Eyüboğlu ile olan ilişkisini, onun varlığını, kimliğini, insan yönünü bir masal olarak anlatıyor. Belki de bir masal kahramanının yapacağı şeyleri tek başına yaptığı için...
Şerifoğlu’nun Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun 64 yıllık yaşamından izler, onun yaşamöyküsü.
Bu yazının içinde birçok ünlü yazarın, ressamın da onun hakkındaki yazıları var.
Dost Mektupları bölümünde kimlerin mektupları var.
Babası Rahmi Bey, Sabahattin Eyüboğlu, Fikret Adil, Nurullah Berk, Hamit Görele, Cevat Şakir (Halikarnas Balıkçısı), Vedat Nedim Tör, Arif Kaptan, Zeki Kocamemi, Orhan Veli, Oktay Rıfat, Âşık Veysel, İ. Hakkı Tonguç, Utarit İzgi, Alev Ebüzziya, Tosun Bayrak, Turgut Menemencioğlu, İlhan Koman ve eşi, Abidin Dino, Cengiz Bektaş.
Bu bölümü makale ve incelemeler izliyor... Kitapta; Desenler: Defterlerinden seçme sayfalar, resimler, şiirler, denemeler var. Sondaki bibliyografya, kendi yazdıkları, söyleşiler, yararlanılan kaynaklar var.
Bütün yönleriyle Bedri Rahmi Eyüboğlu’yu tanıtan bir toplam.
Resimlerinin, desenlerinin bulunması, fotoğraflar da görsel açıdan çalışmayı zenginleştiriyor.
DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ
Enis Batur Tilki Notos Yayınları
Sunay Akın Bir Çift Ayakkabı Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
Zeynep Sözen Ankara ve Sultana Remzi Kitabevi
Nelson Johnson Boardwalk Empire Artemis Yayınları
Deniz Erbulak Aşkın Ötesinde İthaki Yayınları
Paylaş