Necil Kâzım Akses üzerine

Türk Beşleri’nin yeni kurulan Türk Cumhuriyeti’nin çoksesli müzik konusunda bilgilendirilmesi, bir estetik altyapıya kavuşması için bu bestecilerin önemini tekrarlamaya gerek yok.

Gülper Refiğ’in Necil Kâzım Akses kitabı(1), sadece bir bestecinin yaşamı, eserleri üzerine bir inceleme değil, cumhuriyetin ilk kuşağının nasıl donanımlı bir hayatlarının olduğunu, mesleklerinde zirveye nasıl yol aldıklarını da anlatıyor.

Ne yazık ki bizim bu değerlere gereği kadar sahip çıkmadığımızı bize bir kez daha hatırlatıyor. Onun için tertiplenen özel günde boş koltukların yarattığı üzüntüyü bize iletiyor.

Giriş’te senfoninin çıkışının tarihini yazmış, Dünyada Senfoni bölümü okura ön bilgi vermesi açısından gerekli. Türkiye’de Senfoni başlıklı bölüm bizim bestecilerimizin senfonilerini, özelliklerini tanımamız konusunda yararlı bir kaynak oluşturuyor. İlk senfoni bestecilerimizi öğreniyoruz, satır arasında çözmediğimiz bir derdimize değiniyor. Edgar Manas’tan sonra cumhuriyet öncesi senfonik türde eser veren diğer Türk bestecisi İsmail Zühtü’dür. İşte sık sık rastladığımız bir sıkıntı: “İlk Türk musiki pedagoğu, besteci İsmail Zühtü’nün eserleri ölümünden sonra ailesinin izin vermemesi nedeniyle gün ışığına çıkamamıştır”.

Necil Kâzım Akses kitabında, bestecinin biyografisi, eserleri üzerine yorumlar yer alıyor.

Itrî’yi anma yıldönümünde çok az dillendirilen ve seslendirilen Itrî’nin Nevâ Kâr’ı Üzerine Scherzo ile ilgili bölümü, bir bestecinin kültürüyle, yarattıkları arasındaki bağı açıklaması açısından örnek bir metin...

Benim de çok sevdiğim bestelerinden biridir. İki müziği de iki kültürü de bilen birinin bu ülkenin, bu toprağın kültüründe Batı ile Doğu’yu birleştirebileceğini ispatlamaktadır. Kitapta Necil Kâzım Akses’in diskografisi de var...

* * *

MÜZİK–BİLİM dergisi(2) müzikle ilgili araştırmaların, incelemelerin, eleştirilerin yer aldığı; uzmanlar, akademisyenler dışında bütün müzikseverlere tavsiye edilecek bir dergi.

İlgilendiğim bir konu da Erdem Çöloğlu’nun türler arasındaki ilişkiyi inceleyen Venedik’te Ölüm “Mann-Britten-Visconti Üzerinden Karşılaştırmalı Bir Analiz” yazısı, birtakım çalışmaları da çağıracak nitelikte.

Gülper Refiğ’in Dünya Saygun’u Dinlemeli başlıklı yazısı bestecinin neden dinlenilmesi gerektiğini irdeleyen bir yazı.

* * *

MÜZİK kitapları sizi “bilen” bir dinleyici mertebesine yükseltir.

(1) Necil Kâzım Akses, Gülper Refiğ, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
(2) Müzik-Bilim dergisi, sayı 1/Bahar 2012, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.