Muhteşem üçlü bir arada

Yaşar Kemal’in ‘Dağın Öte Yüzü’ üçlemesi YKY tarafından, özel baskılı tek ciltte okurlara sunuldu. Bu kitapları okuyanlar, halihazırda kitaplıklarında bulunduranlar bile, bu cildi almalılar. Çünkü böyle bir baskı kuşaktan kuşağa bırakılacak değerdedir.

Sebati Karakurt, benim için kıymetli bir anı olan bu fotoğrafı kadim dostum Yaşar Kemal ile 2003’te yaptığım röportajda çekti.

Dağın Öte Yüzü; Ortadirek, Yer Demir Gök Bakır ve Ölmez Otu kitaplarından oluşuyor.
Özel baskılarda -lüks baskı kelimesi bana biraz garip geliyor- aradığım bir başka özellik de şu: Cildin başında yazar hakkında bir yazının yer alması. Çok tanınmış yazarlar için de geçerli bir gerekliliktir bu. Yazarı daha önce okumuş olanlar da, genç kuşaktan ilk defa okuyacaklar da böyle yazılardan yararlanırlar. Kuşaklar arasındaki beğeni zincirinin halkaları böyle birbirine bağlanır.
Üçlemenin başında Güven Turan’ın ‘Doğayla Çatışanların Öyküsü’ başlıklı yazısını okuduğunuzda, Turan’ın iyi şairliği, iyi romancılığı yanında iyi bir Yaşar Kemal uzmanı olduğunu da daha ilk satırda fark edeceksiniz.

Romanlarında komiği ustaca kullanır

Güven Turan, geleneksel romanda bir başkişinin bulunduğunu, buna karşılık Yaşar Kemal’in romanlarında birden fazla kişinin varlığının olduğunu vurguluyor.
Turan, roman karakterlerini incelerken, gerek Yaşar Kemal’in romanları gerek dünya romanları bağlamında da başarılı tahliller yapıyor.
Kahramanlardan ‘Meryemce’yi bakın nasıl tanımlıyor? “...Meryemce üzerinde durmak gerekir. Neredeyse bir antik trajedi kişisi, bir mitik kimliktir.”
Usta yazar Yaşar Kemal’in destanlarla, efsanelerle bağlantısını bu yargıda buluruz. Dünya edebiyatında da benzeri olmayan bir kurmaca kişisi olduğunu belirtir. İncelemede romancının bir başka özelliğinin altını çiziyor Turan: “Yaşar Kemal, üzerinde çok az durulmasına karşın romanlarında komiği ustaca kullanır.”
Yazıda ‘Ortadirek’in çağrıştırdıklarına da değiniyor. Adı bile çok şey ifade eden, Yer Demir Gök Bakır, gerçeklerle düşlerin birbiri içinde gelişmesidir.
Yaşar Kemal’in doğa tasvirlerini ustalığın doruğu sayarım. Turan, ‘Ölmez Otu’ üzerine de değerlendirmelerini sıraladıktan sonra esas yargısını verir: “Üçlü ne kadar gerilimli, meraklı bir öykü üzerine kurulmuş olursa olsun onu edebiyat katında belirleyici kılan dilidir elbette.”
Yaşar Kemal’i yeniden okuyun, iyi yazarlar her zaman yeni yanlarını keşfetme şansını tanırlar bizlere, Güven Turan’ın yazısı da bu arzuyu artıracaktır.

Dağın Öte Yüzü
[Ortadirek, Yer Demir Gök Bakır, Ölmez Otu]
Yaşar Kemal
YKY