Doğan Hızlan: Muhteşem bir gecenin ayrıntıları

Doğan HIZLAN

Cumhurbaşkanı ve Bayan Süleyman Demirel'in himayelerindeki Lirik Tarih Gösterisi'ni Lütfi Kırdar Salonu'nda izledim.

Gösteri'de; bizim 'kendimize özgü ses imparatorluğu'muzun bütün ögeleri ve renkleri ustaca temsil edilmişti.

Programı okuyunca, ses kültürümüzün zenginliğini bir kez daha farkedeceksiniz.

Programı Ali Taygun ile Yekta Kara tasarladı ve sahneye koydu. Müziği de Serdar Yalçın yönetti.

Buna benzer bir kültürel mozaik programını; daha önce Habitat II'de seyretmiştim.

Yekta Kara'dan bu programın farkı ve ayrıntıları konusunda bilgi aldım:

‘‘AGİT dolayısıyla yaptığımız gösteride içerik yeniden düzenlendi. O doğrultuda semavi dinler korosunu kattık.

Pentagram grubunu programa koyduk.

Fatih Erkoç ud çaldı ve Türk cazı yaptı.

Hicaz Peşrev'in eşliğinde bir Bayram kutlamasını canlandırdık. Böylece ilk kez de Türk müziği ile bir koreografiyi gerçekleştirdik.

Semavi dinler korosu Amin dedikten sonra Verdi'nin Requiem'ine geçtik.’’

Verilen davetiyelerin bir bölümü numarasız, bir bölümü numaralıydı.

Birinin üstünde verev iki kırmızı bant vardı, diğerlerinde bu yoktu. Güvenlik nedeniyle ön sıralarda epeyce boş koltuk bırakılmıştı.

Salondaki dinleyiciler Mehter takımının çaldığı Mozart'ın Türk Marşı'na tempo tutarak eşlik etti.

Salonda aynı coşku, Beethoven'ın Neşeye Övgü'sü çalınırken de yaşandı.

Bir saat on beş dakika süren, ritmi çok iyi ayarlanmış bu gösteriden kimsenin canı sıkılmadı, yabancı liderlerin yüz ifadelerinde, salonu dolduran seyircilerde bunu gözlemlemek mümkündü.

Mazhar Alanson, böbrek taşı düşürdüğünden programa katılamadı.

Eserlerin bir çoğunu bilen, daha önce dinlemiş olan Türk konukların ilgisi benim açımdan çok daha önemliydi. Çünkü yabancılar için ilkti.

Gösteri'nin olumlu puanlarının yüksekliği buradan kaynaklanıyordu.

Ben bir çoğunu Habitat II'den bildiğim halde gene dinledim ve eşlik ettim.

* * *

AGİT üyelerinin bizim kimliğimize bakışlarında, yaşamımızı, hatta politikamızı algılayışlarında olumlu değişikliğin gerçekleşeceğine inanıyorum.

Bu kadar geniş bir kültür mozaiğini barındırdan bir ülkenin geçmişine bakarak geleceğine güven duyduklarından şüphem yok.

Gösteri'nin birkaç ayrıntısından söz edersem, iddialarımın, saptamalarımın - tez demeye dilim varmıyor - doğruluğuna, kültür tarihini, kimliğimizi çokgen biçimde değerlendiren tarafsız okurlarım da katılacaklardır.

Itrî'nin Sálát-ı Ümmiye'sini Ahmet Özhan ve İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Tasavvuf Musikisi Heyeti seslendirdi. Sonra aynı eseri İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Korosu birlikte icra ettiler.

İkisinin birlikteliği; Osmanlıdan Cumhuriyete geçen bir ülkenin geleneksel, uhrevi öğelerle süslü modernitesini yansıtıyordu.

Balık Ayhan ve Arkadaşları'nın çaldığı Salim Bey'in Hicaz Peşrevi eşliğinde balecilerin geleneksel Bayram kutlaması gerçekten çok başarılı ve anlamlıydı.

Hem bale ve hem de halk oyunları. Anadolu'nun kültürel zenginliği ile batıyı birleştirme yeteneğini gösteren tek ülke.

Dede Efendi'nin popüler 'Yine bir gülnihal'i de tek ve çok sesliliğin güzel bir dostluğuydu.

Pentagram, Aşık Veysel'in ünlü parçası 'Uzun ince bir yoldayım'ı bence çok başarılı biçimde icra etti.

Genç kuşaktan bir çok kişi, konserden sonra bana onları sordu.

* * *

BÖYLE bir lirik gösteriyi, konuk devlet adamları hiç bir yerde izleyemezler.

Zaman zaman hüzünlendiren, zaman zaman neşelendiren, zaman zaman insanı coşturup tempo tutturan başka bir ülke yoktur.

Lirik Tarih Gösterisi'ni televizyon bir kez daha yayınlamalı.

Çünkü ses uyumlarının, kültürel uyumların nice siyasal çekişmeyi dostluğa dönüştüreceğine hep iman etmişimdir.

Türkiye’yi müziğiyle söylemek

C. Orff: 'Carmina Burana'

İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Korosu

'Mehter'

İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Mehteri

Aysun Aslan 'Bir Rüya Gördüm'

İstanbul Devlet Balesi

Itri (atfedilir) Sálát-ı Ümmiye

Ahmet Özhan

İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Tasavvuf Musikisi Heyeti

İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Korosu

Adıyaman Halk Oyunu

Grup Pulathane

Ulvi Cemal Erkin 'Köçekçe'

İstanbul Devlet Operası Orkestrası

‘Ağır Roman’

Balık Ayhan ve Arkadaşları

Ferit Tüzün, 'Çeşmebaşı'

Koreografi: Dame Ninette de Valois

İstanbul Devlet Balesi

Mustafa Çavuş, 'Dök Zülfünü Meydana Gel'

İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Tasavuf Musikisi Heyeti

Ahmet Adnan Saygun 'Yunus Emre Oratoryusu'

İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Korosu

Mazhar Alanson, 'Buselik Makamında'

Mazhar, Fuat, Özkan

Nil Berkan 'Bayram Sabahı'

İstanbul Devlet Balesi

Balık Ayhan ve Arkadaşları

İlahiler

Yako Taragano, Sefarad Sinagog İlahileri Korosu, Leonidas Asteris, Patrikhane Rum Ortodoks Korosu, Ahmet Özhan, İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Tasavvuf Musikisi Heyeti

Verdi, 'Requiem'

İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Korosu

Niyaz İlahisi (Sema Gösterisi)

İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu Semazenleri

‘Anatolia’

Pentagram

A. Khachaturian, 'Spartacus'

İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Balesi

H.İ. Dede Efendi, 'Gülnihal'

İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu ,İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Korosu

‘Semah’

Zile Semah Topluluğu

TRT İstanbul Radyosu Türk Halk Müziği Sazları

Karadeniz Halk Oyunu

Grup Pulathane

‘Sultaniyegáh Sirto’

Fatih Erkoç ve Arkadaşları

‘Nihavent Longa’

İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Balesi

İstabul Tarihi Türk Müziği Topluluğu

W.A.Mozart, 'Türk Marşı'

Mehter

Cemal Reşit Rey, 'Türkiye'

İstanbul Devlet Operası Orkestrası

L. van Beethoven, 'Neşeye Övgü'

İstanbul Devlet Operası Orkestra ve Korosu

Herkes