İLHAN BERK de artık anılarımızda ve şiirleriyle yaşayacak. Ölümsüzlüğün iki kavramı.
Murat Katoğlu verdi bu üzüntülü haberi.
Türk şiirindeki yeri üzerine çok yazıldı, yazılacak da.
Çok az şair, yazdığı şiirin poetikasını onun kadar bilgiyle kurabilir. Niye yazdığının gerekçesi vardı. Esin perisinin dağınıklığına kendini kaptırmadan yazardı şiirini, rastlantının yeri yoktu.
Yeniliğe dair ne yapılmışsa, ne yapmışsa onu temellendiren şairlerdendi.
Şiirin, imge ustalığı olduğunu kanıtlamıştı. Bir buluşu, bir sözü şiir dünyasında yeni tartışmaları başlatır, yeni tatları şiir anlayışımıza katardı.
Türk şiiriyle dünya şiiri arasındaki bağlantıyı kurar, dilimizi, şiir anlayışımızı çeşitlendirir, dünyaya açardı.
Bir kelimeden, bir konuşmadan, bir kitaptan bir sözü alır, şiirin en özgününü yaratırdı.
Mısırkalyoniğne buna en canlı örnekti.
Bazı şairler var ki, yalnız şiirleriyle değil Türk şiirindeki hareketlerden, akımlardan söz ederken, onlar üzerine ayrıntılı biçimde durmak zorundasınız.
İkinci Yeni denince uzun uzun İlhan Berk’in şiirini anlatacaksınız. Hem etkilenendi hem etkileyen oldu. Şiirin coğrafyasının uçsuz bucaksız çölünde her ülkenin şiirinin kendine özgü sesini bulurdu.
* * *
SEMTLERİ anlatmak, şiire getirmek ustalık işidir. Hele orayı bilirseniz, hele iyice tanırsanız, şairin işi daha zordur. Pera, Galata’yı Berk’in kaleminden yeniden okumak isterim.
Şairlerin düzyazıları beni çok ilgilendirir, şiirine dair gizleri keşfetmenin en iyi yoludur. Onun denemeleri bunun için birer mücevher değerinde kaynaktır.
"O hepimizi etkilemişti" diyen Cemal Süreya, şairi şairce anlatıyor:
"Yazının fena tutsağı.
Yeryüzünde her şey yazılmak için varmış gibi geliyor ona. Sözgelimi bardağa bardak olarak değil, yazılacak bir şey olarak bakıyor."
Bir konuşmasında da şöyle demiş: "Şiirin gücünü hiçbir şeye değişemem. Şiir bana yetiyor."
Başka şairlerde neyi beğenirdi? Çünkü seçme de şairin kimliğini açıklar. Onun hazırladığı, Başlangıcından Bugüne Mısra-Beyit Antolojisi’ne bu açıdan bakmalıyız.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yayımladığı Kendi Seçtikleriyle İlhan Berk Kitabı, onun edebi kişiliği, şiiri üzerine değişik kişilerin yazdıklarını içeriyor. Bu kitabın tanıtım toplantısında, kendinden önce Dağlarca’ya böyle bir kitap hazırlanması gerektiğini dile getirecek kadar da tarafsızdı İlhan Berk.
* * *
İLHAN BERK’i "Son Yerine" şiiriyle uğurluyorum:
Zulmün her türlüsü / Kötü kardeşler / Hiçbiri / İnsana göre değil / Ağaç dikmek sabahları uyanmak iyi / İyi hayvanlara bakmak çiçekleri sulamak / Rahatsalar uyuyan insanların soluğunu dinlemek iyi / İyi hürlüğü düşünmek / Yaşamak onun için / Bütün gün çalışmak onun için iyi / Bütün çocukların uyuyuşu uyanışı iyi / Zulmün her türlüsü kötü.