Kovboyun piyanosu Hitler’in tutkusu

Lancaster çölün ortasındaki evlerine piyano getiriyor, annesi çalıyor, kızı soruyor:

Çaldığın parça kimin? Annesi bestecinin adını heceliyor:

Wolfgang Amadeus Mozart.

Yılbaşı gecesi de, bir klasik müzik dergisinde, Nazilerin Mozart gibi bir dehanın sırtından nasıl ün yapmak istediklerine, sanatı kendi siyasi amaçları uğruna nasıl kullandıklarına dair bir inceleme okudum.

Nazi propagandasının ana malzemelerinden birinin Mozart oluşunu anlatan, Erik Levi’nin, belgesel öğelerin yer aldığı The Nazi Effect yazısını (BBC Music, s. 34, Ocak sayısı) okurken siyasetçilerin iktidar uğruna yaptıklarına güldüm.

MOZART AVUSTURYALI DEĞİL ALMANMIŞ(!)

NAZİLERİN iddiasına göre Mozart daha çok Almanmış, Almanlar Avusturya’yı işgal edince, dünyanın en büyük dehasını da ırkçılıklarına kurban etmeye kalkışmışlar.

Üstelik Mozart’ı bir dil ve kültür milliyetçisi olarak göstermişler. Nasıl mı?

Mozart, 1785 Mayısı’nda yazdığı bir mektupta, ortalama yetenekteki İtalyan operacılarının Almanca konuşmayı ve şarkı söylemeyi reddettiklerine kızgınlığını belirtmiş.

Nazilere göre, sanatçının milliyetçilik bilincine bundan iyi örnek olur muymuş?

Bestecinin ölümünün 150. yıldönümünde 1941’de işgal altındaki Viyana’da 28 Kasım ile 5 Aralık arasında büyük bir Mozart kutlaması gerçekleştirmişler.

Afiş şöyle: Alman Reich’ının Mozart Haftası (Mozart Woche Des Deutschen Reiches)

Mozart’ın operalarından birçoğunun librettosunu yazmış olan Lorenzo Da Ponte de bir Yahudi tarafından vaftiz edildiğinden, onun librettoları yeniden gözden geçirilmiş, düzeltilmiş.

Askeri hüviyetli kutlamaları, konserlerdeki seremonileri okudukça, siyasetin sanatı nasıl kullandığının kötü bir örneğini daha gördüm.

* * *

SABAHLEYİN benim Mozart yılımı müzik mağazası sahibi dostum Hakan Atala kutladı ve şık bir Mozart albümü armağan etti.

Özelliğini yazmalıyım müzik sever okurlarım için.

CD, Mozart 2006 adını taşıyor, içinde bestecinin eserlerinden seçmeler yer alıyor. Ayrıca albümde bir ajanda var, insan gideceği Mozart etkinliklerini, konserleri not etsin diye.

Size Mozart’lı bir yıl diliyorum.