Kadri bilinmeyen bir şair: Asaf Hâlet Çelebi

Şiirseverler, Asaf Hâlet Çelebi’nin şiirlerini Yeditepe Yayınları arasında çıkan, resimlerle bezeli ‘Om Mani Padme Hum’dan sonra okudular. Oysa daha önce kitapları yayımlanmış, şiir üzerine yazmış, çeviriler yapmış önemli bir addı. Bugün bu ismi şiir sevenler veya edebiyat tarihini bilenler dışında acaba kimler hatırlıyor? Ne hazin!




O şairleri, edebiyatçıları yeniden incelemek, yeniden eleştiri süzgecinden geçirmek, edebiyat tarihine yapılmış büyük hizmettir.
Ustaca yazdığı şair ve yazar biyografilerinden tanıdığımız Beşir Ayvazoğlu, yeni kitabıyla bu önemli şairi, bütün yönleriyle, belgeleri tarayarak, ortamını yansıtarak bize sunuyor.
Yeni kitabın adı: ‘He’nin İki Gözü İki Çeşme - Bir Asaf Hâlet Çelebi Biyografisi’.
Asaf Hâlet Çelebi kitabı bir kez daha, şairlerin anlaşılmadığını, öncü çalışmalarının yüzeysel gazete sütunlarında aşağılandığını, alay konusu olduğunu gösteriyor. İnanıyorum ki Asaf Hâlet Çelebi’nin hayatını öğrendikten sonra, şiirinin aşamalarını daha doğru tespitlerle algılayabiliriz.
Ayvazoğlu, Önsöz ve Giriş Yerine’de kitabın yazılış serüvenine yer veriyor. Şairin yaşadığı ortamı, o dönemde edebiyatın önemli adlarını, şair ve şiiri etrafında dönen ve genel edebiyat tartışmalarını, farklı eğilimleri, dergileri, polemikleri kitabında değerlendirmesi, şairin şiirlerini bir platforma oturtmamızı mümkün kılıyor. Asaf Hâlet Çelebi ekseninde Türk şiirinin tarihini bu çalışmadan öğrenmek mümkün.
Ayvazoğlu’nun kitabındaki bazı anılar, onun renkli kişiliğini ortaya çıkarıyor. Tanınmış fizikçi Feza Gürsey’le konuşmaları, bilimle sanatın dorukta nasıl birleştiğini gösteriyor.
Şiirleri, gerçekten de değişik kaynakların izdüşümünde oluşan Asaf Hâlet Çelebi’nin kaynakları sadece edebiyattan ibaret değildir, farklı Doğu felsefelerinin ve tasavvufun etkisi büyüktür. Ayvazoğlu, bu kaynakları da irdeleyerek, şiirine açıklık getiriyor.
Kitabın sonuna konulan sözlük, genç kuşak için yararlı bir bölüm.
Ayrıca dizin de konulmuş. Kitabın övülmesi gereken bir özelliği de görsel malzemenin kullanılışı, dergilerden fotoğraflara, karikatürlere kadar zengin bir arşivi derli toplu veriyor olması.
İyi bir araştırmacının kaleminden, özgün ve iyi bir şairin biyografisi!