Hem ses sanatçısı hem besteci ALÂEDDİN YAVAŞÇA

Türk müziğinin önemli adlarından birisidir Alâeddin Yavaşça.
Besteleriyle, icrasıyla Türk müziğine her iki alanda da damgasını vurmuş bir sanatçıdır.
Türk müziği için yeri teslim edilmesi gereken bu mühim ismi, daha yakından ve etraflıca tanıyıp anlayabilmek için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları tarafından yeni bir kitap yayımlandı.
Sinan Sipahi’nin editörlüğünü yaptığı kitapta, Yavaşça’nın biyografisi, hakkında yazılanlar, onu ayrıntılı biçimde tanıtılıyor.
Sinan Sipahi’nin Sunuş yazısında, kitabın niteliği tanıtılıyor:
“Alâeddin Yavaşça tarz ve tavır konusunda Münir Nurettin Selçuk, Zeki Arif Ataerfin, Sadeddin Kaynak ve önemli bestekârlardan faydalanması sonucunda edindiği musiki zevkini, klasik musikinin önemli eserlerinin de tesiriyle birleştirmiş ve bu zevki kendi hamuruyla yoğurup tarz ve tavrını oluşturmuştur. Bu, aynı zamanda, kendisinden sonraki insanların da takip ettiği ve edeceği bir tavır, üslup olmuştur. Dolayısıyla bu armağan kitapta, yirminci yüzyılın ikinci yarısından yirmi birinci yüzyılın birinci çeyreğine kadar müzik dünyamızda etkin olan ve olmaya devam eden ‘üstad’ Alâeddin Yavaşça etrafında Türkiye’nin ve Türk müziğinin geçirdiği dönüşüm de gözler önüne serilmektedir. Bütün bunlar göz önünde bulundurularak, elinizdeki kitabın sadece bir Alâeddin Yavaşça monografisi olmakla kalmayıp müzik dünyasının geneli açısından da önemli bir referans kitap olması hedeflenmiştir.”

ARA NAĞMELERİN BESTELERE KATKISI

Sinan Sipahi’nin Yavaşça Anlatıyor söyleşisi, onun müzik, icracılar, hocaları üzerine düşündüklerini yansıtması açısından kitabın önemli sayfaları arasında yer alıyor.
Saz sanatçıları üzerine yorumları, onları dinlemiş olanlar için önemli bilgilerdir. Çoğunu dinlediğim için, bu yorumlar benim için çok değer kazanıyor.
Bu söyleşide müzikçilerin yanı sıra ilk mesleği doktorluk dünyasından mesleki anıları, yükselişi, müzik ve tıp hocalarını değerlendirişi de, söyleşiyi zenginleştiriyor.
Yavaşça’dan Bazı Anekdotlar, onun aralarında sanatçıların, müzik düyasından da önemli adların bulunduğu, çeşitli ünlü kişilerle anıları var.
Kimler bunlar? Müzeyyen Senar, Burhanettin Ökte, Cevdet Çağla, Nuri Halil Bey, Celâl Bayar, Sadeddin Kaynak, Zeki Arif Ataergin, Kâni Karaca, Âşık Veysel, Cemal Reşit Rey, Ekrem Reşit Rey...
Yavaşça’nın müzik üzerine yazılarını da okuduğunuzda, Türk müziğiyle ilgili önerilerini, saptamalarını öğreneceksiniz.
Yavaşça Yazıları bölümünde bazı yazarların yazılarından alıntıları sizlerle paylaşma gereği duydum.
Hasan Bülent Kahraman’ın yazısındaki bölüm oldukça önemli: “Alâeddin Yavaşça’nın şimdi kendisinden sonra gelenlere bir ekol teşkil eden icracılığını bir an için unutup besteciliğine dönerek yukarıda belirttiğimiz hususlara çok önemli bir ek yapmak gerekir. Yavaşça’nın bir bestekâr olarak klasik musikiyle her anlamda kurduğu derin ilişkinin en önemli ama en az bilinen yanlarından birini, yaptığı ara nağmeler meydana getirir. Klasik ve kendinden önce bestelenmiş parçalara yazdığı ara nağmeler, kabul etmek gerekir ki, en az orijinal parçalar kadar önemlidir. Osmanlı musikisinde zaman zaman görülen bu özellikle bütünleşmiş bazı sanatçılar ve icracılar mevcuttur. Yavaşça sadece bu alanda da o kültürün en son temsilcilerinden biri olmakla kalmamış, çok ince bir biçimde işlediği ara nağmelerde o bestelerin bambaşka bir mana kazanmasına, güçlenmesine, sınırlarını genişletmesine imkân vermiştir.”

TÜRK KÜLTÜRÜNDE HEYECAN DENYASI

Yılmaz Karakoyunlu’nun yazısı da Yavaşça hakkında, yerinde ve haklı tespitlere sahip.
“Bin yıllık geleneğin iftiharını anlatmakta aman, üstün kavramaların tarifini olgunlaştırır. Buna rağmen bir sanat dalının ihtişamını anlatırken altmış yıllık geçmişin önemli olmadığını söyleyenler çıkabilir. İşin özü şudur ki, bu söylenenler gerçeği yansıtmaz...
Sanatın her dalında her saniyenin önemi ve değeri büyüktür. Zira ilham ve yaratıcılık bir saniyede başlar. Ve size binlerce yıllık gelişimin bileşkesini verir. Alâeddin Yavaşça işte bu bileşkenin doruktaki benzersiz değeri ve saygın ismidir... Musikimizde icra ihtişamı, besteciliği, hocalığı ve musiki tarihçiliğiyle Türk kültüründe nadir duyulan bir taze heyecan kaynağı ve deryası olmuştur.”
Bu yazıları, Yavaşça’ya Dair, Belgeler, Basında Yavaşça bölümleri izliyor.
Alâeddin Yavaşça’nın Besteleriyle İlgili İstatistiki Bilgiler bölümünde besteci/icracının eserlerini okuduğunuzda, onu ‘nicelik’ olarak daha yakından tanıyacaksınız.
Bir de DVD eklenmiş kitaba. İyi bir icracının, iyi bir bestecinin yaşamını, konumunu anlatan iyi hazırlanmış bir çalışma.
(Alâeddin Yavaşça -kitabı-, Editör: Sinan Sipahi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları)

DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ

Franklin Foer / Futbol Dünyayı Nasıl Açıklar / İthaki Yayınları
İbrahim Şahin / Ahmet Hamdi Tanpınar - Haz ve Günah / Kapı Yayınları
Walter Scott / Selahaddin Eyyubi ve Aslan Yürekli Richard / Ötüken
Betül Tarıman / Hadde / YKY
David Foenkinos / Aşkın Renkleri / Turkuvaz Kitap