Galata’yı ne kadar tanıyorsunuz?
Turan Akıncı’nın ‘Galata - İstanbul’un 700 Yıllık Karakutusu’ kitabında, şehrin tarihinin izlerini sürerken bu köklü semt hakkında pek çok şey öğreniyoruz.
Galata denince belleğime ilk düşen, İlhan Berk’in ‘Galata’ kitabıdır. En ücra köşelerine kadar, bize o semti yazmıştır. Semt monografileriyle ilgilenirim, çünkü sadece orada yaşayanlar değil, gelip geçenler de o semti tanımalıdır.
Turan Akıncı’nın ‘Galata - İstanbul’un 700 Yıllık Karakutusu’ kitabında bakın Galata semti hakkında neler öğreniyoruz...
Bizans yönetimi Galata’yı Cenevizlilere tahsis etti. Karadeniz ve Akdeniz limanları arasında bir ticaret ağı kurdular. Bu düzen 186 yıl devam etti.
1453’te Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethedince bir Ahitname vererek bölgenin özerkliğini tanıdı.
Kitabın anabaşlıkları: Galata Limanı, Galata Kültür Varlıkları, Galata’da Osmanlı Askerî Tesisleri, Galata Sarrafları, Osmanlı’da Levantenler, Galata’da Bankalar, Galata’da Bankerler, Galata’da Ticarî Hanlar.
Fatih, Bizans imparatorundan Galata’nın sulh yoluyla teslim edilmesini istedi, imparator bu teklifi kabul etmedi. Zağanos Paşa, Cenevizlilere şöyle söyledi: “Sizler sultanın dostlarısınız. Hiç kimseden zarar görmeden Galata’yı elinizde tutacaksınız. Bu zamana kadar Bizans imparatorundan elde ettiğiniz hakları aynen koruyacaksınız. Bu nedenle hiç başka bir şeyle uğraşmayın. Sultanı da kızdırmayın.”
Yönetim tarzı klasik Osmanlı yönetim şablonundan farklıydı. İstanbul’un fethinden sonra, oraya göre bir yönetim tarzı uygulanmaya başladı, biraz karmaşıktı. Galata subaşısının düzeni sağlamanın ötesinde birçok görevi vardı.
Galata - İstanbul’un 700 Yıllık Karakutusu
Turan Akıncı
Remzi Kitabevi
LEVANTEN NEDİR?
İstanbul’da levantenler önemli sayıdaydı. Levanten kime denir? “Levant terimi, Fransızcada güneşin doğuşu anlamında kullanılan ‘lever’ sözcüğünden türemiştir ve Doğu Akdeniz ülkelerini tanımlamak için kullanılır. Bundan türetilmiş olan levanten de, Avrupalı bir aileden gelerek, bir Doğu Akdeniz ülkesi olan Osmanlı topraklarına yerleşenleri ifade etmektedir.”
Pasajlar, sosyal dernekler, oteller, yeme-içme mekânları, pastaneler, fotoğrafhaneler, mağazalar... Bu yerlerden bazıları bugün de yaşıyor.
Kimi kitaplar hem tarih açısından önemlidir hem de rehber niteliği gösterir. Alın bu kitabı, zaman zaman açıp okuyun, önce yaşadığınız şehri öğrenin, hele önemli bir semtinin öyküsünü mutlaka okuyun.
