‘Foto Osman’

“Osman Darcan ‘Foto Osman’ Fotoğraf Sergisi” önemli bir fotoğraf ustasını ve dönemini anlatıyor. 

Osman Darcan, 1909’da Münih’te doğdu. Annesi Anna Hanım (İsviçreli), babası hariciyeci İbrahim Mehmet Bey’di. Çocukluğu Yunanistan’da geçti.
Askerlik için gittiği İstanbul’da Avusturyalı ünlü fotoğrafçı Othmar Pferschy ile tanıştı. Ondan çok şey öğrendi. 1947 yılına kadar film operatörlüğü yaptı. Devlet tiyatro ve operasının fotoğrafçılığını üstlendi, ayrıldıktan sonra kendi stüdyosunu açtı. 1963’te öldü.
Kendisi de fotoğrafçı olan ve Ankara fotoğrafları üzerine çalışmalarıyla da tanınan yazar Uğur Kavas’ın hazırladığı, Bir Fotoğrafçının Yaşam Öyküsü... - Osman Darcan 1909-1963 - “Foto Osman” kitabı, fotoğraf tarihimize ışık tuttuğu gibi, o zamanın Ankara’sının ünlü kişilerini, özellikle sanatçılarını bize tanıtıyor. Kitabın birinci bölümü Osman Darcan ve ailesinin tarihi üzerine. Burada bir aileyi tanırken, o zamanın Türkiye’sini, akraba ilişkilerini de öğreniyoruz.
Kitap aşağıdaki bölümlerden oluşuyor.

* * *

MATBUAT Umum Müdürlüğü Günleri (1938-1947).
Bu bölümde, Radyo dergisi için çektiği fotoğraflar yer alıyor. Dergideki yazılar, birçok tanınmış kişinin röportajlarını bugün de okumanızı sağlıyor. Bu dergide tiyatrolardan, operalardan sahneler de yer alıyor.
Memleket manzaraları ayrı bir bölümü oluşturuyor.
Stüdoyo Dönemi Çekimleri konusunda şöyle yorumlar yapabiliriz.
Burdaki portrelerden seçmeler bölümünde, sanat dünyamızdan tanınmış adlarının fotoğrafı var. Ancak bugünkü kuşak ne yazık ki bu adların çoğunu bilmiyor. İnanıyorum ki, bir gün bu türün tarihi yazıldığında onlara gereksinim duyulacaktır.
Ses sanatçısı Mefharet Atalay, tango icralarıyla da tanınırdı. Ses sanatçısı Saime Sinan ise İstanbul’un birçok gazinolarında söyleyen tanınmış bir Türk müziği sanatçısı.
Osman Darcan, stüdyosunda birçok gelin-damat fotoğrafları da çekti.
Bu bölüm hem dönemin erkek ve kadın kıyafetlerini, hem de sosyal yönlerini yansıtıyor.
Ankara’da yanlış anımsamıyorsam Gar Gazinosu’nda revü sanatçıları vardı. Onların da fotoğrafları Darcan’ın objektifinden görülebilir. Bu fotoğraflar, bir zamanların eğlence anlayışının da belgeleri.
Bir de meşhur bavul var.
Oğlu Mete Darcan’ın sakladığı bavul bakın ne işe yarıyor?
O bavulun içinde akşama eve getirdiği rötuş yapacağı negatifler yer alırmış.
Ankara Devlet Konservatuvarı’ndan portrelerde kimler var?
Carl Ebert, Ernst Praetorius, Mesude Çağlayan konservatuvar hocalarının toplu fotoğrafları, özellikle yabancı hocaların yer aldığı kareler bugün değerli bir arşiv malzemesi.
Devlet Tiyatroları’ndan kimler var?
Agâh Hün, Altan Günbay, Asuman Korad, Beyhan Hürol, Cüneyt Gökçer, Gülsen Alnıaçık, Haldun Marlalı, Halûk Kurdoğlu, İlyas Savcı, Kerim Afşar, Melek Ökte, Muammer Esi, Müşfik Kenter, Nermin Akagündüz, Nihat Aybars, Nuri Altınok, Nurşen Girginkoç, Saim Alpago, Semih Sergen, Şahap Akalın, Şeref Gürsoy, Yıldırım Önal, Yıldız Kenter.
Ayrıca oyunlardan da sahnelerin fotoğrafları kitapta yer alıyor.
Yukarıdaki adlar birçok kişinin belleğinde anılarla birleşecek.
Kitabın hoş bölümlerinden biri de çektiği fotoğrafları imzalayan isimler... İnönü’den Muhsin Ertuğrul’a, Celâl Bayar’a kadar birçok ad yer alıyor.

* * *

BİR fotoğrafçının objektifinden bir dönemin tarihini göreceksiniz.