En etkili poz kitapla verilir

Kitapla ilişkimiz neydi? Nerden nereye geldik? Kütüphanelerin sayısı da gideni de azaldı mı? Kişisel kütüphaneler dönemi bitti mi? Sergi bu soruların yanıtını bekliyor ziyaretçiden.

Fotoğrafların en güzel yanı, bende uyandırdığı duygu, insanların öyle ya da böyle kitapla bütünleşeceğine olan inançları.

Sergide hangi ünlülerin fotoğrafları var?

Mithat Paşa, Beşir Fuat, Saim Ali Dilemre, Fazıl Hüsnü Dağlarca.

Kitaplıklar da şöyle sıralanabilir:

Yozgat Halk Kütüphanesi, İzmir Halk Kütüphanesi, İbnülemin Mahmut Kemal Kütüphanesi, Arkeoloji Kütüphanesi.

Bu kütüphanelerde Kız Muallim Mektebi öğrencileri, subaylar görünüyor.

Şimdi çekilen fotoğraflarda kitabın rolü ne olur? Hiç kuşkusuz bir asır öncekine benzemez.

Çocuklarının yanına kitap koyanlar, ellerine kitap verenler, kitabın değerini biliyorlar ya da büyüklerinden öyle görmüşler.

Seymen’in onları orta sınıf insanları diye tanımlaması da doğru.

Orta sınıfın kitaba gösterdiği ilgi, sevgi, saygı fotoğrafta sureta da olsa bir fikir veriyor.

Gezerken bir başka sergiyi anımsadım.

Nazif Topçuoğlu’nun Okuyanlar sergisini. Kızlar kitap okurken fotoğrafları çekilmişti.

Yabancı bir kitap dergisindeki fotoğraflar da belleğimde.

Öğle tatilinde benzinci pompasının başındaki siyahi pompacı, bir temizlik işçisi, bir memur, bir şoför, zamanı bilgilenmek için kullanıyorlar. Doğal görüntüler çok güzeldi.

* * *

ŞİMDİ tek kitap dergisi olan Müteferrika’nın da sahibi ve yazı işleri sorumlusu olan Lütfi Seymen’in sergi broşüründeki Okumanın Harcıâlemleşmesi ya da Alelade değil, Fevkalade Bir Şey Olarak Okumak adlı hoş yazısından bir bölümü�aldım yazıma, çünkü bu yazıda; bizim okuma serüvenimiz, okumaya/okuyana bakış açımız, kitap-insan ilişkisinin yıllar boyu değişimine değinilmiş. Bir sahafın, bir kitabı satan ve okuyan birinin önemli notları:

“KİTAPLA POZ VERMEK

Fotoğrafı bütünleyici öğe olarak el atılan nesneler arasında son derece ilginç bir küme var: Gazete, dergi ve kitap. Anlaşılan o ki insanların bir bölümü gazete, dergi, kitap gibi nesnelerle poz vermeyi maksada daha muvafık bulmuşlar. Stüdyolar da bu yönelime ayak uydurmak için gerekli önlemleri almışlardır. Öyle ki İstanbul’un kalburüstü stüdyolarının tümünde, arkadaki bez üzerine yağlıboya dekorun (bazen hayali bir köşkün mermer merdivenleri, bazen geniş ve karanlık bir bahçenin kenarındaki fıskiyeli havuz ya da ağaçlık yol) önünde pastel renklerle boyanmış olduğunu düşündüğüm bir sütun, zarif ayaklı bir konsol, dirsek yaslanabilecek birkaç ciltli kitap konmuş bir sehpa hep bulundurulmuştur.

Sormak kaçınılmaz oluyor bu durumda:

‘İnsanlar ellerinde kitaplarla ya da kitapların arasındayken fotoğrafçıya neden poz verirler?’

Cevap kitaba, okumaya ve okuyana bakışta; onları algılayış biçiminde saklı.”

* * *

KİTABA, okura yılların ardından bir bakış.

Sergi 30 Aralık akşamına kadar gezilebilir.

ÖNCEKİ gün bir kütüphaneci dostumu daha kaybettim.

Beyazıt Devlet Kütüphanesi Müdürü Şerafettin Kocaman, uzun süren hastalığına yenildi.

Her zaman kitapsevere kapısı, gönlü açıktı.

Kitapseverlere, dostlarına, ailesine baş sağlığı diliyorum.