Dünya ve Türk siyasetinde Beethoven

Nerelerde çalındı?

12 Eylül askeri darbesinin yemin töreninde Eroika çalındı. Büyük besteci, bu bestesini Napoleon’a ithaf etmişti ama siyasetçi imparatorluğunu ilan edince, ithaf sayfasını kopardı.

12 Eylül 1980’in ertesi günü yani 13 Eylül günü Milli Güvenlik Konseyi, TBMM’deki tören salonunda yemin töreni düzenleniyor.

Törende Gürer Aykal’ın yönettiği Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Eroika’yı çalıyor.

14 Eylül’de Cumhuriyet’te yayımlanan Yalçın Doğan’ın yazısına, kuruldan tepki geliyor.

Gürer Aykal, kurul üyelerinin çok kızgın olduğunu, bir daha da Eroika’yı çalmamalarını söylüyor.

10 BİN KİŞİNİN DİNLEDİĞİ 9. SENFONİ KONSERİ

KOALİSYON tartışmalarının yapıldığı bir dönemde, Türk-İş’e bağlı Türk Metal Sendikası Salonu’nda bestecinin ünlü 9. Senfoni’si seslendiriliyor.

Ben de konser salonundaydım. Salonda olağanüstü bir dinleyici var. Sendika salonu Ankara merkeze 25 kilometre uzaklıkta, bu yolu kat edenlere gidiş yolunda rastlıyoruz.

Nerdeyse çoluk çocuk yollara dökülmüş.

Bastırılan 8 bin bilet bir günde tükenmiş.

Sendika başkanı Mustafa Özbek, olayı şöyle anlatmıştı: “Sayın Cumhurbaşkanı’nın katılacağı, uluslararası bir konser olduğu söylenince, biz de salonu ücretsiz olarak tahsis ettik. Böyle görkemli şölene ev sahipliği yaptığımız için işçiler adına onur duyuyoruz. Çok mutluyuz.”

Yaklaşık 450 sanatçı görev aldı.

Kimlerden oluşuyordu?

- Ankara Devlet Opera ve Balesi Korosu

- Bilkent ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestraları

- TRT ve Kültür Bakanlığı Devlet Çoksesli Korosu

- Birleşmiş Ankara Orkestra ve Koroları

- Gürcü şef: Jansug Kakhidze

Basından birçok kişi de bu konserde görev almıştı. 9. Senfoni’nin icrası bitince, balkondan konseri dinleyen Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, ayağa kalktı dinleyicilere ve sanatçıları şöyle seslendi:

“İşte çağdaş Türkiye.”

BERLİN DUVARI’NDA DA GENE 9. SENFONİ ÇALINDI

BATI BERLİN ile Doğu Berlin’i ayıran duvar yıkılınca, orada gene Beethoven’ın 9. Senfoni’si çalındı. 12 Kasım 1989’da duvar yıkıldı, o duvarın taşlarına koleksiyoncular sahip oldular.

İyi şair Gültekin Emre, bana bir parça taş gönderdi. 23 Aralık 1989’da Leonard Bernstein yönetimindeki orkestra 9. Senfoni’yi yönetti, koro da Schiller’in Neşeye Övgü’sünü seslendirdi.

Konser duvarın yıkılışından altı hafta sonra gerçekleşti.

Bernstein, iyi bir şef ve popüler besteleri olan biriydi, ünlü “West Side Story” (Batı Yakasının Hikâyesi) ile de tanınmışlığını arttırmıştı.

Tarihi konserin kaydı da CD olarak yayınlanmıştı.

İDİL BİRET’İN BEETHOVEN SENFONİ KAYITLARI

LISZT’in yaptığı Beethoven’ın piyano için transkripsiyonlarını iyi piyanist İdil Biret’in icrasından dinlemenizi salık veririm.

Yazımı Schiller’in Neşeye Övgü’süyle bitiriyorum:

NEŞEYE ÖVGÜ

neşe sen ey güzel tanrılar kıvılcımı, elizyum kızı...

ey tanrıça... tapınağına kendimizden geçmişçesine gireriz senin

törelerin ayırdıkları, senin sihrinle birleşir...

yumuşak kanadının uçuştuğu yerlerde, insanlar kardeş olur...

bir dostun dostu olabilmek kime kısmet edilmişse,

kim erdemli bir kadına sahipse, şenliğimize katılsın bizim...

ve kim dünyada yalnız kendini düşünüyorsa ağlayarak gelsin aramıza.

tüm yaratıklar neşe emer doğanın göğsünden...

tüm iyi ve kötüler onun çiçekli yolunu izler...

bizlere öpüş ve şarap verir.

kurda yaşam zevki verir.

ve ışık meleği durur tanrı önünde...

gökyüzünün ışıltılı evreninde uçuşan güneşler gibi

yolunuzda neşeyle koşun kardeşler!

zafere koşan bir kahramanın neşesiyle...

kucaklaşın ey milyonlar! bu öpüş tüm dünyanındır.

kardeşler, yıldızlı göğün üzerinde sevgili bir baba vardır.

milyonlar diz çökün önünde onun!

ey dünya! yaratıcını biliyor musun?

onu yıldızlı gökte ara, çünkü oradadır o.

            (Faruk Yener’in kitabından)