Dinlerken okuyun

Üzerine yazacağım kitap, kütüphanenizde kuşaktan kuşağa kalacak bir müzik tarihi.

“Besteciler, Yaşamları ve Eserleri”

Ön kapak fotoğrafı Wolfgang Amadeus Mozart (1756 – 1791).

Arka kapakta Maurice Ravel’in bir sözü:

“Bugüne kadar yaşadığım tek aşk ilişkisi müzikle oldu.”

Antonio Vivaldi, Clara Schumann, George Gershwin.

Birçok besteciyi dinliyoruz, müzik tarihindeki yerleri nedir, hangi besteleri tanınmıştır, öğreniyoruz.

James Naughtie, Önsöz’de kitabın niteliğini yazıyor: “600 yılı civarında büyük âlim Sevillalı St. Isidore, ‘İnsanlar sesleri hatırlamadıkça, yazılamadıkları için yok olurlar’ diye yakınıyordu. Aslında Babilliler ve Antik Yunanlar, bin yıldan fazla bir süre önce müzikal nota sistemlerini birbirlerinden bağımsız icat etmişti ama uygarlıkları zayıfladıktan sonra, bu yöntemler tamamen unutulmuştu. Yani bir müzik bestesini korumanın tek yolu, yüzyıllarca, onu kuşaktan kuşağa aktaran kesintisiz bir icra geleneğiydi.

Elbette bütün besteciler, bu ölçüde unutulmaz şahsiyetler değildi, yine de aralarında dikkate değer karakterler vardır - bilinenlerin yanı sıra daha az tanınan figürler. Bunların arasında, karısını ve aşığını acımasızca öldüren ama cezadan kurtulan İtalyan soylu Carlo Gesualdo; eksantrikliğin bir tür koruyucu azizi olarak görülen Erik Satie; yalnızca erkek egemen bir dünyada başarıya kavuştuğu için değil, süfrajet harekette önde gelen bir figür olduğu ve bundan ötürü hapis yattığı için de feminist bir kahraman ola Ethel Smyth.

Bu kitapta yer alanlardan bazılarının üzüntü verici kısa meslek yaşamları oldu - bebekliğinden beri sağlık bozukluğu olan ve 24 yaşında ölen Lili Boulanger gibi. Diğer birçok bestecinin ölümünün frengi yüzünden hızlandığı biliniyor ya da öyle olduğuna inanılıyor (Delius, Donizetti, Schubert ve Smetana gibi) ve Mussorgski, alkolizm yüzünden ömrü kısa süren bir bestecinin en ünlü örneğidir. Karşı uçta, uzun yaşayan ve onur nişanlarına boğulanlar vardır: Rodrigo ve Tippett 90 yıldan, Saint-Saens, Stravinsky ve Verdi 80 yıldan fazla yaşadı.”



100’e yakın bestecinin yer aldığı kitabın sıralaması:

- Bölüm 1

1600’den önce

- Bölüm 2

17 ve 18. Yüzyıl

- Bölüm 3

Erken 19. Yüzyıl

- Bölüm 4

Geç 19. Yüzyıl

- Bölüm 5

Erken 20. Yüzyıl

- Bölüm 6

Geç 20 ve 21. Yüzyıl

Kitapta biyografiler, fotoğraflar, bestecilerin görüşleri, illüstrasyonlar yer alıyor.

Klasik bir anlayışla yazılmayan bir kitap, onun için de besteciyi bütün yönleriyle tanıyabiliyoruz.

(Alfa Yayınları)

ALÂEDDİN YAVAŞÇA’DAN SEÇMELER



TRT Arşiv Serisi’nden çıkan CD’de 22 parça yer alıyor.

Halil Aksoy’un, Sadi Işılay’ın, Yorgo Bacanos’un taksimleri var.

St. Isidore,

1. Hicaz Peşrevi, Beste: Tamburi Osman Bey, Makam: Hicaz

2. Çıktıkça Suz-i Dilden Cana Fegan ü Nale, Beste: Hacı Arif Bey, Güfte: Anonim

3. Hal-i Nezimde Acırsın Sevdiğim Dinle Beni, Beste: Şevki Bey, Güfte: Anonim, Makam: Hicaz

4. Tasdi Edeyim Yâri Biraz da Sühanimle, Beste: Hacı Arif Bey, Güfte: Mehmet Sadi Bey, Makam: Hicaz

5. Ne Bahtımdır Ne Yâr-i Bi Amandır, Beste ve Güfte: Şemsettin Ziya Bey, Makam: Hicaz

6. Ut Taksimi, Ut: Halil Aksoy, Makam: Segâh

7. Suy-i Kâğıthane’de Mecnun Misal, Beste: Lavtacı Hristo Efendi, Güfte: Anonim, Makam: Segâh

8. Nice Bir Hasret ile Ruz-ü Şeb Efgan Edeyim, Beste: Endurini Hafız Yusuf Efendi, Güfte: Anonim, Makam: Hüzzam

9. Sevdim Yine Bir Afet Gibi Yar, Beste: Tamburi Mustafa Çavuş, Güfte: Anonim, Makam: Hüzzam

10. Ut Taksimi, Ut: Yorgo Bacanos, Makam: Kürdilihicazkâr

11. Geçti Zahm-ı Tir-i Hicrin Tâlin-i Nâşadıma, Beste: Hacı Arif Bey, Güfte: Şeyh Galib, Makam: Kürdilihicazkâr

12. Söyle El Mıtrib-i Nazende Eda, Söz ve Beste: Rahmi Bey, Makam: Kürdilihicazkâr

13. Kanlar Döküyor Derdin ile Dide-i Giryan, Beste: Hacı Arif Bey, Söz: Anonim, Makam: Kürdilihicazkâr

14. Keman Taksimi, Keman: Cevdet Çağla, Makam: Rast

15. Asude Fikrim Avarelendi, Beste: Endurini Hafız Yusuf Efendi, Güfte: Anonim, Makam: Rast

16. Şebabet Gitti de Elden Başımdan Gitmiyor Sevda, Beste: Şekerci Cemil Bey, Güfte: Anonim, Makam: Rast

17. Tambur Taksimi: Tambur: İzzettin Ökte, Makam: Muhayyer

18. Niçin Masum Bakarsın Sen Bana Öyle, Beste: Hacı Arif Bey, Güfte: Anonim, Makam: Muhayyer

19. Keman Taksimi, Keman: Sadi Işılay, Makam: Bayati

20. Bülbül Gülün Aşkıyla Perişandı Seherde, Beste: Fehmi Tokay, Güfte: Anonim, Makam: Bayati

21. Çıkalım Sayd-ı Şikâre, Beste: Tamburi Mustafa Çavuş, Güfte: Anonim, Makam: Bayati

22. Seher Vakti Senin Ah ü Zarından, Beste: Anonim, Güfte: Anonim, Makam: Hüseyni

 (TRT Ulus Müzik)