KİMİ deyimleri ne çok, ne kolay kullanırız. Bunlardan biri de dehadır.
Rahmi M. Koç Müzesi’nde "Leonardo: Evrensel Deha" sergisini gezerken, inanın, "İşte deha bu..." diye bütün gezenlere bağırmak istedim.
Kimdi Leonardo da Vinci?
Sanat tarihinin, bilim tarihinin dehası...
Serginin kataloğunda Emmanouil Koutsourelis’in "Hareket Tüm Yaşamın Prensibidir" başlıklı yazısında serginin özelliğini anlayabilirsiniz: "Evrensel bir insan olarak, Leonardo’nun bir hareket teorisine ulaştığı açıkça anlaşılmaktadır. Aldığı biyoloji eğitimi sayesinde gözlem yaparak canlı yaratıkların hareket mekanizmalarını incelemiştir."
Myrto A. Rogan’ın Leonardo’nun Dehası yazısındaki soru ve yanıtı, dehanın tanımı ile örtüşmektedir: "Robotun, zırhlı aracın, denizaltının, araç krikosunun, paraşütün ve planörün, gizemli Mona Lisa’yla ve Homo Vitruvianus’un ünlü görüntüsüyle hangi ortak yanı olabilir? Bilimin ve sanatın geliştiği İtalyan Rönesansı’ndan kalan tüm icatların ardında sadece bir adam olabilirdi; Leonardo da Vinci (1452-1519) asla bir daha görülemeyecek bir deha."
* * *
BİZİM gittiğimiz cuma günü, uzun bir öğrenci kuyruğu vardı. Deha ile ilk temasları hiç kukusuz onların zihninde belki bugün butün görkemiyle kavrayamayacakları izler bırakacaktı.
Ayrıca dehanın yarattıklarının makineleri, palangaları, bilyalı rulmanı, yağ presi, baskı makinesi, döner vinç, insan benzeri bir makine (robot), bisiklet...
Saydıklarımız, gördüklerimizin bir bölümü. Öğrenciler, kolu çeviriyorlar, zırhlı aracın içine giriyorlar, paraşütle atlayan adamı seyrediyorlar.
Çocuk zihinlerde bile dünle bugün bir bilimsel çizgide bütünleşiyor.
Müze Müdür Yardımcısı Mahmut Zeytinoğlu, günde bin beş yüz ile iki bin adasında ziyaretçi geldiğini söyledi. Sevindirici bir rakam. Ayrıca yönetim bilgili, işini seven, anlattığını bilen, çocuklara sergiyi yaşatan ve sevdiren rehberlerle sergiyi gezme isteğini artırıyor.
Rahmi M. Koç Müzesi’ndeki "Leonardo: Evrensel Deha" sergisini gezdikten sonra bilginizi artırmak, daha da ayrıntıya inmek için bir başka kitabı daha tavsiye edeceğim: Leonardo’nun Makineleri.*
Kitabın özelliği, buluşların yeniden çağdaş yaşam içinde nasıl kullanılacağını göstermektedir.
Öğrencilerin bu sergiden sonra bu kitabı okumaları, yaratıları, zihin geliştiren, insana bilim kavramı ile sanat kavramını bir arada aşılayan bir zihin devrimi yaşatacaktır.
* * *
BUGÜN sizin için de, çoğunuz/çocuklarınız için de eğlenceli, öğretici bir geziye çağırıyorum sizi.
Rahmi M. Koç Müzesi’ndeki Leonardo: Evrensel Deha sergisine.
* Lenardo’nun Makineleri, Evrensel Deha Da Vinci’nin Şifreleri ve Muhterem Buluşları, Editör: Mario Taddei-Edoardo Zanon, Metin Yazarı: Domenico Laurenza, Türkçesi: İbrahim Şener, Pegasus Yayınları.