Benim portre karikatürümü artık çizemeyecek

Birden onun çizgisinden belleğimde kalanları anımsadım.

Unutulmaz bir Samuel Beckett portresi. Aleksander Puşkin’i, Ludwig Wittgenstein’ı, Jean-Paul Sartre’ı, James Joyce’u, Marcel Proust’u, Darwin’i, Nietzsche’yi.. nasıl unutabilirim. Her yılbaşı onun çizgisinden yapılan takvimi alırım. Bir yazarın portresinde, ondan ayrılmayan özelliklerini de çizer.

En çok sevdiğim kitap dergisi The New York Review of Books için 3.800 portre çizmiş. Açıkçası müthiş bir sayı! Bir eleştirmen onun için şöyle diyor:

“20. yüzyılın ilk yarısının en büyük karikatüristi.” 1926’da doğan Levine’ın siyasal görüşlerini bir aktivist ve komünizm sempatizanı olan annesi etkilemiş.

2006’da gözü göremez olunca, çizememiş, 2007’den itibaren de eski yapıtlarını kullanmışlar dergide.

Pek çok karikatürünü albümler halinde kitaplaştırdı. Yazarlar, sanatçılar, kadın yazarlar... Politikacı çizgilerini de American Presidents kitabında yayınladı.

* * *

DAVID LEVINE’ın meslek ve yaşamı bize bazı önemli hususları anımsatıyor. The New York Review of Books gibi bir kitap dergisi sadece onun çizgilerine yer veriyor.

Yalnız yazı açısından değil, biçimsel kimlik açısından da tavrını koruyan bir duruş. Değişim uğruna, bir ustayı harcama gibi bir hata işlemiyor.

Levine da oradan oraya koşmuyor. Yıllardır NYB’nin sayfalarını çizgileriyle süslüyor. Dergi, çalışamadığı zaman bile onun eski yaptıklarını yayımlayarak, çizerine saygısını, sevgisini ispatlıyor.

Böylece The New York Review of Books’un neden hâlâ benim için en iyi kitap dergisi olduğunun kanıtları bu yazdıklarım.

Bizde portre illüstratörleri, karikatüristleri var mı?

Bu soruyu sorarken, elbette Levine gibi, belli bir türe odaklanmayı kastediyorum. Genellikle bizde politikacıların portreleri çiziliyor, edebiyatçı sanatçı portrelerinden oluşan bir çizgi albümü şu anda aklımda yok. Sanatçı, edebiyatçı portreleri çizenlerin birkaçını söyleyebilirim:

Semih Poroy, Güngör Kabakçıoğlu, Necati Abacı.

* * *

SADECE yazarların değil çizerlerin yaptıkları da belleğimizde iz bırakıyor.

(*) International Herald Tribune, 5 January 2010 (Tuesday), s. 8.