Baleyi biliyor muyuz?

Operaya, baleye giderken bir ön bilginin gerekliliğini zorunlu görenlerdenim.
Eğer bir opera seyircisi isek, o türü seviyorsak genel çizgileriyle tarihini bilmek zorundayız. Bale için de geçerli bu.
Çünkü tarihî bilgilerden yoksun kalırsak, o zaman neyi, niçin seyrettiğimizi, niye zevk aldığımızı algılayamayız. Çocuğumuzu bale derslerine gönderirken bile onun bu sanata eğilimi olup olmadığı bizi ilgilendirmez. Hatta yeteneksiz bile olsa ona bale dersi aldırırız, çünkü amacımız özellikle kızımızın düzgün bir vücuda sahip olmasıdır...
Aynı anlayış, çocuğumuzun öğrenmesini istediğimiz enstrüman için de geçerlidir.
İlerde ondan söz ederken kurulacak, uzun süre bale yaptı, piyano dersi aldı, cümlesi gerçeklikten uzak, karşıdaki kişiye aldatmaca bombardımanıdır.
Pınar Aydın O’Dwyer ve Bahri Gürcan’ın yazdığı, ‘Balenin İlk Adımları - Bale Kitabı’nı bu açıdan önemsiyorum. O’Dwyer’in ‘Opera Kitabı’ndan da daha önce söz etmiştim.
Bale kitabı hakkındaki satırlardan önce bu alana kitaplarıyla emek veren Metin And ile Jak Deleon’u da anmalıyız.
Kitabın başında yer alan Meriç Sümen’in yazısı, Türkiye’de balenin gelişimini ve kitabın önemini ortaya koyuyor. Bale ve baleci üzerine Pınar Aydın O’Dywer ile Bahri Güran’ın yorumu ise sanatın inceliğini ortaya koyacak türden: “Resimde renk ve şekil, şiirde ses ve hece kullanılarak yapılan sanat, balede insan bedeniyle yapılır. Resim, şiir edebiyatta eser üretildikten sonra bize doğrudan ulaşırken balede yorumcunun esere kendi benliğini her seferinde yeniden ve yenileyerek katması aracılığıyla ulaşır. Her temsil yeni bir sanat eseridir; her bale dansçısı hem sanatçı hem de sanatın kendisidir.”
Bale Tarihi adlı birinci bölümdeki, Dünyada Balenin Tarihi ve Modern Balenin Tarihi kısımları ve Ülkemizde Balenin Tarihi bölümü, sanatın kronolojik olarak hikâyesini anlatıyor. Bilhassa ülkemize dair olan yazı oldukça ilgi çekici. Zira, Osmanlı’da başlayan bale gösterileri bizim Batılılaşma serüvenimizi de ortaya koyuyor.
Bale Dansçısının Bir Günü, bir sanatçının yaşamından kesiti ayrıntılarıyla sunuyor.
Sözlük ve Albüm bölümü de kitabı tamamlıyor. İlk gününden bugüne bale hakkında bilmemiz gereken tüm bilgileri aktaran, donanımlı bir seyirciyi yaratacak eksiksiz bir kitap.

(Balenin İlk Adımları Bale Kitabı, Pınar Aydın O’Dwyer - Bahri Güran, Akılçelen Kitaplar)