Atlas 20 yaşında

Yirmi yıl Türkiye’de bir yayın organı, bir dergi için küçümsenmeyecek bir yazı dilimi.

Atlas, ilk sayısından itibaren özgünlüğünü yitirmeden bugüne geldi. Asla, bir çeviri gezi dergisi olmadı. Türkiye’yi tanıttı, dünyayı gezen Türklerin fotoğraflarını, yazılarını yayımladı. Bilinen yerleri, bilinen yönleriyle tekrarlama hatasına, tekdüzeliğine düşmedi. Her sayısında bilmediğimiz bir yeri öğrendik, bildiklerimizin de dikkatimizden kaçan yönlerini okuduk. Böylece Türkiye ve dünya dengesini kuran beğendiğim, okuduğum bir dergi oldu.

Özel ‘koleksiyon sayısı’nın içindeki notta yazılan bir bölümü size ileteceğim, çünkü derginin niteliğini özetliyor: “Değerli okurumuz,

Yirmi yıldır yol heyecanının, maceranın, keşfetme ruhunun mavi kapaklı dergisi oldu Atlas. Dünyayı kendi gözleriyle gören, dünyaya kendi elleriyle dokunan Türkiye’nin dergisi”.

Yirminci yüzyıl özel sayısının kapağının içinde iki tane DVD bulunuyor, bunlar 1993-2002 ile 2003-2012 tarihlerinde yayımlanan Atlas dergisinin içeriğini kapsıyor. Ayrıca ek olarak verdikleri, Ordu Doğa ve Kültür Rotaları kitabı da okuyanı Ordu’ya çağırıyor. Ordu birkaç kez ziyaret ettiğim, doğasını, insanını sevdiğim kentlerden biri. Karadeniz gezisine çıkanların mutlaka Ordu’ya uğramalarını tavsiye ederim.

Editör Özcan Yüksek’in Sonsuz Keşif yazısındaki özel not Atlas’ın farkını ortaya koyuyor: “Yangız Dağ’ın yamacında şafak söktü. Yangız Dağ’ın eteğindeki taygada, alaçı çadırında bizi konuk eden kadın, sac sobaya attığı neş odunlarıyla yalnızca bizi değil bütün Atlas okurlarının da ruhunu ısıtıyor”.

* * *

BU sayının öne çıkan yazıları hangileri? Kırım. Hanlar ve Hanedanlar.

Yazı İlber Ortaylı’nın, fotoğraflar Kerem Yücel’in.

Ortaylı’nın Atlas dergisi için gezdiği yerler şunlar: “Atlas dergisi için yaptığımız Kırım gezisini, Akmescit (Simferopol), güneyde Yalta, Aluşta, Alupka, Akyar (Sivastopol), Akmescit’e 30 kilometre kadar uzaktaki Kırım Hanlığı’nın başkenti Bahçesaray ve Kefe (Feodosia) ve onun hemen yanı başındaki eski Kırım Suğdak denen şehir ve nihayet en kuzeyde Karadeniz kıyısındaki Gözleve (Evpatoria) ile tamamladık”.

Kırım’ı İlber Ortaylı’nın kaleminden okumak, orayı tarihiyle, özelliğiyle, ekonomisiyle, sanatıyla bir bütün içinde öğrenmemizi sağlıyor.

Sayanlar, Altaylar ve Moğollar-Şamanın Yolu yazısı da, fotoğrafları da Özcan Yüksek’in. Yazıda giriş niteliğinde bir bölüm: “Anlatmak bütün zorlukları yener derler; en iyisi, gözlerimin ve kulaklarımın henüz yeni tanık olduklarını anlatayım ki, Darhat asıllı Moğol Şamanın, yerin ve göğün dokuz katına yaptığı bilme yolculuğunu kavrayabileyim”.

20. yıl özel sayısında iki dergiyi bir arada okuyorsunuz aslında. Çünkü çift taraflı hazırlanmış ve ikinci kapağı, tamamen Atlas’ın 20 yılına ayrılmış.

Kapak notu önemli: Keşif ve Maceranın 20 Yılı. “Mitolojik Atlas”.

Atlas’ın Yirmi Yılı odağında Türkiye’nin ve dünyanın 20 yılını anlatıyorlar. Bu kez içeriden, bilinen tabirle mutfaktan görüntülerle 20 yıllarını anlatıyorlar... Bu kez Atlas’ın dünyasını keşfedeceksiniz...

* * *

ATLAS’ın yirminci yılını kutluyorum. Bir okuru olarak bu kalitede devam etmesini yürekten diliyorum.