Anıtkabir defterinin tezhibini o yaptı

ÖĞRENCİNİN vefalısı, hocasını ve eserlerini yaşatandır. F. Çiçek Derman da yazdığı Rikkat Kunt-Hoca Hanım adlı kitabıyla hocasını anlatarak, vefalı öğrencilerden biri olduğunu gösteriyor. Zira F.Çiçek Derman, onun öğrencilerinden biri ve ondan icazet almış.
Rikkat Kunt’un ailesi iki yüzyıllık Beylerbeyili. Babası siyasal faaliyetlerde yer almış, daha doğrusu İttihat ve Terakki’nin önemli adlarından biri. Ama arkadaşlarıyla anlaşamadığından, Beyrut’a gidiyor ve orada yaşıyor. 1903’te doğan Rikkat Kunt, tezhip sanatının en önemli ustalarından biri, sanatçı 1986’da öldü. Rikkat Kunt, Fransız mürebbiyelerle büyütülmüş, resmi Pertev Boyar’dan, Türkçeyi, aruzu Mehmet Akif Ersoy’dan öğrendi. Güzel Sanatlar Akademisi’nde tezyini sanatlar okudu.

TAVSİYEYLE BAŞLADI

Rikkat Kunt’un babası aynı zamanda Tevfik Fikret’in de yakın arkadaşı. Bu yüzdendir ki, Rikkat adını da ünlü şair vermiş. Hatta Rikkat Kunt’un, elinde bir çiçek buketiyle, yağlıboya resmini de yapmış.
Rikkat Kunt’un tezhipleri birçok önemli kitapta yer alıyor. Her sanatçının, mesleğe yönelmesinde çeşitli kişilerin etkisi vardır. Bunların içinde önemli rastlantılar yer alır.
Rikkat Kunt’a da dayısı, edebiyat tarihçisi, İsmail Hikmet Ertaylan, onun tezhip öğrenmesini tavsiye etmiş. O da bu tavsiye üzerine akademiye girip başarıyla mezun olmuş. Çiçek Derman’ın yazısından bir bölüm kitap kadar, sanatçının kişiliğini de tanıtıyor:
“Rikkat Kunt Hanım, yaşadığı devir gereği, gelenekli sanatlarımızın itibar ve alaka görmediği yıllarda tezhibe ömrünün tam elli yılını, bu sanatı öğrenmek ve öğretmek için adamış bir müzehhibedir. Bu uzun zaman dilimi içinde değil mükafatla taltif edilmek, öğrenci bulmakta ve sipariş almakta dahi zorluklar yaşamıştır. Karşılaştığı güçlükler onu hiçbir zaman yıldırmamış ve inandığı yolda azimle yürümesi sayesinde bu sanat asıl kaideleriyle korunarak günümüze ulaşmıştır. Tam on yıl evinin kapısını aşındırdığım, rahle-i tedrisine dahil olduğum, bitmez tükenmez sorularımla yorduğum ve sonunda ‘elimi size bırakıyorum’ sözünü kendisinden duymak bahtiyarlığına eriştiğim Hocama rahmet diliyorum, mekânı cennet olsun.”
Babası Hüseyin Kâzım Kadri Bey (1870-1934) dört ciltlik Büyük Türk Lûgati ile tanınır. Annesi Güzide Hanım’dır (1886-1950). Evde zamanın modası gereği Fransızca konuşulur. Kunt, başka dilleri de bildiği halde şöyle söylermiş: “Ben tefekküre, Fransızcamla dalarım.”
Derman, Rikkat Hanım’ı ilk olarak 1976 yılında tanımış.
Kitapta Rikkat Kunt’un yaşamı ve sanatının yanı sıra meraklısı için çok başka bilgiler veriliyor. O dünyanın kişileri hakkında bilgiler de yer alıyor.
Yeni kuşak ya da bu sanat türünü bilmeyenler, bu alanın birçok ünlü adını öğrenecek. Bu kitapların işlevi, eserlerin yer almasıdır.
Rikkat Hanım Akademi’de verimli ve başarılı bir hocalık dönemi geçirdi. Ama nedense neşriyat yolunu seçmedi, birkaç makale dışında yazısı yok. Çalışmalarını, tezhip ettiği eserleri toplayarak albüm yapmış, onu da Nurullah Berk’e (1906-1982) vermiş. Ancak, Berk iade etmemiş. Rikkat Kunt’un koleksiyonu Emin Barın (1913-1987) koleksiyonunda bulunuyordu. Ancak, ne yazık ki bu koleksiyon da müzayedede satıldı. İlk Anıtkabir defterinin cildini Emin Barın hazırlamış, ilk sayfasının tezhibini de Rikkat Kunt yapmıştır.

ÇALIŞMALARDAN ÖRNEKLER

Bir tercüme çalışmasından da söz etmek gerekir. Şevket Rado, ona 18. yüzyıl Fransızcası ile yazılmış De la litterature Turcs kitabının çevirisini yapmasını rica etmiş, o da çevirmiştir. Çalışmalarından biri de Fatih Divanı’dır. Cumhuriyet devrinin klasik Türk kitap sanatlarına örnek olabilecek en mühim yazma eseri, 1945-53 yılları arasında İsmail Hikmet Ertaylan’ın (1889-1967) girişimiyle vücut bulan ‘Fatih Albümü’dür. İstanbul’un fethinin 500. yıldönümü münasebetiyle hazırlanmaya başlanmış, Hasan Âli Yücel’in bakan olduğu 1945’te kutlamalar için çeşitli yayınlar yapılması kararlaştırılmıştı. Bu yayınları hazırlamak üzere kurulan heyetin başkanlığına İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin Türk Dili ve Edebiyatı Tarihi hocası Prof.Dr. İsmail Hikmet Ertaylan getirilmişti. Kitap sanatlarına ilgisi olan Ertaylan, Fatih’in şiirlerinden seçilenlerin hattatlara yazdırılmasını ve etrafının bezenerek bir yazma eser meydana getirilmesini düşünmüştü. (...) Divan’da yer alan 34 kıt’ayı Kunt işledi. Kitapta çalışmalarından örnekleri de görebilirsiniz. Sonunda yaşamına, eserlerine dair bilgiler de var.

Doğan Hızlan’ın seçtikleri

Bünyamin Hazar
Niç
Sel

Tess Gerritsen
Sessiz Kız
Doğan

Bruce Cameron
Can Dostumun Yolculuğu
Yabancı

Paul Riceur
Anlatılan (öykülenen) Zaman
YKY