A’dan Z’ye Beethoven
Beethoven’ın doğumunun 250’nci yılında ‘BBC Music’ dergisi tarafından hazırlanan dosyayı görünce, acaba bizim yazarlarımız, sanatçılarımız için böyle bir dosya ne zaman hazırlanacak sorusuna tarih veremedim.
Önce bir Beethoven koleksiyonu alacaklara bilgi vereyim.
Naxos firması 90 CD’lik bir koleksiyonu satışa sundu.
İçlerinde bazı parçaların dünya prömiyerinin kayıtları da var.
Beethoven’ın yaşamındaki önemli günlerin listesi var.
1770’de Bonn’da doğdu.
9 Haziran 1804’te Eroica çalınmış.
Ünlü Beethoven hayranları:
Vadimir Lenin.
Appassionata’yı çok severmiş.
Margaret Thatcher.
Sık sık Emperor Concerto’yu dinlermiş.
Ünlü şair Sylvia Plath.
Onun müziğini referans olarak şiirlerinde kullanmış.
Ünlü televizyoncu John Suchet.
Hakkında beş kitap yazmış.
Beethoven’ın dehasından esinlenen 10 besteci:
Louise Farrenc
Robert Schumann
Richard Wagner
Ethel Smyth
Michael Tippett
Thea Musgrave
John Corigliano
John Adams
Gerad Barry
Hannah Kendall
Yılın önemli icracıları:
Fazıl Say
Peter Hill and Benjamin Frith
Elisabeth Sombart
Omri Epstein
Brodsky Quartet
Ronald Brautigam
Belcea Quartet
John Eliot Gardiner
Hangi Ünlüler Beethoven’ı övdüler:
Johannes Brahms
Igor Stravinsky
E.M. Forster
Victor Hugo
Mikhail Bakunin
Friedrich Nietzsche
John Ruskin
Albert Einstein
Martin Luther King Jr
10 seçkin Beethoven icrası:
Georg Bridgetower (1778 1860)
Bir keman sonatı ona adandı.
Anna Milder (1785–1838)
Avusturyalı soprano Leonore/Fidelio’da rol aldı.
Franz Liszt (1811–86)
Beethoven’ın senfonilerini piyanoya uyarladı, İdil Biret onları çaldı.
Arabella Goddard (1836–1922)
Birçok konserde bestecinin 32 piyano sonatını çaldı.
Fritz Kreisler (1875–1962)
Bugün de ilgiyle dinlenen piyano konçertolarını seslendiren Avusturyalı sanatçı.
Arthur Schnabel (1882–1951)
32 piyano sonatının kaydını yaptı. Eleştirmenler Beethoven’ı keşfeden adam diye tanımlıyorlar.
Wilhelm Furtwengler (1886–1954)
İkinci Dünya Savaşı sırasında Beethoven’ın senfonilerinin kaydını yaptı.
Hitler döneminde çaldığı için Hitler’in ölümünden sonra o dönemde çaldığı için yargılandı. Macar yönetmen Szabo bu konuyu işleyen bir film çekti.
Herbert von Karajan (1908–89)
Furtwangler’den sonra Beethoven’ın biten senfonilerini kaydetti.
The Busch Quartet (1919-51)
Beethoven’ın dörtlülerine popülerlik kazandırdı.
Carlos Kleiber (1930–2004)
Övülen kayıtlar yaptı.
Popüler kültürde Beethoven:
A Clockwork Orange’de Dokuzuncu Senfoni’den bölümler çalındı.
Die Hard’de Neşeye Övgü bölümü yer aldı.
Saturday Night Fever’da Walter Murphy, Beşinci Senfoni’nin ilk bölümünü disco uyarlaması olarak kullandı.
Tolstoy eserine onun bestesi Kreutzer Sonata adını verdi.
E.M. Forster’ın A Room with a View’da kahramanı Lucy, piyanoda Beethoven’ın eserlerini çalar.
Şair T.S. Eliot, Four Quartets’te Beethoven’dan etkilendi.
Prens Lichnowski ne demiş:
“Birçok prensler ve soylular vardır ama sadece bir Beethoven vardır.”
Beethoven, Goethe için ne diyor:
“Büyük bir şair bir milletin en değerli mücevheridir.”
Beethoven’ın evleri:
Beethovenhaus
Bonngasse 20. Bonn.
Doğduğu ev. 1774’e kadar burada yaşadı.
Bugün müze ve araştırma merkezi olarak kulanılıyor.
Pasqualathaus
Mölkerbastel 8, Viyana
Beethoven sekiz yıl bu evde yaşadı, Fidelio’yu da bu evde yazdı.
*
DİLERİM bizim orkestralarımız, Devlet Opera ve Balesi de bu yıl Beethoven’ın eserlerini çalsın, sahnelesin
.......................................
BBC Music’in Şubat 2020 sayısından yararlanılmıştır.
