AB’ye girmek uzun bir yol AB’yi öğrenmek daha uzun

Konuyla ilgili birçok yayın da artık kitapçı vitrinlerinde gözüküyor.

Peki bu konuda yeterli bilgimiz var mı?

AB’nin önemli organları, kuruluşları hakkında ne biliyoruz? Eğer bu birliğe girersek bizim yerimiz, durumumuz ne olur?

Sanırım hayati önemi haiz durumumuzu anlayabilmek, değerlendirebilmek için donanımlı olmak zorundayız. Yoksa bize sunulan yüzeysel bilgilerle yetiniriz.

Avrupa Birliği Ansiklopedisi’nin (İki cilt; birinci cilt A-G/ikinci cilt H-Z) bazı maddelerini okurken, birliğin karmaşık yapısının bir bölümünü çözme çabasında bulundum, ayrıca ekonomiden kültüre kadar bu birliğin çeşitli alanlardaki tarihi gelişimini az çok öğrendim.

Desmond Dinan’ın editörlüğünde hazırlanan ansiklopedideki maddeleri konunun uzmanları yazmış. Dilimize Hale Akay çevirmiş, Hale Akay ile Ece Öztan -ki ikisi de akademisyen- madde sonlarında Güncelleme bölümüyle bilgiyi, rakamları bugüne getirmişler.

Peki AB fikri ne zaman doğdu, bu projeyi ortaya kim attı?

9 Mayıs 1950’de Fransa Dışişleri Bakanı Robert Schuman, Paris’te, dışişleri bakanlığında yaptığı tarihi açıklamayla Fransa ve Almanya’nın kömür ve çelik üretiminin tüm Avrupa ülkelerine açık yeni bir uluslararası örgüt altında birleştirilmesi çağrısında bulundu.

18 Nisan 1951’de de AKÇT (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu), Paris’te, Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg (Altılar) temsilcileri tarafından imzalandı.

Burada herkes kendi çıkarını gözetiyordu. Çünkü daha 1949 yılında, yani İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminin üzerinden dört yıl geçmeden, Fransa ekonomisini güçlendirmeyi -çelik ve kömürü düşünerek- Almanya’nın bu konuda geri kalmasına göre planlıyordu.

Avrupa Birliği Ansiklopedisi’nde iki hususun altını çizmek gerekiyor.

Birincisi bizde olduğu gibi bir kitabı, bir ansiklopediyi baştan sona tek kişi yazmamış, değişik adlar, uzmanlık alanlarına göre bu ansiklopedide yer almış.

Diğeri de, AB’nin kuruluş ve işleyişi, güçlenmesi konusunda İkinci Dünya Savaşı sonrası önemli politikacılar hakkında da bilgi verilmesi.

Sunuş’ta ansiklopedinin niteliği, özelliği şöyle tanıtılmaktadır:

‘Avrupa Birliği Ansiklopedisi, AB politikaları, kurumları, programları, AB’nin tarihsel gelişimi, bütünleşme sürecindeki önemli olaylar ve kişiler ile AB açısından önem taşıyan diğer uluslararası aktörler ve kurumlar hakkında ayrıntılı bilgiler içeriyor.

Ansiklopedinin en önemli özelliği, birçok maddenin konu üzerinde çalışan akademisyenler ve AB kurumlarında görev yapmış uzmanlar tarafından kaleme alınmış olmasıdır.

Bu sayede hem ilgili konu hakkında ilk elden kapsamlı bilgiye ulaşılmakta, hem de birbiriyle alakalı maddeleri hazırlayan farklı kişilerin konuyu ele alış biçimleri ve değerlendirmeleri sayesinde AB içindeki farklı görüşler ve gelecek perspektifleri de açıkça takip edilmektedir.’

Maddelerin çoğunun uygulamada çalışan uzmanların kaleminden çıkmış olması, bizim için ayrı bir önem taşıyor.

Ansiklopedideki her maddenin sonunda bir bibliyografya yer alıyor. Böylece, konunun ayrıntısına inmek isteyenler bu kaynaklardan yararlanabilirler.

AB sözü, kavramının uzantısı, kapsadıkları üzerine bilgi edinmeden, bence küçük bir gazete haberini bile anlamak mümkün değildir. Bu ansiklopedinin maddelerine baktıktan sonra bu yargıma siz de katılacaksınız.

Ansiklopediyi karıştırdıkça, ilgilendiğiniz, öğrenmek istediğiniz maddeyi okudukça, AB’nin, bir benzetmeyle, kırkayak ya da ahtapotu andırdığını fark ettim.

Çünkü yalnız kendi üyeleri için değil, üye olacaklar için ya da hiçbir zaman üye olmayacak devletler için de projeleri, kuruluşları var.

Sözgelimi ABD-AB ilişkileri, AB-Arap ülkeleri ilişkileri konusundaki maddeler, sanırım bizim açımızdan ayrı bir öncelik taşıyor.

AB’nin ekonomik, siyasal kuruluşları konusunda elbette maddelerden ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz. Ya kültürel ortaklık?

Buna dair bilgileri de kitapta ayrıntılı olarak bulacaksınız, 2003’te Avusturya’nın Graz şehri, 2004’te Fransa’nın Lille ve İtalya’nın Cenova kentleri kültür başkenti seçilmişlerdi. 2005’te İtalya’nın Cork şehri, onu da Yunanistan’ın Patras kenti izleyecek, umarım bir gün bizim ülkemizden de bir kültürel başkent seçilir.

Her zaman okuduğunuz, Türkiye’yi, Türk vatandaşlarını da ilgilendiren, onların hak araması için kapıları açık bulunan kurumlar hakkında yeterli bilgiyi edineceğiniz ansiklopedi, bugüne kadar öğrenemedinizse bu açıdan da sizin için güvenilir bir kaynak olacaktır.

Avrupa Adalet Divanı, Avrupa Parlamentosu, Avrupa Konseyi, Avrupa Kültür Başkenti nedir, uygulama nasıl yapılır, yetkileri nedir. Hepsi anlaşılır, yalın bir dille yazılmış.

Ansiklopedinin, uzman dışındaki okurlar tarafından kolay anlaşılırlığı, ki ansiklopediler zaten böyle yazılmalıdır, ondan yararlanma katsayımızı artırmaktadır.

Ansiklopedinin sonundaki kısaltmalar, Devlet ve Hükümet Başkanları Zirveleri listesi, tablolar okuma alanlarını da genişletmektedir.

AB (Avrupa Birliği) ile ilgilenmek zorundayız. İlginin sağlıklı olması için de bilgi gerekiyor.

‘Her eve lazım’ yargısına rahatça varabilirim.


DOĞAN HIZLAN'IN SEÇTİKLERİ


Edip CanseverSonrası Kalır I-II YKY

Dan Brown İhanet Noktası Altın

Meltem Ahıska Radyonun Sihirli Kapısı Metis

Jules Verne Esrarlı Ada I İthaki

Falih Rıfkı Atay Çankaya Pozitif