Kuzey Irak için öneriler

Bilindiği gibi çalışma; başkanlığını Doç. Dr. Sedat Laçiner’in yaptığı Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu -U.S.A.K- (www.usak.org.tr) tarafından "Kuzey Irak Operasyonu" (Ankara-13.06.2007) başlığı ile yayınlanmıştır. İşte çözüm için bazı öneriler:

* * *

Kuzey Irak’ta Kürt Liderler ve Kürt Halkı: Iraklı Kürtler halk olarak görüşlerini özgürce dile getirememektedirler. Çoğulculuk bizzat Barzani ve Talabani tarafından bastırılmaktadır. Ortada homojen bir halktan ziyade henüz bir millet olmanın bilincine ulaşamamış gruplar bulunmaktadır. Barzani’nin zaman zaman sertleşen söyleminin bir nedeni de budur. Barzani olmayan bir milleti Türkiye’den gelecek sert tepkilerin de katkısı ile olur hale getirmeye çalışmaktadır.

Mevcut Kürt yöneticiler üzerinde daha fazla demokrasi ve liberalleşme baskısı yapılmalıdır. Irak Kürtleri üzerinde liderleri aşan iletişim kanallarının kurulması gerekir. Türkiye’ye yakın yeni Kürt isimler ve alternatif muhalifler ile iletişim kurulmalıdır. Kürtleşmiş ya da Kürtler üzerinde etkili Türkmenler ile iletişim güçlendirilmelidir.

* * *

Kürtçe ve Arapça Yayıncılık: Türkiye, Ortadoğu’da ve Irak’ta yayıncılık ve kamuoyu oluşturma konusunda son derece geride kalmıştır. ABD başta olmak üzere birçok ülke de Irak’taki TV, radyo ve gazeteler üzerinde etki sahibidir. Türkiye ise Türkmeneli TV’ye verdiği destek bir yana ciddi bir faaliyet içinde olamamıştır.

Türkiye’nin vakit kaybetmeksizin Irak’a dönük Arapça ve Kürtçe yayın yapan bir kanala ihtiyacı vardır. Hatta bu kanal diasporayı da düşünerek Avrupa’ya ve tüm Ortadoğu’ya da yayın yapabilir.

* * *

Eğitim-Burs: Türkiye’nin Kuzey Irak’ta kullanabileceği en önemli araçlardan biri de eğitimdir. Öncelikle Irak’a dönük bir burs programı geliştirilmelidir. Irak’taki Araplara, Kürtlere, Türkmenlere ve diğer gruplara yönelik bir üniversite burs programı oluşturulabilir. Bölgede Türk okulları açılabilir. Bölgeye yapılacak Türkçe, Kürtçe ve Arapça yayınlarda Açık Öğretim benzeri programlar olabilir. Iraklı Kürt, Arap ve diğer bilim adamları için gezi, araştırma ve diğer burslar oluşturulabilir. Burslar için bir vakıf kurulması ve bursların kurumsallaşması çok yararlı olacaktır.

* * *

Ticari İlişkiler: Kuzey Irak, Irak Savaşı’ndan sonra Türk işadamları için önemli bir yatırım alanı haline gelmiştir. Bölgenin ekonomik kalkınması Türkiye’yi korkutmamalıdır. Türkiye’yi endişelendirmesi gereken bu gelişmelerin tamamen kontrolü dışında olması olmalıdır. Türkiye bölgede liberal ekonominin yerleşmesi için çaba sarf etmelidir. Irak’ta Kürtlerin toplu kalkınması ve aydınlanmasından çok, ekonomik ve siyasi gücün dar bir kadroya geçmesi büyük bir tehlike oluşturur.

* * *

Güvenlik İlişkileri: Türkiye, tarafları ikna ederek ve aşamalı olarak sınır güvenliğinde daha etkili bir hale gelmek zorundadır. Sınırın Irak tarafında da Türk askerine bazı ayrıcalıklar tanınmalıdır. Irak sınırında güçlü istihbarat üslerine ihtiyaç vardır. Özellikle Kuzey Irak’ta polis ve askerin eğitimi kademeli olarak Türkiye’ye geçmelidir. Türkiye’nin Kuzey Irak’ta bir tehdit olarak algılanması engellenmelidir.

* * *

Üç gündür ciddi bir rapor çerçevesinde Kuzey Irak meselesinde aklı selim ve sağduyuyu ön plana alacak tartışmalara yönelinmesi için gayret sarf ettim. Gerisi siyasiler ve askerlerin işi!