“Kapsayıcı Okul İklimi için Engelli Hakları”

Tohum Otizm Vakfı ile İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (SEÇBİR), ortaklaşa, “Eğitimde Engelli Hakları: Okulda Birlikte, Hayatta Birlikte” projesini hayata geçirmiş bulunuyor. Proje Sabancı Vakfı tarafından destekleniyor.

Tohum Otizm Vakfı; 2003 yılında otizmli çocukları erken tanı ve eğitimle topluma kazandırmak, otizmli çocuklar ve ailelerinin eğitim ve sağlık hizmetlerinden eşit şart ve fırsatlarla yararlanabilmelerini sağlamak amacıyla çalışıyor. Kâr amacı olmayan bu kurum kamu yararına kurulmuş olan bir eğitim ve sağlık vakfı.

Vakıf çalışmalarını bilimsellik, önderlik ve öncülük, paylaşımcılık, kurumlar arası iletişim ve işbirliği, kaynaklarda verimlilik ve etkililik, güvenilirlik, şeffaflık, insana ve çocuğa değer vermek ve en iyi hizmet haklarını gözetmek ilkeleri doğrultusunda hem ulusal hem de uluslararası çapta sürdürüyor.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, akademi ile saha arasında köprü işleri görmek ve bilgi sağlamak amacıyla 2010 yılında kurulmuş bulunuyor. Merkez; eğitimde ayrımcılığın önlenmesi, dolayısıyla tüm öğrenenlerin kendilerini ifade edebildiği ve desteklendiği kapsayıcı bir eğitim ortamının sağlanması için öğretmenlerin güçlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütüyor.

Söz konusu çalışmalar, öğretmen eğitimleri ile materyal geliştirme çalışmalarından oluşuyor. Merkez’in son yıllarda gerçekleştirdiği çalışmalar özellikle engellilik, mültecilik ve toplumsal cinsiyet konularında yoğunlaşıyor. Merkez, son olarak, ders kitapları ve kapsayıcı eğitim üzerine araştırmalar yürütmenin yanı sıra, çeşitli çalışmalar ile farklı deneyimlerin paylaşılması ve yaygınlaştırılması amacıyla seminerler düzenliyor.

Eğitimde Engelli Hakları: Okulda Birlikte, Hayatta Birlikte projesi ile öğretmenlerde, velilerde, idarecilerde ve öğrencilerde engellilik kavramına yönelik algı ve tutumların dönüştürülmesi, engellilik kavramının olağanlaştırılması, farklılıklara saygı kavramının geliştirilmesi ve okullarda kapsayıcı eğitim ilkelerinin yaygınlaştırılması hedefleniyor.

“Kapsayıcı eğitim”, eğitimde “tüm öğrenenlerin içerilmesi” anlamına geliyor. Bu sistem ile özel gereksinimi ve/veya engeli olsun ya da olmasın bütün çocukların sosyal, kültürel, eğitimsel, yaşamsal aktivite ve fırsatlara diğer akranlarıyla eşit düzeyde erişme hakları vurgulanıyor.

Hemen hepimizin bildiği gibi, 10 Mayıs ve 16 Mayıs arası Birleşmiş Milletlere üye 156 ülkede “Engelliler Haftası” olarak kabul ediliyor. Bu ülkelerde, hafta boyunca engellilik sorunu, engelliliğin önlenmesi, engellilerin eğitimi konuları irdeleniyor; engellilerin toplumsal yaşamdaki sorunları, bunlara karşı farkındalık oluşturulması ve taleplerin çözümünün sağlanması amaçlanıyor.

Ülkemizde de her yıl olduğu gibi bu yıl da pek çok etkinlik gerçekleştirildi Engelliler Haftası’nda. Eğitimde Engelli Hakları: Okulda Birlikte, Hayatta Birlikte projesi

kapsamında da; 14 Mayıs Salı günü Gülbağ Selim Sırrı Tarcan İlkokulu’nda, 16 Mayıs Perşembe günü Gaziosmanpaşa Bekir Sami Dedeoğlu İlkokulu’nda festivaller düzenlendi. Festivallerde öğrenciler, eş zamanlı olarak yürütülen Anatol’un Küçük Tenceresi, Türk İşaret Dili ile Tanışma, Erişilebilir Materyaller, Herkes için Erişilebilir Okul, Farklılıklar Birlikte, Renkli Kum Baskı, Doğaçla ve Ritimleri Keşfet, Hayat Tamircisi, Picasso Tarzı Portre, Her Birimiz Farklı Bir Rengiz ve Masal atölyelerine katıldılar.

Festivalde ayrıca velilere yönelik olarak “Kapsayıcı Okul İklimi için Engelli Hakları” başlıklı bir panel düzenlendi. Yaklaşık 1500 öğrencinin katıldığı festivaller katılımcıların Duygu Etikan’ın dans gösterisi ve Def Rap Grubu’nun şarkıları eşliğindeki eğlenceleri ile sonlandı. 

Eğitimin tüm yönlerini kapsayan tek Birleşmiş Milletler birimi olan UNESCO’nun eğitimsel hedefleri arasında da, “herkes için kapsayıcı ve hakkaniyetli eğitimi sağlamak ve herkese yaşam boyu eğitim olanaklarını teşvik etmek, eğitimde evrensel ve bölgesel öncülük sağlamak, erken çocukluk döneminden yetişkinlik çağlarına kadar dünya çapında eğitim sistemlerini güçlendirmek, eğitim yoluyla çağdaş ve evrensel sorunlara cevap vermek” yer alıyor.

Daha gelişmiş bir toplum olabilmenin yolunun eğitimden geçtiğine yürekten inanıyorum. Sanıyorum ki, okullarda Kapsayıcı Eğitim ilkelerinin yaygınlaştırılması eğitim düzeyimizin yükselmesine önemli bir katkı sağlayacak.  

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…