Avrupa kurtarma ekipleri Türk ekiplerinden çok şey öğrenebilir

Ne üzerine eğitim aldınız?
Okuldan sonra askere gittim. Askerde acil servisleri inceledim ve katıldım. Sonraki tüm eğitimim bu yönde geçti. Bu anlamdaki sağlık hizmetlerinin eğitimlerini ilk başlatan kişilerden biriyim. Şu anda da eğitmenlik yapıyorum.

İngiltere’de acil ve yardımcı sağlık hizmetlerinde çalışmak için tıp fakültesini bitirmek gerekiyor mu?
Ben katıldığımda gerekmiyordu ama şimdi gerekiyor. Yıllarla gelişti ve şu anda üç yıl tıp fakültesi benzeri bir üniversite eğitimi alınması gerekiyor.

Siz eğitimler dışında sahada da çalışıyor musunuz?
Geçen yıla kadar Londra Ambulans Servisi’nde çalışıyordum. 80 kişilik eğitim servisimizin yöneticilerinden biriydim. Her konuda eğitim veriyorduk.

Uzmanlık alanım İngiltere’deki terörist saldırılar

İngiltere’deki kurtarma operasyonları nasıl yönetiliyor?
İngiltere’de polis ve güvenlik güçleriyle çok entegre çalışırız. Mesela büyük bir kaza ise olaya daha farklı acil servisler, polisler karışabilir. Daha zor durumlar için daha iyi eğitilmiş kurtarma ekiplerimiz, terörizm konusunda özel eğitilmiş kurtarma ekiplerimiz ya da büyük spor, konser gibi kitle organizasyonları için eğitilen ekipler gibi... Hepimiz farklı şekilde eğitiliriz, her olayla baş edebiliriz.

Sizin uzmanlığınız ne üzerine?
Benim uzmanlığım terörizmle ilintili olan büyük olaylar. Geçmişte IRA saldırıları ve son yıllarda Londra’daki büyük tren, metro veya bombalı saldırılar üzerinde çalıştım.

Çalıştığınız büyük olaylar neler?
70’lerde Kuzey İrlanda’daki olaylar ve çatışmalar. 80’lerde Londra’daki bombalamalar ve çok büyük tren kazaları var. Son yıllarda ise Londra’da El-Kaide saldırıları üzerinde çalıştık. En büyük sorun olayla ilgilenirken bir yandan da başka bomba olabilir mi sorunu.

Terörizm değişti, eskiden bomba koyanlar uyarırdı, şimdi kendilerini patlatıyorlar

Uzun yıllardır terörizm saldırılarıyla uğraştığınıza göre eskiye göre bir farklılık görüyor musunuz?
Bizim uzmanlığımız 70 ve 80’lerde Londra’daki IRA bombalamaları zamanında gelişti. Ama onlar farklıydı çünkü bizi önceden uyarırlardı. Oysa şu anda dünyadaki terörizm bilmediğimiz bir şey. Kendilerini patlatmaya ve yanında bir sürü insanı götürmeye hazır insanlar var. Artık bu yönde de çalışıyor ve planlar yapıyoruz. Terörizm değişti, biz de değişiyoruz.

Norveç’te onlarca genci öldüren katilin yaptığını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Biz bu tip olaylara ‘Tek Kurt Operasyonu’ diyoruz. Bir adamın kafasında oluşturduğu delice bir planı uygulaması. Bu organizasyonel büyük bir saldırıdan farklı. Norveç’teki olay her yerde ve böyle delice fikirleri olan herkes tarafından uygulanabilir maalesef.

Sizi sadece İngiltere’deki terörizm saldırıları mı ilgilendiriyor?
Hayır. Sadece İngiltere’ye bakmıyoruz. Dünyanın
herhangi bir yerinde bir terörizm saldırısı olduysa bu bizim ülkemizde de olabilir diyerek o olayı da inceliyor ve uzmanlaşmaya çalışıyoruz. Hangi ülkeden olursa olsun her acil sağlık personelinin tek amacı vardır, hayat kurtarmak. Bunu nerede, ne zaman yapacağımız belli olmaz. Her şeye hazırlıklı olmaya çalışırız.

Deprem kurtarma Batı Avrupa’da tecrübe ettiğimiz bir şey değil

Deprem konusunda ekipleriniz özel eğitim alıyor mu?
Deprem kurtarma bizlerin Batı Avrupa’da tecrübe ettiğimiz bir şey değil. Oysa Türkiye bu konuda çok eğitimli. Bizler enkaz kurtarma konusunda çalışıyoruz çünkü terörist saldırılarında binalar konulan bombalarla yıkılabilir ve insanlar sıkışabilir. Ama deprem yine de farklı çünkü aynı anda birçok bina yıkılıyor ve çok insan kurtarılmayı bekliyor.

İzmir’e deprem nedeniyle mi geldiniz peki?
Altı ay önce İzmir’e gelişim planlanmıştı. İzmir ve Londra ekiplerimiz arasında çok yakın ilişkilerimiz var. Çünkü buradaki İngiliz Konsolosumuz çok destekleyici biri. Karşılıklı öğrenebileceğimiz şeyler olabiliyor. Kitle yaralanmaları ya da uzmanlaşma eğitimleri verilebiliyor ya da buradaki ekiplerin uyguladığı bazı şeyleri biz Londra’ya taşıyabiliriz.

Van’dan gelen kurtarma ekipleriyle büyük gurur duydum

Depremden hemen sonra neler gözlemlediniz?
Van, Türkiye’nin diğer ucu olmasına rağmen İzmir’de yaşanan müthiş hareketlilik beni şaşırttı. Önce kurtarma ekipleri, ardından yeniden yapılandırma ekipleri çok hızlı hazırlanıp bölgeye gittiler. Burada büyük bir çalışma oldu.

Van’dan gelen kurtarma ekiplerini ilk karşılayanlardan biriymişsiniz. Ne düşündünüz?
Deprem için giden UMKE ekibinden bazılarıyla daha önce Almanya’daki eğitimde tanışmıştım. Bir kere onlarla müthiş gurur duydum. Yorgunlukları yüzlerinden okunuyordu, bir haftadır yıkanmamışlardı, neredeyse kokuyorlardı. Onların gördükleri şeyleri gören kişi çok azdır. Ama yine de görevlerini başarıyla yapıp geri geldiler.

İzmir’deki kurtarma merkezini Doğu Avrupa ülkelerine örnek gösteriyorum

Türkiye’deki kurtarma alanındaki çalışmaları nasıl değerlendiriyorsunuz?
İngiltere bu konuda çok gelişmiş bir ülke. Ekipmanlar ileri teknoloji, ekipler çok iyi eğitimle. Türkiye’deki acil kurtarma sistemi 80’lerde iyi değildi. Oysa son yıllarda çok ilerleme gösterildi. Helikopterler, motosikletler, kumanda merkezleri, ambulanslar çok iyileşti. Kısa zamanda çok çabuk öğrenip geliştirdiniz. İşte bunu bazı ülkelerde örnek gösteriyorum. Mesela Slovenya’da bu şekilde bir çalışma yapılacağı zaman İzmir’e gidin ve onlardan nasıl yaptıklarını öğrenin dedik. Çünkü siz örnek alınacak bir model oldunuz.

İzmir için neler söyleyeceksiniz?
İzmir’de Turhan Bey ve ekibi çok önemli çalışmalar yapıyor. 112 Komuta Merkezi fiziki anlamda henüz olması gerektiği gibi değil ama şu anda yenisi yapılıyor. Orası bitince dünyanın en iyilerinden biri olacak. Biz de tüm yeni yapılanan ülkelere, gidin İzmir’dekini görün, onlardan öğrenin diyoruz.

Avrupa kurtarma ekipleri Türk ekiplerinden çok şey öğrenebilir

Bizim ülkemizde insanlar yardım edeceğim derken bazen hataya sebep olurlar. İngiltere’de de bu konuda sıkıntı var mı?
Pek yok. Eğer biri kalp krizi geçiriyorsa en kısa zamanda ambulans çağırmak çok önemlidir. Londra’da 911, 111, 112’yi de arasanız aynı kumanda merkezi çıkar. Turistlerin de bu numaraları arayacağı düşünülerek kendi ülkelerindeki alışkanlıkları dikkate alınıyor.

Sizce İngiliz kurtarma ekiplerinin Türk kurtarma ekiplerinden öğreneceği çok şey var mı?
Bence sadece İngiliz ekiplerinin değil, Avrupa ekiplerinin öğreneceği çok şey var. Özellikle depremin hemen ardından yapılan hızlı koordinasyon... Belki klinik anlamda öğreneceğimiz bir şey yoktur ama deprem gibi aynı anda büyük bir alanı etkileyen böylesi bir afetteki hızlı koordinasyonu öğrenmemiz gerekebilir.