Tapuda konut görünen ‘işyerleri’ DKV ödeyecek mi?

5 milyon 227 bin lirayı aşan emlak vergi değerine sahip birden fazla konutu olanlar vergi ödeyecek. Bu değeri aşan tek konutu olanlar vergiden muaf tutuluyor. 5 milyon 227 bin liranın altında emlak vergi değerine sahip mülkü olanlarsa zaten değerli konut vergisi ödemekle yükümlü değiller. Değerli konut vergisi ilk defa bu yıl ödeneceğinden mülk sahiplerinden çok sayıda soru alıyoruz... 19 Ocak 2021 tarihli yazımda yeni verginin hangi konutları-hangi mülk sahiplerini ilgilendirdiğini ele almıştım. Bugün; konutunu işyeri olarak kullanan/kullandıran mülk sahiplerinin tereddütlerini ele alıyoruz. Tabi tam tersi durumlar da olabilir. Tapu kayıtlarında işyeri olarak görünen bir taşınmaz aslında fiilen konut olarak da kullanılabilir. Bu konuyu da açıklıyoruz.

KONUT GÖRÜNEN İŞYERLERİ

Tapu kayıtlarında mesken (konut) olarak görünen taşınmaz eğer fiilen işyeri olarak kullanılıyorsa mülk sahibinin bu konut için değerli konut vergisi ödememesi gerekir. 15 Ocak 2021 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan tebliğde de (Madde 2/3) “Taşınmazın mesken niteliğini haiz olup olmadığı hususunun değerlendirilmesinde, taşınmazın kayıtlardaki niteliğinin yanında fiilen kullanım durumuna da bakılır.” deniliyor. Dileyen mükelleflerin vergi dairelerine başvurarak özelge isteme hakları da var. Kendi durumlarını özetleyerek; tapuda konut görünen konutlarının fiilen işyeri olarak kullanıldığından dolayı değerli konut vergisi ödeme yükümlülükleri olup olmadığını bizzat Maliye’ye sorabilirler. Özelge isterken söz konusu taşınmazın fiilen işyeri olarak kullanıldığını gösteren belgelerin de sunulmasında yarar var. İşyeri kira ödemesi stopaj belgelerini, emlak vergisi (bina-işyeri) ödeme belgelerini... Eğer imar barışına başvurulmuşsa ve işyeri olarak yararlanılmışsa, imar barışı ödeme belgeleri de özelge talep formu ekinde sunulabilir. Nitekim emlak vergisi (bina vergisi) uygulamasında ‘tapuda konut olarak görünen taşınmazların fiilen işyeri olarak kullanılmaları durumunda, fiili kullanım dikkate alarak vergilendirme yapılacağı Maliye’nin özelgelerinde belirtiliyor. (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 05 Şubat 2018 tarih ve 56068 sayılı özelge)

İŞYERİ GÖRÜNEN KONUTLAR

Yukarıdaki örneğin tersi de olabilir. Taşınmaz tapuda ‘işyeri’ olarak görünmesine rağmen, fiilen ‘konut’ olarak kullanılabiliyor. Bu durumda da; fiili durum dikkate alınarak vergiye tabi olup olmadığı değerlendirilecektir. Maliye, fiili durumu dikkate alarak kuvvetle muhtemel bu kez verginin ödenmesini talep edecektir. Eğer tapuda işyeri olarak görünen taşınmazın değeri 5 milyon 227 bin lirayı geçiyorsa ve diğer şartları taşıyorsa (mülk sahibinin yasal sınırı aşan tek taşınmazı değilse...) 20 Şubat’a kadar beyanname verilerek ardından da vergi ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmesi gerekir. Ancak bu konuda da tereddüt yaşayan mülk sahipleri ilk defa bu yıl- bu ay tahakkuk edecek değerli konut vergisi hakkında hiç tereddüt yaşamamak adına, Maliye’ye başvurarak özelge isteyebilirler.

İKİ DEĞERLİ KONUT VARSA BİRİSİ VERGİYE TABİ

Vergi ödenmesi için konutun değerli olması gerekiyor. 5 milyon 227 bin lirayı aşan emlak vergi değerine sahip olması gerekiyor. Eğer bu değeri aşan iki konut varsa birisi için vergi ödenecek, diğeri (değeri düşük olan) için vergi ödenmeyecek. Eğer 5 milyon 227 bin lirayı aşan 3 veya daha fazla sayıda konut sahipliği söz konusu ise yine bir adet konut (değeri en düşük olan) için vergi ödenmeyecek, diğerleri için vergi tarifesine göre vergi hesaplanıp şubat ve ağustos ayı içinde iki taksitte vergilerini ödemeleri gerekiyor.