EFT yapılırken ‘diğer ödemeler’ neden seçilemiyor?

Nedeni malum... İşyeri kirası ödemelerinin bankadan yapılması zorunlu. Konut kira ödemeleri de 500 lirayı aşıyorsa yine bankadan yapılması gerekiyor. Dolayısıyla internet bankacılığından kira ödemesi yapılırken, ‘konut kirası’ veya ‘işyeri kirası’ seçeneğinin seçilmesi isteniyor. Kira ödemesi değilse seçenekler arasından ‘diğer ödemeler’ seçilebiliyordu.

‘Seçilebiliyordu’ diyorum çünkü artık seçilemiyor. Enteresan olan bin lira üstü herhangi bir para transferi yapacaksanız ‘diğer ödemeleri’ seçebiliyorsunuz. Eğer bin lira altı transfer yapacaksanız ‘diğer ödemeleri’ tıklayarak işlem yapamıyorsunuz.

Bu kez konunun Maliye ile ilgisi yok belli ki. Çünkü Maliye’den kaynaklı olsa bin lira altı için değil, “bin lira üstü için ’diğer ödemeler’ seçilemez” kuralı getirilirdi. Maliye düşük tutarlı işlemler yerine büyük tutarlı işlemleri öncelikle kontrol altına almak ister.

ENGELE TAKILDIM

Geçenlerde bin lira altı bir EFT yapacakken aynı engele ben de takıldım. ‘Diğer ödemeler’ seçeneğiyle EFT işlemini sonuçlandıramadım. 600 liralık EFT işlemini ‘bireysel ödeme’ seçeneğini seçerek ancak sonuçlandırabildim. Neden ‘diğer ödemeler’ seçeneğini seçemediğimi bankanın müşteri temsilcisine telefonda sordum. Cevaben: “FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) olarak isimlendirilen yeni ödeme sisteminden kaynaklı” denildi. FAST sistemi; IBAN numarası olmadan da, alıcının kimlik numarasıyla, telefon numarasıyla ve 24 saat boyunca EFT imkanı sağlayan yeni bir uygulama...

ENDİŞE OLUŞTURUYOR

Ama ben bin lira altı işlem için ‘diğer ödemeler’ seçilememesi ile FAST sistemi arasında bir bağ kuramadığımdan sorumu tekrarladım, yazılı olarak bana döneceklerini söylediler. Dönüldü de; ancak aynı cevap geldi yine. “FAST sistemde ‘diğer ödemeler seçeneği seçilememektedir” denildi. Dolayısıyla yazılı gelen cevap da “Bin lira altı EFT işlemleri için neden ‘diğer ödemeler’ sekmesinin seçilemediğini, bin lira üstü işlemlerde ise ‘diğer ödemeler’ sekmesinin seçilebildiğini açıklamıyor. Tereddütler giderilmediği için; ‘konunun müşterilerden alınan EFT masraflarıyla ilgisi var mı?’ endişesi de oluşturuyor ister istemez. 

AÇIKLIĞA KAVUŞTURULMALI

Daha önceden; günün kısıtlı saatlerinde EFT işlemi yapılabiliyorken, FAST sistemiyle 7 gün 24 saat boyunca EFT işleminin yapılabiliyor olması, para transferinin anlık olarak diğer hesaba geçmesi, işletmeler için de vatandaşlar için de kolaylıklar sağlayacaktır. Ancak bin lira altı işlemler için ‘diğer ödemeleri seçemezsiniz’ uyarısıyla karşılaşan vatandaşlar, milyonlarca işlem için de ‘neden seçemiyoruz’ şeklinde sorusunu bankalara iletecektir. ‘Sık sorulan sorular’ arasına dahil olmadan bu sorunun bankalar tarafından açıklığa kavuşturulması gerektiğini bir kez daha dile getirelim. Bankalar işlem yapan müşterilerine yeni getirdikleri uygulamaların-zorunlulukların nedenini somut olarak açıklamalı... Tereddütlerin giderilmesi para transferinin göndericisi için de, alıcısı için de, bankacılık sisteminin tüm tarafları için de yararlı olacaktır.

KİRA GELİRLERİNİN BEYAN DÖNEMİ YAKLAŞIYOR

MALİYE için kira gelirleri kritik öneme sahip. Yaklaşık 2 milyon kişi kira geliri üzerinden her yıl beyanname veriyor. Kira geliri elde eden mülk sahipleri için de konu önemli. Her yıl mart ayında beyanname verilmediği zaman cezai yaptırımlara muhatap olma riski de oluşuyor.

Yukarıda da bahsettik, kira ödemelerinin neredeyse tamamı bankadan ödeniyor. Bankadan ödeme zorunluluğunun geldiği 2008 yılından bugüne beyanname veren sayısı istikrarlı bir şekilde artıyor. Dolayısıyla kayıt dışı ile mücadelede bankadan ödeme zorunluluğu önemli bir araç. 2008’de gelen ‘bankada ödenme zorunluluğu’ kira gelirinden dolayı beyanname veren kişi sayısını önce 1 milyona, sonra 1.5 milyona artırdı. 2020’ye gelindiğinde ise 2 milyonu geçti. 

TEMEL KRİTERLER

Sonraki yazılarımızda ayrıntılı olarak kira gelirlerinin beyan şartlarını inceleyeceğiz. Ancak kısaca bugünden temel kriterleri hatırlatmak istedik.

* 2020’de toplam 6 bin 600 liranın üstünden konut kira geliri elde edenlerin mart ayında beyanname vermesi gerekiyor. Bu tutarın üzerinde geçen yıl kira geliri elde edenler istisna tutarını (6 bin 600) ve götürü/gerçek giderlerini kira gelirlerinden düştükten sonra kalan tutar üzerinden vergi hesaplanacak.  

* İşyeri kira gelirinde beyan sınırı ise brüt-stopaj dahil 49 bin lira. Stopaja konu olmayan bir işyeri kira geliri elde edilmişse (Basit usulde vergilendirilen esnafa yapılan kiralama gibi) bu kez 2 bin 600 liralık beyanname verme sınırı dikkate alınacak. 2 bin 600 liralık işyeri kira geliri sınırını aşanlar beyanname verecekler.