Cumhurbaşkanı adaylarının performansı ve seçim hesapları

Bu seçimlere liderler damgasını vurdu, onlar da listeleri adeta kozmik odalarda hazırladılar. Sadece “Büyük sürprizler geliyor. Liderler ters köşe yapabilir” uyarısını alıyorum. Ne sürprizi? Listeler açıklandığında partilerde deprem etkisi yaşanabilir. Erdoğan listeleri hazırladığı ekibi daralttı. Daha çok Başbakan Binali Yıldırım ve Seçim İşleri Başkanı Ahmet Sorgun’la birlikte çalıştığı söyleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, AK Parti milletvekillerine verdiği veda iftarından bir gözlemi paylaşmak istiyorum. Programının yoğunluğu nedeniyle daha önce iftar bittikten sonra konuşmasını yapıp ayrılan Cumhurbaşkanı Erdoğan bu kez salondan en son ayrılıyor. Başbakan Binali Yıldırım’ı yanına alıp, milletvekilleriyle tek tek tokalaşıp, onlarla fotoğraf çektiriyor. Cumhurbaşkanı adaylığı tartışmaları sırasında isimleri Abdullah Gül’le anılan eski bakanlar Ali Babacan ile Beşir Atalay da iftara katılıp Erdoğan’la fotoğraf çektiriyorlar. Erdoğan milletvekillerine, “Daha listeler üzerinde çalışacağız” diyerek veda ediyor. Erdoğan’ın ilgisi milletvekillerinin moralini yükseltiyor, motive edici oluyor. AK Parti’de 7-8 bakanın listelerde yer almayacağı, onların seçimlerden sonraki kabinede devam edeceği konuşuluyor. Erdoğan bakanları sahaya sürecek. İstanbul ve Ankara olmak üzere liste başlarında bakanları göreceğiz. İzmir’de Başbakan Binali Yıldırım ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu yine liste başı olacaklar.

Bu arada cumhurbaşkanı adaylarının netleşmesiyle birlikte yapılan kamuoyu araştırmaları belli olmaya başladı. Elle tutulur ilk veriler olacak. Haziranın ilk haftası yapılacak anketler ise 24 Haziran’da sandıktan çıkacak sonuçları yansıtacak. Her yönüyle ilklerin yaşanacağı bir seçim olacak. Ulaştığım bazı veriler ışığında ilk değerlendirmeleri paylaşmak istiyorum.

KİMLER PARTİLERİNİN ÖNÜNE GEÇTİ?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Muharrem İnce ve Selahattin Demirtaş’ın partilerinden daha fazla oy alacakları söyleniyor. Meral Akşener ile Temel Karamollaoğlu’nun partileri kadar oy alacakları belirtiliyor. Kadın seçmen açısından Akşener’in şanslı olduğunu düşünüyordum ama bu sonuç bana ilginç geldi. Cumhurbaşkanlığı seçiminde ibre Erdoğan’ın ilk turda seçileceği yönünde. İkinci tur gözükmüyor. Ama cumhurbaşkanı adaylığında başarılı bir profil çizenler açısından 24 Haziran sonrası yeni ikbal kapıları açılabilir. 25 Haziran sabahı, bazı partiler ve liderler açısından veda tarihi olabilir.

24 Haziran’da sandığa gidince milletin nasıl bir denge ortaya çıkaracağı, milletvekili listelerinden daha önemli bir hale geldi. HDP bu seçimlerde anahtar parti rolünde. Barajı aşıp aşmaması milletvekili dağılımını önemli ölçüde etkileyecek.

PSİKOLOJİK SINIR NE?

2014 cumhurbaşkanı seçimlerindeki yüzde 38 oranı muhalefet açısından psikolojik sınır. Buna bir de HDP’nin oylarını eklerseniz, ortaya 52-48 dengesi çıkıyor. Milletvekili dağılımı açısından iki hesap söz konusu. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal, “AK Parti 1 Kasım’daki pozisyonunu koruyor. 46-48 bandında” demişti. Böyle çıkarsa sorun yok. Cumhur ittifakı Meclis’te de güçlü olacak demektir. AK Parti açısından milletvekili dağılımı yüzde 45’in altı ve üstü olarak değişiyor. Bu sayının üstündeki her oran Meclis çoğunluğunu arttırıyor, 45’in altındaki her oran ise geriletiyor. Bir diğer gösterge de MHP’nin, ‘cumhur ittifakı’na olan katkısının oranı olacak. Cumhur ittifakı ile sağlanan 30 civarındaki artı milletvekili avantajı muhalefetin sıfır baraj ittifakı ile ortadan kalktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı’nda rahat olabilmesi için Meclis’te güçlü bir desteğe ihtiyacı olacak.

Bakalım millet sandıkta, “güçlü Cumhurbaşkanı, güçlü Meclis” mi diyecek yoksa başka bir denge hesabı mı yapacak?