Yasemince

Yasemin BORAN

Mitra gizemi

Richard Cavendish ‘‘Mystery Religions’’da kadim kültleri anlatıyor. Ve ‘‘mister’’ tanımını şöyle yapıyor;

Kadim kültlerin bazıları, öğretilerinin belirli bir kısmını, bazı gizli sembolleri açıklamak ve kurallarla belirlenmiş olan çeşitli ayinleri, törenleri uygulamak suretiyle inisiye ettikleri (içeri kabul ettikleri) seçilmiş bir kaç kişiye açıklamak üzere saklı tutarlardı. Bu öğretiler ile ayinler, ‘‘misterleri’’ oluştururdu. Misterler, Grekçe'de özel veya gizli ayinler anlamına gelen ‘‘mysterion’’ sözcüğünden türetilmiş bir deyimdir.

Grekler üç tür bilgiden söz ederler.

Mathesis: Öğrenilebilir bilgi.

Gnosis: Tefekkür veya sezgi yoluyla edinilebilen bilgi

Pathesis: His veya ızdırap yoluyla edinilen bilgi.

Misterler bu üç tür bilginin hepsini birden edinmek sonucunda aydınlanmayı amaçlar. Bazı misterlerde ise, başlıca iki düzey vardı.

Halkın katılabildiği ‘‘egzoterik’’ dış halka ile sadece seçilmiş kişilere gizli olarak öğretilen ‘‘ezoterik’’ iç halka.

Cavendish bu kitabında ‘‘Mitra ve Boğa’’ adlı bölümü aynen şöyle; Dünyanın en yaygın misteri, belki de etkisini Kırım'dan Britanya Adaları'na kadar duyurmuş olan Mitraizm'dir.

Işık mabudu olan Mitra, Kainat'ın İyilik ilkesini'nin, Kötülük ilkesi ile olan mücadelesinde en büyük yardımcısıydı. Mitraizm Misterleri, Mitra'nın iri boğayı öldürmesi olayının çevresinde gelişmiştir. Aday, çok uzun bir hazırlık dönemi geçirir ve bu süre içerisinde cesareti ve misterlere katılmaya uygun olup olmadığı konusu çeşitli şekillerde sınanırdı. Kesinkes bir ketumiyet uygulanır, aday kendisine ifşa edilecek olan ayinleri yaşamı pahasına gizli tutacağına ilişkin ant içerdi.