Temiz Eller'in 10. yıldönümü

İşte böyle karışık bir şey oldu sevgili okuyucularım.

Halkın, politikacıları bozuk paralar fırlatarak protesto ettikleri yolsuzluk düzenine karşı Milanolu savcıların başlattıkları operasyonun 10'uncu yıl dönümünde İtalya'da her kafadan bir ses çıktı.

İtalya on yıl sonra yolsuzluklara karşı verilen o kapsamlı mücadeleyi hálá tartışıyor.

Başarılı oldu mu olmadı mı?

* * *

Dİ Pietro'yu, ilk kez Türkiye'de dinledim. Operasyonun ilk şaşaalı dönemleriydi. TÜSİAD'da yaptığı konuşmadan bile önceydi. İtalyan Lisesi'nde konuşmuştu. Yolsuzlukların üzerine giden, reformcu bir vizyon beklerken karşımda katı bir ‘‘devletçi’’ bulmuştum.

Yolsuzluğu, esas olarak devleti zaafiyete uğrattığı için düşman ilan etmiş gibiydi.

Oysa, o dönemde orta ve küçük sanayiinin de desteğini kazanması, yolsuzluğun serbest piyasa ve rekabet ortamını tehdit etmesinden kaynaklanıyordu.

Di Pietro ve diğer savcıların hataları, kendilerini devletin kurtarıcısı olarak görmeleri oldu.

Birkaç, politikacı ya da bürokratın ve iş adamının cezalandırılması ile yolsuzlukların sona ereceği beklentisini uyandırdılar halkta.

Oysa, yolsuzluk toplumun en ince dokusuna kadar işlemiş olan bir sistem haline gelmişti. Siyasette, çıkar ilişkileri yaygındı. Siyaset, ekonomiyi kendi işini yönetir gibi yönetiyordu.

Mafia'nın doğduğu yer olan bu ülkede, kısa zamanda sonuç almak mümkün olamayacağı gibi, direnç de büyüktü.

Yolsuzluğa karşı mücadelenin, siyasi bir çerçeve içine alınmaması yani, sadece bir kişinin, Di Pietro'nun damgası altında devam etmesi yanlıştı.

Operasyonun ‘‘Legalistik’’ yani sadece hukuki kanaldan seyretmesi ve savcıların siyaset yapmaya başlamaları başarısızlığın ardındaki en önemli nedenlerdendi.

Bir yandan, sermayeye ve siyasete karşı toplumsal paranoya yaratırken, öte yandan açılan davaların büyük kısmından dişe dokunur sonuçlar çıkmaması halkın ilgisini yavaş yavaş azalttı.

Sonunda Di Pietro'nun liderliğindeki parti seçimlerde yenilgiye uğrarken, halk Berlusconi'ye oy verdi.

* * *

TEMİZ Eller operasyonunun onuncu yıldönümünde, tutuklananlardan kimsenin cezaevlerinde kalmadığı açıklanıyor. O dönem soruşturma geçiren, hakkında dava açılan yüz bürokrat bugün görev başında. Buna rağmen, sağcılar hariç birçok kişinin onuncu yıl değerlendirmeleri üç noktada birleşiyor.

1. Eğer yolsuzluğa karşı bu mücadele başlatılmamış olsaydı, bugün İtalya, Arjantin gibi bir kriz ülkesi haline gelmişti.

2. Temiz Eller dönemine yönelik eleştiriler, yolsuzluk politikalarını legalleştirmeye, kurallar sistemini geriletmeye yarıyor.

3. Kurallara saygı, ahlaki bir zorunluluk haline gelmedikçe yolsuzluğa karşı mücadele başarıya ulaşamaz.

İşte İtalya'dan onuncu yıl dersleri.