Tehdit ‘bestseller’ yarattı

Şimdilerde bu söz ABD’de Macintoch ve İpod’un mimarı Steve Jobs için söyleniyor. Steve Jobs’ın dünyayı çarpışı Macintoch’la olmuştu. İkinci çarpmanın etkileri büyüyerek devam ediyor. Ipod.

Steve Jobs gerçekten de tüm dünyaya pazarlamada en önemli şeyin ‘yaratıcı düşünce, yaratıcı tasarım’ olduğunu kanıtlayanların başında geliyor.

Kısa bir süre önce dünyanın en önemli yayınevlerinden John Wiley ve Sons, Jeffrey Young ve William Simon yazmış oldukları ‘iCon: Steve Jobs’ isimli kitabı basacağını açıkladı. Apple’cılar bu işe şiddetle karşı çıktı. Yayınevi direnince de Jobs yayınevini tehdit etti: ‘Basma yoksa bu kitabı tüm raflardan toplarım!’.

Bundan güzel kitap tanıtımı olur mu! Şu anda küllerinden yeniden doğan Steve Jobs’ın hayatını ve Apple yolculuğunu anlatan ‘iCon’ birçok ülkede en çok satan kitaplar listesinde.

Ve dünya kitap sayesinde Steve Jobs’ın başarı yolunda yüzlerce insanı üzdüğünü, yok ettiğini ve neredeyse Makyavel’den daha çok Makyavelci olduğunu anlatıyor.

IPOD’UN BABASI LİSE MEZUNU

Kitabın anlattığına göre Apple’ın kurucuları Jobs ve Wozniak, 1969’da tanışmışlar. Jobs 13, Wozniak 18 yaşındayken. Jobs, Wozniak’ın o günlerde geliştirdiği devreleri pazarlayıp onun sırtından çok para kazanmış, bir daha da peşinden ayrılmamış..

Steve Jobs liseden sonra üniversiteye devam etmiş ama bir sömestr sonra ‘Ailesinin ödediği paraya aldığı eğitimin değmediğini’ ileri sürerek para ödememeye başlamış. Kampustan ayrılmamış ama. Orada burada yatıp sadece ilgisini çeken derslere devam etmiş.

Yarım yamalak eğitiminden sonra kısa bir süre için Atari’de çalışan Steve Jobs, bu iş görüşmesinde de ‘ya beni alırsınız ya da bu binadan çıkmam’ diye tehdit etmiş. Daha sonra da ruhunu aydınlatmak üzere Hindistan’a gitmiş.

Hindistan dönüşü Wozniak’la arkadaşlığını tazeleyip ‘hobi amaçlı kullanılan bilgisayarlarındaki fırsatı’ keşfetmiş. O sırada Zen Budizme merak sarıp inziva törenlerine katılmış ve kendine Zen ustası Kobin Chino’yu ruhsal danışman olarak tutmuş. Wozniak ise o esnada yeni renkli bilgisayar devreleri üzerinde çalışmaya devam ediyormuş.

Pazarlamacı Jobs, Wozniak’ı 1976 yılında Apple ismiyle bir şirket kurma konusunda ikna etmiş. (Bu arada Apple Bilgisayar ile 1968 yılında kurulan Beatles’ın Apple Müzik şirketi arasında çok uzun süren bir marka dava maratonu olduğunu da belirteyim, hem de Wozniak’ın annesinin ‘Niye oğlum hiçbir katkısı olmayan bir çocukla yüzde 50-yüzde 50 ortaklık kuruyor’ yakınmalarına rağmen...

Wozniak ve Jobs tarafından piyasaya çıkarılan Apple II fansız ve sessiz olması nedeniyle büyük bir piyasa başarısı kazanmış. Ancak daha sonra çeşitli sorunlar ortaya çıkmış ve yeniden geliştirlen Apple III, Apple II kadar piyasada ilgi görmemiş. Lisa isimli bir bilgisayar üzerinde beş yıl çalışma yapılmış ama sorunlar çözülemeyince Steve Jobs, bu kez bir Apple çalışanı Jef Raskin’in ‘kolay kullanımlı’ bilgisayar projesine göz koymuş. Wozniak’ın öğrencisi Software sihirbazı Andy Hertzfeld’e Mac’e istediği kişiliği verdirtmiş.

Ve bingo! 1984 yılında bir elma çeşidi ismi olan Macintosch piyasaya sürülmüş. İlk yüz günde 70 bin Mac satılmış. Jobs, bu kez Jef Raskin’in sırtından ün ve para kazanmış..

STEVE JOBS İNTİHARIN EŞİĞİNDE

Ancak daha sonra işler iyi gitmemiş. Apple şirketi Lisa’cılar ve Mac’ciler olarak ikiye bölünmüş. Jobs, Mac’in kazandığı başarılar sonucu şirkette astığı astık kestiği kestik durumuna gelmiş. Jobs’un ‘İdeal Apple CEO’su’ dediği John Culley Steve Jobs’dan korkusuna bir şey yapamamış. Bunun üzerine kurucu Wozniak Apple’dan ayrılmış. 1985 yılına gelindiğinde Steve Jobs, CEO John Culley’in arkasından gizli gizli işler çevirmeye başlayınca da kendini kendi kurduğu şirketin dışında bulmuş. CEO Culley tek tek Apple yönetim kurulu üyelerini ikna ederek Steve Jobs’ı kovmuş. O gece Jobs’dan haber alamayan arkadaşları intihar ettiğini düşünmüşler. Evine gittikleri onu yatak odasında, karanlıkta ağlarken bulmuşlar.

iPodmania sürüyor

STEVE JOBS ilk stratejik önlemlerden sonra 1998’de yeni Apple Computer’i çıkarmış. Bütün ekranlara da ‘Yeniden merhaba..’ yazdırmış. Ve Apple için yeni dönem başlamış. Daha sonra Imac’la kişisel bilgisayar dünyasını farklı kılmaya çalışmış. Daha sonra da dünyanın en ünlü markalarından iPod’u yaratmış..

2004 yılında Apple’ın dünya cirosu 12.6 milyar dolar. 2003 yılına göre büyüme yüzde 72.9. net kár marjı yüzde 8. Apple bilgisayarların dünya pazar payı yüzde 2.5, iPod pazar payı yüzde 76. Halen dünyada 21 milyon iPod satıldı. 2006 yılının sonuna kadar bu rakamın 50 milyon olması bekleniyor. Son bir yılda 400 bin kişi PC’den MAC bilgisayarlara geçti. Artık Mac’lerde Intel işlemci kullanılacak ve MAC’cilerin sayısı arttıkça aratacak. Şimdi soruyorum: Steve Jobs Makyavel olmuş milyonlarca kişi iPodlarıyla mesut mutlu yaşamaya başlamış.. Bazen Makyavel (*) olmanın kime zararı var?

* Machiavelli 1469-1527 tarihlerinde yaşamış önemli bir düşünür. İnsanı yönetmek için insanın zaaflarından yararlanmayı öne alan bir yönetimi anlayışının babasıdır. ‘Ülkelerin kurtuluşu güce dayanan ulusal devlettedir’ dediği için de tüm faşist yönetimlerin bayrağı olmuştur.

Jobs: Kovulmam başıma gelen en iyi iş

STEVE Jobs 1985’te kovulduktan sonra hayatının en başarılı dönemini yaşamaya başlamış. ’Dünyanın en iyi bilgisayarını yaratacağım’ iddiasıyla Next Computer isimli bir şirket kurmuş. Ticari olarak başarı kazanamayan proje 1996’da Apple tarafından satın alınmış ve Mac OSX işletim sistemine taban oluşturmuş.

George Lucas’tan satın aldığı küçük animasyon şirketi Pixar ise Hollywood’a hardware ve software satmaya başlamış. Hardware işi fiyat yüksekliği nedeniyle gümlemiş. Software’de ise ortaya John Lassiter çıkmış, yarattığı çizgi film öyküleri ve karakterleri ile Pixar’ı dünyanın en önemli animasyon stüdyosu haline getirmiş. Luxo Jr. ve Tin Toy’un Oscar başarılarından sonra Türkiye’de de iyi iş yapan uzun metraj Toy Story, Steve Jobs’u dolar milyarderi haline getirmiş.

Apple’ı hep aklının bir yerlerinde saklayan Steve Jobs 1997’de yeniden Apple’a danışman olmuş. Hatta Jobs, Apple’ın yönetim kurulunu ikna ederek 3 yıllığına Apple’a gelen ve henüz 1.5 yılını tamamlayan Gil Amelio’yu yerinden etmiş. Üstelik Gil Amelio başarısız da değilmiş. İşe başladığında Apple’ın kasasında beş kuruş yokken işe bıraktığında kasada 3 milyar dolar varmış..

13 yıl sonra Apple’a CEO olarak dönen Steve Jobs önce hisse senetlerini yeniden fiyatlayarak personele moral kazandırmış. Tüm çalışanları kapsayan hisse senedine dayalı ödül sistemi kurarak takım çalışması ruhunu yaratmış. İlk iş olarak önceki CEO’nun 18 aydır görüştüğü Bill Gates’i arayarak Microsoft ürünlerinin Apple uyumlu kullanılmasını sağlayan ara yüzün yazımı için anlaşma imzalamış. Ve Apple’ın en önemli entelektüel sermayesini, yazılımlarını Bill Gates’e açmış. Steve Jobs’un bu konuda söylediği şu: ‘Microsoft’un yönettiği bir dünyada onun desteği olmadan Apple’ın şansı olmadığını anladım.’

Çekirgelik

Ben dinine çok bağlı biriyim. Asla yalan söylemem.

Bülent Ersoy