Zihni Sinir'i sinirden çatlatacak koleksiyoncu

Jilet bileme, elma soyma makinası, kuÅŸ aynası, üzüm dilimleme makinası, mektup terazisi. Bunların hepsi turizmci Kemal Suman'ın mekaniÄŸe olan merakıyla topladı 1000'den fazla parçadan oluÅŸan antika mekanik eÅŸyalar koleksiyonunun parçaları. Suman, mizah dergisi GırGır'ın ilginç icatlarıyla ünlü kahramanı Prof. Zihni Sinir'i bile kıskançlıktan çatlatacak aletlerden oluÅŸan koleksiyonuyla, koleksiyon koleksiyoncusu adını almayı hak ediyor. Koleksiyonunda yer alan 490 adet terazi ile merkezi Londra ve ABD'de bulunan International Society of Antique Scale Collectors'ın (Uluslararası Antika Terazi Koleksiyonerleri DerneÄŸi) tek Türk üyesi. DerneÄŸin her yıl açıkladığı en büyük koleksiyona sahip üyeler sıralamasında 10 yıldır ilk 20'ye giriyor. Ayrıca sahip olduÄŸu 40 adet elma soyma makinesiyla Amerika'daki Elma Soyacağı Sevenler DerneÄŸi'nin de bir üyesi.Kemal Suman'ın makine merakı küçük yaÅŸlarda baÅŸladı. Belki birileri ona makine mühendisi olabileceÄŸini söyleseydi üniversite tercihi bu olurdu. Ama iktisat okuyup turizm sektöründe yöneticiliÄŸi tercih etti. MekaniÄŸe olan merakını ise alet biriktirerek giderdi.Bugün biriktirdiÄŸi eÅŸyaların hepsi kendi içinde ayrı birer koleksiyon. Terazi, dikiÅŸ makinesi, daktilo, mutfak aletleri, saatler, küreler (dünya), bisiklet, fonograf, seyir ve rasat aletleri, jilet bileyiciler, ütüler ve tüm bu kategorilerin dışında kalan eÅŸyalardan oluÅŸan ‘‘acayip aletler’’ koleksiyonu.MEKTUP TERAZÄ°SÄ°NDEN Ä°PEK TERAZÄ°SÄ°NE ‘‘Denge’’ konusunun özellikle dikkatini çektiÄŸini söyleyen Suman terazilerin bu meraka en iyi cevap veren aletler olduÄŸunu düşünüyor. ‘‘ÇocukluÄŸumda tahterevallinin, sokaktan omuzundaki sırığın iki yanına baÄŸladığı tepsilerle geçen yoÄŸurtçunun dengesini nasıl saÄŸladığını merak ederdim. Terazi bu meraka en iyi cevap veren alet. Biraz daha büyüdüğümde bakkalımızın terazisini keÅŸfettim. Hafta sonlarında gider, teraziyle oynardım. Bir bakkalın bozuk terazisini tamir ettiÄŸimde ilkokuldaydım. Ãœnüm yayılmış olmalı ki, terazisi bozulan diÄŸer bakkalar da bana gelmeye baÅŸladı. Koleksiyonumda 17 yaşında tamir ettiÄŸim teraziler bile var.’’ Suman'ın 490 terazilik koleksiyonunda ipek terazisinden posta terazisine, mekanik yönü kadar göze de hitap eden eski ve ilginç terazileri var. Ayrıca yaylı, kefeli ve genel amaçlı terazilere de sahip. En çok 1870'lerden kalma Fransız yapımı Narcisse Briais'i terazilerini seviyor.‘‘Mektup terazisini ilk kez Fransa'da otel müdürü olan bir arkadaşımın yanında gördüm. 'Bunu bana ver' dedim. Sonra onun vasıtasıyla Fransa'daki bir pazardan mektup terazisi aldım ve koleksiyonum o yönde geliÅŸti’’ diyor.Terazilerin en pahalısı 2 bin 500 dolar. ‘‘Koleksiyonerlikte verilen deÄŸer çok görecelidir. En ucuz aldığım, 25 bin lira ödediÄŸim ipek terazisiydi. Ama ÅŸimdi paha biçilemez.’’KUÅžLARI KANDIRMA ALETÄ°Suman'ın koleksiyonunda bir de ‘‘Acayip Aletler’’ kategorisi var. KuÅŸ aynası diye de anılan avcılar tarafından kullanılan bir kuÅŸ aldatma aleti, kağıt kalınlığını ölçen alet, şömine ÅŸiÅŸesi gibi ilginç bir çok parça bu kategoriye giriyor.80 parçaya ulaÅŸan seyir ve rasat aletleri arasında yıldızların yatay ve düşey açısını ölçmeye yarayan teodolitler, eski bir yıldız yüksekliÄŸi ölçüm aleti olan usturlablar, dürbün ve teleskoplar bir de iç içe geçen kürelerden oluÅŸan mumluk yer alıyor.Bisiklet koleksiyonu diÄŸer koleksiyonlarına kıyasla belki de en genç parçalara sahip. Rudge, Humber, Raleigh, Daves, Philips, Alycon, Auto-Moto ve BCA marka bisikletlerin arasında en yaÅŸlısı 1956'da babasının kendisine aldığı Rudge marka olanı. En genç bisikleti ise 27 yaşında bir Raleigh.DikiÅŸ makinaları koleksiyonunda yer alan 85 parçanın yaÅŸları ise 100 - 150 yıl arasında deÄŸiÅŸiyor.KOLEKSÄ°YONER AVCI GÄ°BÄ°DÄ°RSuman ‘‘Koleksiyoner olmanın bazı incelikleri var. Neyi, ne zaman, ne ÅŸekilde alacağınızı iyi bileceksiniz’’ diyor. Bu yüzden fiyatı ÅŸiÅŸiren satıcılara karşı özel taktik uyguluyor: ‘‘Bazen epeyce beklemem veya seçtiÄŸim ürünü almaya baÅŸka birini göndermem gerekiyor. Koleksiyonerle avcının ruh hali birbirine benzer, avcı eline tüfeÄŸi yanına köpeÄŸi alıp yola çıkar; sonrası tesadüftür. Adrese gittiÄŸim çok nadirdir. Uygun yerlerin kokusunu alırım. KoleksiyonerliÄŸin asıl zevki objeleri bulup çıkarmakta yatar.’’ Her koleksiyonerin hayalini de gerçekleÅŸtirmiÅŸ Suman. Bir arkadaşıyla ‘‘Isı ve Işık Müzesi’’ kurmuÅŸ. Yeterli ziyaretçi gelmeyince kapatmak zorunda kalmışlar. Åžimdi koleksiyonunu toplumla paylaÅŸma konusunda daha ihtiyatlı. Uygun bir yer bulabilirse sergilemekle yetinecek.ASTRONOMÄ°K SAATLERSuman astronomik özellikteki saatleri biriktiriyor. Koleksiyonundaki örneklerde günün saatleriyle birlikte tarihi, dünya güneÅŸ ay ve gezegenlerin hareketlerini izlemek mümkün. Suman'ın 6 tane astronomik saati var. Suman'ın mutfak malzemeleri koleksiyonunda çoÄŸu 1800'lerde yapılan patates soyma, üzüm dilimleme makinesi, otellerde kullanılan bıçak bileme aletleri, kahve deÄŸirmenleri, füme et yapma aleti, 100 yıl öncesinin ilk otomatik kahve makinelerinden perkolotörler bulunuyor. ELMA SOYACAÄžI SEVENLER DERNEĞİElma Soyma Makinesi Koleksiyoncuları DerneÄŸi'nin (APE) ABD dışından ilk üyesi Suman. 10 yıldır derneÄŸe üye. 40 tane elma soyma makinesi var.Â