Vurur yüze ifadesi Uruguay efsanesi

Seçim sonuçlarının yüzde 50.5 üzerinde yarattığı hayal kırıklığının ülkeyi yeni bir kutuplaşmaya götürdüğünü, çok uzaklardan endişeyle izliyorum. “Hiçbir yere gitmiyoruz direneceğiz”ciler, “Tası tarağı toplayıp Uruguay’a gidiyoruz”cuları topa tutuyor. Bu satırlarıysa Buenos Aires’ten Rio de la Plata’ya bakarak yazıyorum. Karşı kıyıda Uruguay var. Neredeyse Büyükada kadar yakın. Ama gitmiyorum, en fazla günübirlik...

Uruguay ile ilgili sosyal medya paylaşımlarına, eski gerilla lideri devlet başkanı Mujica’nın karizması eklenince 3.5 milyonluk bu küçük ülke, muhalifler için Latin Amerika’daki bir vaha gibi görünmeye başladı. Evet, Mujica’nın konuşmaları, maaşının yüzde 90’ını fakirlere veriyor olması harika. Eduardo Galeano gibi muhteşem bir yazarları oldu. Katolik Latin Amerika’nın ilk laik ülkesi... Kürtaj yasal, eşcinsel evlilik serbest, özgürlükler konusunda gayet iyiler ve insanları sıcak- kanlı... Bunlar doğru. Gelin görün ki tası tarağı toplayıp Uruguay’a gelmeden önce bilmeniz gereken bazı şeyler var!

SIĞINMACILAR BİLE DÖNMEK İSTİYOR

“Uruguay’a daha iyi bir hayat için geldik. Ama burada yaşayamıyoruz çünkü çok pahalı. Para istemiyoruz, hiçbir şey istemiyoruz. Sadece geri dönmek istiyoruz.”

Bu sözler, iki ay önce Montevideo’daki başkanlık binasının önünde çadır kurarak eylem yapan Suriyeli sığınmacılara ait. Geçen yıl Uruguay’ya davet edilen 54 kişiden 42’si geri dönmek istiyor! Oysa bugün pek çok Türk’ün hayal ettiği gibi, Montevideo’da bir evleri var. Ücretsiz sağlık ve eğitim hizmetlerinden faydalanıyorlar. Ama durmadan aynı şeyi söylüyorlar. “Bu ülke çok pahalı!” Haklılar. Fiyatlar gerçekten de İsviçre gibi. Öyle ki milli yemekleri etli yumurtalı sandviç ‘chivito’yu 10 dolardan ucuza yiyebilecek bir yer bulmak güç. Ev almak, söylendiği gibi çok kolay. Milyon dolarlarınız varsa Arjantin’in yüksek sosyetesinin sayfiyesi Punta Del Este’de aradığınız gibi bir ev bulabilirsiniz. Ama uyarıyorum, chivito orada 20-30 dolar!

KARATAY DİYETİ CENNETİ

3.5 milyonluk Uruguay nüfusunun 1.5 milyonu Montevideo’da yaşıyor.

Gelelim laik ve ücretsiz eğitime... Uruguay’da eğitim bütçesinin savunma bütçesinin 20 katı olduğu doğru. Ama her nasılsa OECD’nin yaptığı araştırmada Türkiye 41, Uruguay 55’inci sırada. Dört Konya büyüklüğündeki ülkede nüfusun yüzde 92’si şehirlerde yaşıyor. Ama hayat, öyle paylaşımlardaki gibi Rio Karnavalı tadında yaşanmıyor. Montevideo’nun merkezi iki sokaktan ibaret. Festival yoksa hava karardıktan sonra in cin top oynuyor.
İklimin dört mevsim bahar olduğu da tamamen yalan. Kar yağmasa da bildiğin kış oluyor, yazın da dayanılması güç nem ve sıcakla baş etmek zorundasınız.

Uruguay, Latin Amerika’da gelir uçurumunun en az, orta sınıfın en kalabalık olduğu ülke. Çalışanların yüzde 30’u kamu kurumlarında görevli, asgari ücret 400 dolar. Ama son 20 yılda yarım milyon kişi farklı ülkelere göç etti.

İklimin dört mevsim bahar olduğu da tamamen yalan. Kar yağmasa da bildiğin kış oluyor, Yazın da dayanılması güç nem ve sıcakla baş etmek zorundasınız.

Doğrudur, et ve şarap harika. Her şeye rağmen bu ikisini Türkiye’den ucuza alabilirsiniz. Pampada mate içip ineklere ve çimenlere bakmak Uruguay’da ekonomik bir seçenek olarak not edilebilir. Karatay Diyeti yapıyorsanız tam size göre.

Festival yoksa hava karardıktan sonra in cin top oynuyor.

Sosyal medyada yapılan paylaşımlarda Uruguay’a lahmacunu Ermenilerin getirdiği söyleniyor. Doğrudur. Şanslıysanız Antepli Ermenilerin şenliğinde içliköfte bile yiyebilirsiniz. Zira Uruguay, Ermeni diasporasının en güçlü olduğu ülkelerden biri. Yarım asır önce Uruguay Parlamentosu 1915’i ‘soykırım’ olarak kabul etti. Her 24 Nisan’da Ermeni Meydanı’nda devlet başkanının katılımıyla anma törenleri yapılıyor.

TRANQUILO HEMŞERİM!

Başkentin merkezi iki sokaktan ibaret. 15 dakikada yürüyerek gezmek mümkün. Tabii vaktiyle Eduardo Galeano yaptığı gibi sahilde uzun yürüyüşler yapabilirsiniz.

Tabii Uruguay’da farklı deneyimler yaşayabilirsiniz. Beklemeyi öğrenmek gibi! “Yarım saat oldu kahve hâlâ gelmedi” diye söylenen sabırsız Türklerin, garsondan alacakları muhtemel cevap “Tranquilo!” (Sakin!) olacaktır. Aceleniz varsa kahvenizi evde içeceksiniz. Bu yavaşlığın arkasında bir esrar arıyorsanız... Evet, marihuana kullanımı serbest. Ancak ülke içi muhalefet ve BM yüzünden devlet kontrolünde ekim henüz başlamadı.

Her şeye rağmen “Gözümü kararttım, tası tarağı toplayıp Uruguay’a geliyorum. Biraz Türkiye’den uzak kalayım” diyorsanız, size bir sürprizimiz daha var. Türk dizilerininin kaçırdığınız bölümlerini televizyonda İspanyolca izleyebilirsiniz. 1001 Gece, Fatmagül, Ezel, Sıla... Hangisini isterseniz.

Karatay Diyeti yapıyorsanız Uruguay tam size göre! Et ve şarap harika. Her şeye rağmen bu ikisini Türkiye’den ucuza alabilirsiniz.

Ve son bir uyarı: 22 Kasım’da Arjantinliler de yeniden sandık başına gidecek. Solcular bir hayli endişeli. Geçenlerde bir arkadaşım “Neoliberaller kazanırsa tasımı tarağımı toplayıp Uruguay’a göçerim” dedi. Arjantinlilere kolay tabii... Feribotla bir buçuk saat. Türkiye’dense eğer uçak rötar yapmaz, uygun vapur yakalanırsa en iyi ihtimalle bir buçuk gün.