Yelda Başaran 
Ömür GEDİK
Savaş ÖZBEY
Faruk PEKİN
Son Güncelleme:
Trans - Sibirya Ekspresi’yle Vladivostok’tan Moskova’ya
Bir süre önce yine bir Trans-Sibirya yolculuğu yaptım. Yaklaşık 100 yıldır yüreklerde ve beyinlerde izi taşınan destansı bir yolculuk. Ulan Bator yolu da dahil edilirse tam 10 bin 650 kilometrelik bir tur. Dünyanın yaklaşık üçte birini, sekiz farklı saat dilimini geçiş... Uçsuz bucaksız Orta Asya bozkırları, stepler, Sibirya taygaları arasında, Habarovsk’un vahşi ortamından Moğolistan’ın derinliklerine, olağanüstü doğa harikası Baykal Gölü’nden Asya ile Avrupa’yı ayıran Ural Dağları’na “hayatınızın gezisi”.
Bir İngiliz lordu “İnsanlar ikiye ayrılır” demiş: “Tac Mahal’i görenler ve görmeyenler.” Ben bu sözü gezginler için değiştirerek şöyle kullanıyorum: Gezginler ikiye ayrılır: Trans-Sibirya Ekspresi yolculuğu yapanlar ve yapmayanlar.
Ortaokul ve lisede 6 yıl boyunca her gün iki saatlik tren yolculuğu yapmış, buharlı ve dizel lokomotifleri, otoray, posta, banliyö, marşandiz trenlerini çok yakından tanımış bir kişi olarak ben hâlâ ilk gençliğimin tren yolculuklarında geziniyorum. Bu nedenle her tren yolculuğu benim için hâlâ çok çekici. Tren yolculukları dünyanın birçok gezgini için de ilk planda hayal edilen geziler. Edebiyatta, müzikte, sinemada, gezi kültüründe tren yolculukları önemli bir yere sahip.
KONAKLAMALI YOLCULUK YAPABİLİRSİNİZ
Trans-Sibirya Ekspresi turu Moskova-Vladivostok ya da Vladivostok-Moskova arasında yapılan tarihi yolculuktur. Trans-Sibirya Demiryolu esas olarak 1891-1916 yılları arasında parça parça tamamlanan o günkü koşullara göre “olağanüstü” bir projedir. Bugün Vladivostok’taki bu demiryoluna ait bir anıt üzerindeki 9 bin 288 kilometre yazısı o günlerin anısınadır. Bugün başlangıçtaki Kirov yerine Kazan üzerinden gerçekleştirilen bu yolculuğa Ulan Bator da dahil edilince 10 bin 650 kilometre olmaktadır. Gerçek Trans-Sibirya yolculuğu budur. Örneğin bu yolculuğun yalnızca 5 bin 655 kilometresini, yani yarısını, yapan Moskova-Beycing yolculuğu teknik olarak da Trans-Sibirya değil, Trans-Mongolia Ekspresi olarak adlandırılmaktadır.
Trans-Sibirya yolculuğunu münferit olarak da yapabilirsiniz, gruplarla da. Çok ucuz olan düşük standart Rus trenlerini de kullanabilirsiniz, değişik kategorilerdeki lüks trenleri de. Bazı tren yolculuklarında trenden inilip bir-iki gece otel kullanılıp tekrar trene biniliyor. Ancak Rusça bilmiyorsanız münferit yolculuklar hem çok yorucu olabilir, hem de daha pahalıya çıkabilir.
9 BİN KİLOMETREYİ 13 GECEDE GEWOR
Şu anda Trans-Sibirya ekspresleri arasında en güvenilir, en konforlu, en lüks olanı, Moskova-Vladivostok arasını hiç otelde yatırmadan, 13 geceleme ile tamamlarken en fazla yer gösteren GW Travel’ın “Golden Eagle Trans-Siberian Express”i. Altın ve gümüş vagonlar olarak iki ana kategori kullanan bu vagonlarda ranza tipi iki yataklı kompartımanların her birinde duş, tuvalet, saç kurutma makinesi, kasa, uzaktan kumandalı klima, CD/DVD oynatıcısı, LCD ekran bulunmakta. 24 saat boyunca ücretsiz şişe suyu, çay, kahve, bisküvi ikramı yapılmakta. Kompartıman koridorlarında sepet içinde sürekli taze meyve bulundurulmakta. Trende içinde ufak bir kitap ve DVD/CD koleksiyonu bulunan, piyano ve gitar dinletilerinin sunulduğu ayrı bir “bar” vagonu var. Yemekler boyunca içeceğiniz tüm yerli votka, yabancı marka kırmızı ve beyaz şarap su gibi akmakta. Her türlü içki ücretsiz.
Kısacası sizin için her türlü ayrıntıyı düşünmüşler. Bir kere para veriyorsunuz, ardından hiçbir şeye karışmıyorsunuz. 13 gün boyunca bavul açıp kapatmadan son derece huzur verici bir gezi yapıyorsunuz. Tren tıngır mıngır giderken, siz pencereden Sibirya’yı keşfediyorsunuz. Bozkır boşluğunu, Sibirya’nın uçsuz bucaksızlığını yaşıyorsunuz. Ya da ilgili bir film izliyor, ilgili bir seminere katılıyor, Rusça kursuna gidiyorsunuz. Akşamüstleri “bar” vagonunda piyano ya da gitar dinliyorsunuz.
DÜNYA MİRASLARINDAN ÜÇÜNÜ GÖRECEKSİNİZ
Bu gezide UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki üç yeri görüyorsunuz: Baykal Gölü, Kazan Kremlini ve Moskova Kremlini. Ayrıca bir köyde göreceğimiz ve bir yemeği birlikte yiyeceğiniz “eski inançlılar”ın kültürü de UNESCO’nun Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne alınmış durumda.
İssuri Irmağı, Şilka ve Argun ile büyüyen 2 bin 824 kilometre uzunluğundaki Amur, Selenga Irmağı ile birlikte 5 bin 540 kilometre olan Yenisey, Kara İrtiş ile birlikte döküldüğü Kara Deniz’e (bizim Karadeniz değil) kadar 5 bin 410 kilometre uzunluğa ulaşan Obi, Selenga, Angara, Kama ve 3 bin 500 kilometrelik Volga gibi dünyanın en önemli, en ilginç, suyu çok bol, gösterişli nehirlerini geçiyorsunuz, onların köprülerinde heyecanlanıyorsunuz. Bu köprülerle birlikte teknolojinin ve insanoğlunun gelişimine bir kez daha şaşırıyorsunuz.
Tundra kuşağının hemen güneyinde başlayan Sibirya’ya özgü tayga, huşağacı, kızılağaç ve söğütler kış başında inanılmaz renkleriyle insanı büyülüyor. Bozkırlar, stepler ise bambaşka bir dünya. Moğolistan steplerindeki yurtlar yani gerler, hayvan sürüleri fotoğrafçıları kışkırtıyor.
Ama gezinin en şaşırtıcı doğal yeri Baykal Gölü. Dünyanın en eski, en derin (1637 metre) Baykal Gölü, tüm dünya tatlı su rezervinin beşte birini barındırıyor. Kuzey Amerika’daki 5 büyük gölün toplamından fazla suya sahip. Toplam 1085 tür bitki, 1550 tür hayvan barındırıyor ve bunların yüzde 80’i Baykal’a özgü. Gölde yedi familyaya ait yaklaşık 50 balık türü yaşıyor. Hayvanlardan tabii ki en ilginç olanı tatlı su foku.
Habarovsk Yerel Araştırmalar Müzesi size gerçek Sibirya’yı tanıtıyor. Geçmişin avcı ve toplayıcı insan yaşamını somut örneklerle görürken, Sibirya kaplanını ve Sibirya ayısını tanıyor, en iyi kürk mink’ten gelir diye bilirken, sable ile tanışıyorsunuz. Ancak müzenin en ilginç bölümü Şamanizme, yani kamlara ayrılmış.
DÜNYANIN EN ÜNLÜ TREN ROTALARI
Trans-Sibirya Ekspresi Afrika’nın Gururu: Tanzanya’nın Dar es Salaam kentinden kalkıp, 14 günde Cape’e gidiyor. (www.rovos.com) Orient Ekspresi: Venedik, Viyana, Prag, Paris, Londra kentleri arasında. (www.orient-express.com) Flam Ekspresi: Norveç’te Myrdal ile Flam arasındaki dağlarda 20 kilometrelik bir yolculuk yapılıyor. Ayrıca Oslo-Bergen arasında iki günlük turlar var. (www.flaamsbana.no) Tekerlekli Saray: Hindistan’daki lüks tren turu Yeni Delhi’den başlayıp Rajastan Eyaleti’nin sekiz kentini yedi günde geziyor. (www.rtdc.in) Buzul Ekspresi: Zermatt’tan kalkan tren İsviçre Alpleri’nde 270 kilometrelik yolculuktan sonra St Moritz’e varıyor. (www.myswitzerland.com) Bulutlara Giden Tren: Arjantin’in Salta kentinden kalkıp, 434 kilometre ileride, 4200 metre irtifadaki La Polvorilla Viaduct’a gidiyor. Gidiş-dönüş 15 saat (www.trenalasnubes.com.ar) Alaska Denali Ekspresi: ABD’nin Alaska Eyaleti’nde Fairbanks ile sahildeki Anchorage arasında, doğa parklarının içinden geçiyor. (alaskarailroad.com) Machu Picchu Treni: Peru’nun Curzo kenti ile Aguas Calientes arasında çalışıyor. Kâşif Hiram Bingham’ın adını taşıyor. (www.perurail.com) Oyuncak Tren: Hindistan’ın sarp dağlarında, 60 santimetre enindeki dar raylarda, küçük, eski buharlı trenlerle, dağ yollarında turistik turlar düzenleniyor. İlk örneği 88 kilometrelik Darjeeling Himalaya Hattı. Bunu Şimla, Nilgiri, Matheran hatları izledi. (www.luxury-train-travel-tours-india.com)
Ortaokul ve lisede 6 yıl boyunca her gün iki saatlik tren yolculuğu yapmış, buharlı ve dizel lokomotifleri, otoray, posta, banliyö, marşandiz trenlerini çok yakından tanımış bir kişi olarak ben hâlâ ilk gençliğimin tren yolculuklarında geziniyorum. Bu nedenle her tren yolculuğu benim için hâlâ çok çekici. Tren yolculukları dünyanın birçok gezgini için de ilk planda hayal edilen geziler. Edebiyatta, müzikte, sinemada, gezi kültüründe tren yolculukları önemli bir yere sahip.
KONAKLAMALI YOLCULUK YAPABİLİRSİNİZ
Trans-Sibirya Ekspresi turu Moskova-Vladivostok ya da Vladivostok-Moskova arasında yapılan tarihi yolculuktur. Trans-Sibirya Demiryolu esas olarak 1891-1916 yılları arasında parça parça tamamlanan o günkü koşullara göre “olağanüstü” bir projedir. Bugün Vladivostok’taki bu demiryoluna ait bir anıt üzerindeki 9 bin 288 kilometre yazısı o günlerin anısınadır. Bugün başlangıçtaki Kirov yerine Kazan üzerinden gerçekleştirilen bu yolculuğa Ulan Bator da dahil edilince 10 bin 650 kilometre olmaktadır. Gerçek Trans-Sibirya yolculuğu budur. Örneğin bu yolculuğun yalnızca 5 bin 655 kilometresini, yani yarısını, yapan Moskova-Beycing yolculuğu teknik olarak da Trans-Sibirya değil, Trans-Mongolia Ekspresi olarak adlandırılmaktadır.
Trans-Sibirya yolculuğunu münferit olarak da yapabilirsiniz, gruplarla da. Çok ucuz olan düşük standart Rus trenlerini de kullanabilirsiniz, değişik kategorilerdeki lüks trenleri de. Bazı tren yolculuklarında trenden inilip bir-iki gece otel kullanılıp tekrar trene biniliyor. Ancak Rusça bilmiyorsanız münferit yolculuklar hem çok yorucu olabilir, hem de daha pahalıya çıkabilir.
9 BİN KİLOMETREYİ 13 GECEDE GEWOR
Şu anda Trans-Sibirya ekspresleri arasında en güvenilir, en konforlu, en lüks olanı, Moskova-Vladivostok arasını hiç otelde yatırmadan, 13 geceleme ile tamamlarken en fazla yer gösteren GW Travel’ın “Golden Eagle Trans-Siberian Express”i. Altın ve gümüş vagonlar olarak iki ana kategori kullanan bu vagonlarda ranza tipi iki yataklı kompartımanların her birinde duş, tuvalet, saç kurutma makinesi, kasa, uzaktan kumandalı klima, CD/DVD oynatıcısı, LCD ekran bulunmakta. 24 saat boyunca ücretsiz şişe suyu, çay, kahve, bisküvi ikramı yapılmakta. Kompartıman koridorlarında sepet içinde sürekli taze meyve bulundurulmakta. Trende içinde ufak bir kitap ve DVD/CD koleksiyonu bulunan, piyano ve gitar dinletilerinin sunulduğu ayrı bir “bar” vagonu var. Yemekler boyunca içeceğiniz tüm yerli votka, yabancı marka kırmızı ve beyaz şarap su gibi akmakta. Her türlü içki ücretsiz.
Kısacası sizin için her türlü ayrıntıyı düşünmüşler. Bir kere para veriyorsunuz, ardından hiçbir şeye karışmıyorsunuz. 13 gün boyunca bavul açıp kapatmadan son derece huzur verici bir gezi yapıyorsunuz. Tren tıngır mıngır giderken, siz pencereden Sibirya’yı keşfediyorsunuz. Bozkır boşluğunu, Sibirya’nın uçsuz bucaksızlığını yaşıyorsunuz. Ya da ilgili bir film izliyor, ilgili bir seminere katılıyor, Rusça kursuna gidiyorsunuz. Akşamüstleri “bar” vagonunda piyano ya da gitar dinliyorsunuz.
DÜNYA MİRASLARINDAN ÜÇÜNÜ GÖRECEKSİNİZ
Bu gezide UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki üç yeri görüyorsunuz: Baykal Gölü, Kazan Kremlini ve Moskova Kremlini. Ayrıca bir köyde göreceğimiz ve bir yemeği birlikte yiyeceğiniz “eski inançlılar”ın kültürü de UNESCO’nun Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne alınmış durumda.
İssuri Irmağı, Şilka ve Argun ile büyüyen 2 bin 824 kilometre uzunluğundaki Amur, Selenga Irmağı ile birlikte 5 bin 540 kilometre olan Yenisey, Kara İrtiş ile birlikte döküldüğü Kara Deniz’e (bizim Karadeniz değil) kadar 5 bin 410 kilometre uzunluğa ulaşan Obi, Selenga, Angara, Kama ve 3 bin 500 kilometrelik Volga gibi dünyanın en önemli, en ilginç, suyu çok bol, gösterişli nehirlerini geçiyorsunuz, onların köprülerinde heyecanlanıyorsunuz. Bu köprülerle birlikte teknolojinin ve insanoğlunun gelişimine bir kez daha şaşırıyorsunuz.
Tundra kuşağının hemen güneyinde başlayan Sibirya’ya özgü tayga, huşağacı, kızılağaç ve söğütler kış başında inanılmaz renkleriyle insanı büyülüyor. Bozkırlar, stepler ise bambaşka bir dünya. Moğolistan steplerindeki yurtlar yani gerler, hayvan sürüleri fotoğrafçıları kışkırtıyor.
Ama gezinin en şaşırtıcı doğal yeri Baykal Gölü. Dünyanın en eski, en derin (1637 metre) Baykal Gölü, tüm dünya tatlı su rezervinin beşte birini barındırıyor. Kuzey Amerika’daki 5 büyük gölün toplamından fazla suya sahip. Toplam 1085 tür bitki, 1550 tür hayvan barındırıyor ve bunların yüzde 80’i Baykal’a özgü. Gölde yedi familyaya ait yaklaşık 50 balık türü yaşıyor. Hayvanlardan tabii ki en ilginç olanı tatlı su foku.
Habarovsk Yerel Araştırmalar Müzesi size gerçek Sibirya’yı tanıtıyor. Geçmişin avcı ve toplayıcı insan yaşamını somut örneklerle görürken, Sibirya kaplanını ve Sibirya ayısını tanıyor, en iyi kürk mink’ten gelir diye bilirken, sable ile tanışıyorsunuz. Ancak müzenin en ilginç bölümü Şamanizme, yani kamlara ayrılmış.
DÜNYANIN EN ÜNLÜ TREN ROTALARI
Trans-Sibirya Ekspresi Afrika’nın Gururu: Tanzanya’nın Dar es Salaam kentinden kalkıp, 14 günde Cape’e gidiyor. (www.rovos.com) Orient Ekspresi: Venedik, Viyana, Prag, Paris, Londra kentleri arasında. (www.orient-express.com) Flam Ekspresi: Norveç’te Myrdal ile Flam arasındaki dağlarda 20 kilometrelik bir yolculuk yapılıyor. Ayrıca Oslo-Bergen arasında iki günlük turlar var. (www.flaamsbana.no) Tekerlekli Saray: Hindistan’daki lüks tren turu Yeni Delhi’den başlayıp Rajastan Eyaleti’nin sekiz kentini yedi günde geziyor. (www.rtdc.in) Buzul Ekspresi: Zermatt’tan kalkan tren İsviçre Alpleri’nde 270 kilometrelik yolculuktan sonra St Moritz’e varıyor. (www.myswitzerland.com) Bulutlara Giden Tren: Arjantin’in Salta kentinden kalkıp, 434 kilometre ileride, 4200 metre irtifadaki La Polvorilla Viaduct’a gidiyor. Gidiş-dönüş 15 saat (www.trenalasnubes.com.ar) Alaska Denali Ekspresi: ABD’nin Alaska Eyaleti’nde Fairbanks ile sahildeki Anchorage arasında, doğa parklarının içinden geçiyor. (alaskarailroad.com) Machu Picchu Treni: Peru’nun Curzo kenti ile Aguas Calientes arasında çalışıyor. Kâşif Hiram Bingham’ın adını taşıyor. (www.perurail.com) Oyuncak Tren: Hindistan’ın sarp dağlarında, 60 santimetre enindeki dar raylarda, küçük, eski buharlı trenlerle, dağ yollarında turistik turlar düzenleniyor. İlk örneği 88 kilometrelik Darjeeling Himalaya Hattı. Bunu Şimla, Nilgiri, Matheran hatları izledi. (www.luxury-train-travel-tours-india.com)