Tatil güzel ama sıcak çarpmasına dikkat

Sanayi Devrimi ile birlikte, fosil yakıtların kullanımının artması sonucu karbondioksit, metan ve azot oksit gibi sera gazlarının atmosferik konsantrasyonları ileri derecede arttı. Enerji ve taşımacılık sektörleri de sera gazı emisyonunda büyük rol oynuyor. Dünyadaki sıcaklık artışından Türkiye de etkileniyor. Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Hasan Bayram, “Son yıllarda, başta Akdeniz Bölgesi’nde olmak üzere Avrupa’nın çeşitli yerlerinde, Hindistan, Pakistan gibi ülkelerde sıcaklık artışına bağlı çok sayıda ölüm görüldü. Bu ölümlerin daha çok sıcak çarpması, ateş ve su kaybından kaynaklandığı, kişide kalp yetmezliği, kronik solunum hastalıkları ve inme olmasının da ölümleri artırdığı bulundu” diyor.

EGZERSİZ SICAK ÇARPMASINA NEDEN OLABİLİR

Aşırı sıcaklara maruziyet sonucunda ortaya çıkan sağlık sorunlarının başında sıcaklık çarpması geliyor. Güneş çarpması olarak da bilinen sıcak çarpması, uzun süre yüksek sıcaklıklara maruz kalma sonucunda vücudun aşırı miktarda ısınmasıyla gelişiyor. Aslında vücudumuz sıcaklık artışı karşısında kendini koruyacak, başta terleme olmak üzere, çeşitli mekanizmalara sahip. Ama vücudumuzun normal fonksiyonları sürdürebilmesi için vücut sıcaklığının 36.3 ile 37.1 santigrat derece arasında tutulması gerekiyor.

ÇOCUK, YAŞLI VE HASTALARDA RİSK DAHA BÜYÜK

Fizyolojik koruma mekanizmalarının henüz yeterince gelişmediği ya da fonksiyonunun azaldığı (yaşlılık, erken çocukluk, kronik hastalık gibi) koşullarda ortam sıcaklığının artışı vücutta kontrolsüz sıcaklık artışına neden oluyor. Ateş 40 derece ve üzerine çıkabiliyor. Yeterince terlemenin olmaması ya da ortamda yüksek nem bulunması durumunda vücut sıcaklığı, fizyolojik işlevleri yerine getiremeyecek tehlikeli düzeylere çıkabiliyor. Sıcak havada egzersiz yapmak ve yoğun çalışmak da sıcak çarpması riskini artırıyor.

İLK AŞAMA ‘SICAK BİTKİNLİĞİ’

Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Başkanı Dr. Nilüfer Aykaç da sıcak çarpmasının ilk aşaması olan aşırı miktarda sıvı ve terdeki tuz kaybıyla oluşan halsizlik durumuna sıcak bitkinliği denildiğini söylüyor.

Bunlar acil belirtiler

Dr. Aykaç’ın verdiği bilgiye göre, sersemlik, baş ağrısı, aşırı yorgunluk, gerginlik, şiddetli kas ağrıları, yüksek ateş, mide bulantısı, havale geçirme ya da bilinç kaybı belirtileri görüldüğünde acil olarak doktora başvurmak gerekiyor. İlk müdahalede yapılması gerekenler, hastanın bir sağlık kuruluşuna ulaştırılana kadar serin bir yere alınması, ardından ateşi varsa giysilerinin çıkarılması, düz yerde yatırılarak ayaklarının kalp seviyesinden yükseğe kaldırılması, koltuk altı, kasık ve dirseklere soğuk uygulanmasıdır.

Sıcak ortamlardan korunmak için:

Sıcak havalarda, özellikle sabah 10.00 ile öğleden sonra 15.00 arasında, çocuklar, yaşlılar, solunum ve kalp-damar hastalığı gibi ek hastalığı olanlar doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalı.

Sıcak dalgası olduğu günlerde mümkünse evin içi serin tutulmalı, gerekirse klima ya da vantilatör kullanılmalı.

Ayrıca bol sıvı alımı ihmal edilmemeli.

Yaz aylarında hafif, bol ve açık renk kıyafetler tercih edilmeli.

Ağır yemeklerden kaçınılmalı, bol su içmeli, alkol ve kafein içeren içeceklerden uzak durmalı.

Güneş yanığına karşı önlem almalı, geniş kenarlı şapka kullanılmalı.

Sıcakta spor ya da egzersiz yapmamalı ya da erken veya geç saatler seçilmeli.

Mümkünse sık sık duş almalı.